یادداشت

اجل معلق بر فراز مدیترانه شرقی؛ چرا بحران سوریه به اینجا رسید؟

ستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعالستاره غیر فعال
 

احمد نقیب زاده، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

قضیه به ظاهر ساده و انسان¬دوستانه است، آن هم از سوی کسی که نشانی از انسان¬دوستی نبرده است. حمله شیمیایی جان چندین انسان بی¬گناه را گرفت ولی کسی به درستی نمی¬داند این حمله از کجا و از سوی چه کسی صورت گرفته است. محاسبات عقلانی ارتکاب آن را از سوی کسی که در آستانه پیروزی نهایی قرارگرفته نمی¬پذیرد و برعکس انگشت اتهام عقل به سوی کسی نشانه می¬رود که بعد از چهار سال تب و تاب تمام محاسباتش غلط از آب درآمد و اینک می¬رود تا ننگ باخت را بر پیشانی خود بزند. تدارک چنین سناریویی خیلی مشکل نیست. وقتی هواپیمایی چند بمب را فرو می¬ریزد، کسی هم روی زمین بمب شیمیایی را می¬ترکاند یا بمب شیمیایی را در جایی کار می¬گذارد تا در اثر امواج انفجار بمب¬های احتمالی هوایی خودبه¬خود منفجر شود، آنگاه بهانه¬های لازم برای کس یا کسانی که مترصد فرصتی برای برهم زدن بازی هستند فراهم می¬شود. ناوها از هر سو روانه محل جرم می¬شوند و چنان فریاد انسان¬دوستی سر می¬دهند که گویی اعلامیه جهانی حقوق بشر زیر نظر آنها تدوین شده است. فهم آن مشکل نیست. پیش از این هم اسرائیل چندین و چند بار نارضایتی خود را از وضعیت سوریه ابراز داشته. خط و خطوط قرمز برای خود ترسیم کرد و برای اینکه جدی بودن قضیه را یادآور شود رأسا از فراز خاک لبنان به پایگاهی در سوریه حمله کرد و از آن میان جان چند هموطن ما را نیز گرفت. انگار نه انگار که لبنان کشور مستقلی است و حریم هوایی آن را نمی¬توان نقض کرد.

لبنان هم چاره¬ای جز آن نداشت که خشم خود را فرو خورد درحالی‌که اگر پهبادی به حریم سرزمین¬های اشغالی نزدیک بشود صدای واحاکمیتا گوش فلک را کر می‌کند و حق مقابله به مثل یا پاسخ دندان‌شکن را هم برای خود محفوظ می¬دارد. حالا ناوگان‌ها یکی پس از دیگری روانه دریای مدیترانه می¬شوند و آرایش نیروهای روسی خبر از اراده این کشور به مقابله جدی با تحرکات آمریکا می دهد. هیچ کس از خود نمی¬پرسد اصلا رژیم صهیونیستی ارزش آن را دارد که به بهانه آن جنگ دیگری در خاورمیانه به راه افتد درحالیکه آرایش نیروها حتی خطر جنگ جهانی را از نظر دور نمی¬دارد. کافی است بال یکی از هواپیماهای روس به جنگده‌های آمریکایی برخورد کند تا آتش جنگ شعله¬ور شود. اینجا دیگر پای ترکیه در میان نیست که با یک عذرخواهی سر و ته قضیه هم آید. اینجا حکایت دو ابرقدرت است که یا باید یک قربانی بزرگ مانند اسد یا بزرگتر از او را صدقه کنند یا منتظر پاسخ¬های سخت باشند. هوا، هوای سال 62 و بحران موشکی کوباست. در آنجا هم اگر روسیه ناگهان تغییر مسیر نداده بود جنگ اتمی بسیار محتمل بود. حال این سؤال پیش می¬آید که چطور شد که به اینجا رسیدیم و جنگ¬های نیابتی که از چهار سال پیش قدرت های منطقه¬ای و فرامنطقه¬ای را در سوریه رو در روی یکدیگر قرار داده بود، در نهایت زمینه رویارویی مستقیم را فراهم کرده است. آیا آنطور که می¬گویند خطر ایران تا به حدی است که عربستان سعودی ننگ همسویی و همکاری با رژیم اسرائیل را هم به جان بخرد؟ وقتی بحران سوریه آغاز شد دوست و دشمن فکر می¬کردند که کار اسد ظرف6 ماه ساخته است. اما ایرانیان که تجربه 8سال جنگ با عراق را داشتند و قدرت مقاومت را درک کرده بودند سرنوشت این جنگ را تغییر دادند. جنگ سوریه از مراحل مختلفی گذر کرد و تمام دسیسه¬ها یکی پس از دیگری نقش بر آب شد و اندک اندک خطوط اصلی جنگ¬ها هم روشن شد. نه اسرائیل پیروز شد و نه آمریکا و بشار اسد هم بر جای خود ماند. تا همین¬جا هم نتیجه این جنگ سنگین و غیرقابل¬تحمل بود تا اینکه مشخص شد ایرانی¬ها قصد دارند پایگاه¬های مشترک دائمی با دولت سوریه در این کشور ایجاد کنند و این برای تل¬آویو کابوسی وحشتناک بود. تنها اسرائیل نبود که خطوط قرمزش به هم ریخته بود بلکه عربستان هم خود را وامانده و مغبون می¬دید. چنین بود که ائتلاف¬های جدیدی شکل گرفت و در واپسین روزهای جنگ نیاز به تغییر حتمی نتیجه جنگ در واشنگتن، ریاض و تل¬آویو به شدت احساس شد. ولیعهد جنجالی عربستان روانه آمریکا و اروپا شد، لابی یهودی به تکاپو افتاد و ترامپ که با پیشنهاد اخیر کره شمالی به وجد آمده بود، در برابر کسانی که او را جدی نمی¬ گرفتند خود را در قامت و سیمای یک قهرمان ظاهر ساخت.

چنین است که به نظر ما قضیه بمب شیمیایی یک سناریوی از پیش ساخته شده نیست. زیرا اسد هیچ نفعی نداشت در اینکه در آستانه پیروزی نهایی چنین شبهه¬هایی به¬وجود آورد. اما کیست که نداند مخاطب اصلی این پیام¬ها کسی جز روسیه و ایران نیست. روسیه خود را برای یک رویارویی جدی آماده می¬کند و ایران خود را برای آزمونی مهم مهیا می¬کند. حال به نظر می¬رسد تحول شتابان منطقه از دو حالت خارج نیست. یا آمریکا به چند نقطه کلیدی در سوریه حمله م یکند و این را به عنوان پاسخی به بمب شیمیایی معرفی می¬کند یا کاری بیش از این انجام می¬دهد و جرقه یک جنگ دامنه¬دار را  می¬زند. فعلا همه در حالت آماده¬باش به¬سر می¬برند و هرکس به فراخور حال خود سناریویی تدارک می¬بیند ولی هیچ کس حتی آمریکایی¬ها قادر به پیش¬بینی واقعی اوضاع نیست. زیرا شما می¬توانید جنگ را آغاز کنید ولی اتمام آن دردست شما نخواهد بود.
منبع:روزنامه سازندگی

حزب کارگزاران سازندگی

تماس با ما

آدرس: تهران، خیابان پاسداران، انتهای نگارستان پنجم، پلاک 8

تلفن: 22841608 (021)

ایمیل: info @ kargozaran.net

نقشه

کارگزاران در شبکه های اجتماعی