علی‌محمد نمازی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

امروز دور دوم تحریم‌های یکجانبه ایالات‌متحده علیه ایران آغاز می‌شود. انتخاب روز 13 آبان به عنوان شروع دور دوم تحریم‌ها علیه ایران معنای خاصی دارد که به تسخیر سفارت آمریکا در 13 آبان سال 57 توسط دانشجویان مسلمان پیرو خط امام بازمی‌گردد. موضوعی که نشان می‌دهد خاطره تلخ این حادثه همچنان در ذهن سیاستمداران آمریکایی باقی مانده و هزینه آن هم متوجه کشور است. در این میان ظاهراً آمریکا با معافیت موقت برخی از مشتریان نفت ایران در شروع دور دوم تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی موافقت کرده است.
این رویکرد از چند جنبه قابل بررسی است. وجه اول شرایطی است که ایالات‌متحده برای هم‌پیمانان خود که خریداران نفت ایران هستند قائل شده تا با تحریم نفت ایران دچار مشکل نشوند. با اعمال این رویکرد این کشورها می‌توانند به مرور در بازار جهانی نفت جایگزین مناسبی برای خرید انتخاب نمایند. همچنین از وارد آمدن شوک قیمتی ناشی از عدم فروش نفت ایران تا حدودی جلوگیری به عمل آید. نکته مهم این است که آمریکا از این کشورها خواسته، خرید نفت به صورت تهاتر با کالا انجام شود و پرداخت نقدی صورت نگیرد تا به مرور و در زمان مناسب خرید نفت از ایران را به صفر برسانند. به نظر می‌رسد که این تخفیف موجب می‌شود ضمن جلوگیری از آسیب به کشورهای مذکور آن‌ها را در همراهی با آمریکا متعهدتر نماید و نتیجه این امر در بلندمدت ممکن است به ضرر ایران باشد؛ اما در کوتاه‌مدت این شرایط می‌تواند خرید زمان از سوی ایران به منظور حل این مشکل و اتخاذ سازوکار مناسب به شمار آید. جمع‌بندی اینکه این معافیت می‌تواند از دید آمریکا نوعی کمک به هم‌پیمانانش منظور شود، اما درخواست زیرکانه کاهش تدریجی خرید نفت از ایران و عدم پرداخت نقدی آن می‌تواند به تدریج کشورها را در مسیری قرار دهد که آمریکا می‌خواهد و از واکنش ایران نیز جلوگیری می‌کند.

منبع: نشریه ستاره صبح