فرزانه ترکان،‌ عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

زمان انتخابات به مشارکت مدنی نیاز زیادی است. بنابراین، زنان یکی از گروه‌های هدفی هستند که تمام نهادهای اصلاح‌طلب آنها را به مشارکت می‌طلبند. در انتخابات ریاست جمهوری سال‌های 92 و 96 نیز این مسئله به وضوح دیده شد. به ویژه سخنان دوره اول کاندیداتوری آقای روحانی که ایشان تاکید داشتند از جوانان و زنان در فعالیت‌های اجتماعی و نهادها استفاده می‌کنند. شعارهای رئیس‌جمهور به مذاق اصلاح‌طلبان هم خوش آمد و با حمایت آنان و نیمی از جامعه، آقای روحانی رئیس‌جمهور شدند.

در دور دوم همین قضیه ادامه پیدا کرد و به اعتماد قولی که آقای رئیس‌جمهور برای مشارکت فعال زن‌ها در مناصب دولتی داده بودند حضور زنان خیلی شایسته و بایسته انجام گرفت. وقتی زنان جامعه ما برای احقاق حق‌شان و اهدافی که برای آن ارزش قائل هستند تلاش می‌کنند قطعا مشارکت خانواده و اعضای دیگر خانواده را هم در کنار خودشان دارند که همین باعث موج موفقی برای رای‌آوری آقای روحانی شد. اما متاسفانه پیامد‌های بعدی‌ای که پس از انتخابات اتفاق افتاد باعث دلسردی تعداد زیادی از افراد در جامعه از جمله زنان شد. زیرا برخلاف قولی که داده شده بود، شاهد مشارکت فعالی از زنان در دولت یا هیئت دولت نبودیم. رئیس‌جمهور قول داده بودند که حتی اگر در رده وزرا هم به‌کارگیری زنان امکان‌پذیر نبود در رده‌های پایین‌تر قطعا این اتفاق خواهد افتاد که البته این مسئله هم بسیار ضعیف دیده شد.

بسیاری از وزارت‌خانه‌ها بهانه‌شان برای عدم به‌کار‌گیری زنان در رده معاونت، وجود یک مشاور در امور بانوان در همان وزارت‌خانه است. حال نبود زنان در فعالیت‌های اجتماعی باعث به‌وجود آمدن دلسردی میان آنها شده است. از همه مهمتر اما ضربه بزرگی بود که این موضوع به اصلاح‌طلبان وارد کرد که با تمام وجودشان برای حمایت از رئیس‌جمهور مایه گذاشته بودند.

اکنون اما فصل جدیدی از انتصابات درحال رخ دادن است. تعداد زیادی از مدیران بازنشسته از گردنه اجرایی دولت خارج می‌شوند و افراد جدیدتری وارد خواهند شد. لذا این بهترین فرصت برای تحقق وعده‌هایی است که آقای رئیس‌جمهور به مردم و اقشار مختلف خصوصا زنان در جامعه دادند. مطمئنا در نهادهای اجرایی، زنان توانمندی داریم که با توانایی‌ها و عملکرد موفقی که دارند می‌توانند در حوزه اجرا به قوه مجریه کمک کنند.

علاوه بر اینها، امروز بهترین فرصت برای آقای روحانی است که از زنان شایسته در وزارت‌خانه‌های بدون وزیر استفاده کنند یا حداقل به مجلس پیشنهاد دهند. رئیس‌جمهور همواره تاکید دارند که در انتخاب وزیر زن دست‌شان بسته است که البته هنور نمی‌دانیم این مسئله تا چه حدی جدیت دارد. در موسسات و ادارات زیر نظر بسیاری از وزارت‌خانه‌ها مانند وزارت آموزش و پرورش تعداد زنان بیشتر از مردان است اما متاسفانه حتی یک معاون وزیر زن هم در این‌گونه وزارت‌خانه‌ها نداریم. هرچند خیلی نمی‌شود اظهار امیدواری کرد و گویا متاسفانه این موضوع نیز از جمله وعده‌هایی است که آقای رئیس‌جمهور بیان داشته‌اند و هیچ‌وقت به مرحله اجرا درنخواهد آمد.

حضور زنان نکته حائز اهمیتی است زیرا نبود مشارکت زنان باعث می‌شود که جمعیت 50 درصدی را از حمایت و مشارکت در سیستم دولتی خارج کنیم و نتیجه این دلسردی جدی نگرفتن رشد و پیشرفتی است که باید در سیستم‌های اجرایی شاهد آن باشیم.

متاسفانه در اکثر اداره‌جات دولتی زنان تا حد مشخصی می‌توانند از رده مدیریت بالا بیایند. این مسئله رایج شده است که اگر زنان بخواهند رشد پیدا کنند و بین مرد یا زن یکی را انتخاب کنند ولو آن آقا صلاحیت و شرایط احراز سمتش کمتر از خانم باشد به دلیل جنسیت، این انتصاب برای کارمند مرد انجام می‌پذیرد.

البته تعصبی بر اینکه مدیر یا وزیر حتما زن باشد وجود ندارد زیرا بزرگترین هدف باید وجود نظامی کارآمد باشد. جناح‌بازی‌ها و رده‌های سیاسی باعث شده است که تا حد زیادی بزرگترین اصل احراز صلاحیت‌ها که کارآمدی افراد است را فراموش کنیم. به‌طوری‌که در بسیاری از وزارت‌خانه‌ها هر جناحی که قدرت را به دست گرفت تلاش داشت تا افراد را الزاما از هم‌حزبی‌های خود انتخاب کند. این باعث شد تا بدون در نظر گرفتن شایستگی فرد مورد نظر افراد کوچکتر در مناصب بزرگ نشستند و این بزرگترین آسیبی بود که به سیستم کشور وارد شد و به دولت ضربه زد.

بنابراین باید فکری اساسی شود و با تعیین شرایط احراز، توانمندی‌ها تعریف شده تا کسانی که توانمندی لازم را ندارند به‌هیچ‌وجه اگر همسطح یا هم‌جناح افراد دارای منصب هستند به کار گرفته نشوند. اگر یاد بگیریم که پیشرفت در کشور ما این است که افراد توانمند و صاحب شایستگی در سیستم اجرایی به کارگرفته شوند خیلی از مشکلات کشور حل می‌شود. موضوعی که در شورای شهر هم شاهد آن بودیم و امروز با یک شهرداری‌ بلاتکلیف مواجه هستیم. لج‌بازی‌های خاصی از سمت دوستان اصلاح‌طلب اجازه مدیریت مناسب را نداد و با وجود مدیران توانمندی که بودند و می‌توانستند ریاست را برعهده بگیرند اجازه این کار را پیدا نکردند و الان دوسال است که شهرداری دائم با تغییر مواجه است و هنوز هیچ کار موثری نتوانسته است پیش ببرد.

در نتیجه باید فارغ از خط‌مشی‌ها و جناح‌بازی‌‌ها افراد کارآمد را به کار بگیریم. حال این افراد هم می‌توانند زن باشند و هم مرد. ولی مهمترین اتفاق برداشته شدن تبعیض جنسیتی است زیرا با حذف آن، زنان قطعا می‌توانند بر توانایی‌هایشان پافشاری داشته باشند

منبع: روزنامه سازندگی