فائزه هاشمی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

مصوبه شورای شهر تهران درباره زیست شبانه باعث تعجب شد. باور این‌که جمعی که به عنوان نمایندگان شورای شهر در مسند تصمیم‌گیری هستند به سمت اجرای چنین مسئله‌ای بروند سخت بود چراکه انتظار می‌رفت با استفاده از نظرات کارشناسان نگاه به این طرح واقع‌بینانه شود. براساس طبیعت و خلقت بشر و همچنین تجربه میلیون‌ها سال زندگی، فارغ از مقوله ادیان و نژاد و فرهنگ، روز برای کار و شب برای استراحت است: تعویض جای روز و شب برهم زدن رویه عمومی زندگی و آسیب به سلامتی بدن انسان است. به علاوه زیست شبانه تیر آخری به فرهنگ کار پس از یارانه‌های آقای احمدی‌نژاد بود. رئیس‌جمهور سابق با توزیع سراسری و همگانی و عمومی یارانه نقدی تفکر و فرهنگ کار را با چالش مواجه کرد. به خاطر دارم در سفرهایی به استان‌ها و شهرستان‌ها اثرات یارانه‌ها را در خیابان‌گریزی جوانان دیدم و هنگامی که از آن‌ها درباره علت بیکاری و حضور در خیابان‌ها و آفتاب گرفتن در وسط روز پرسیدم پاسخ عجیبی گرفتم؛ «با یارانه‌ها زندگی می‌کنیم، چه نیازی به کار داریم؟!» توجه کنید که در مناطق پرجمعیت رقم این یارانه‌ها به  دلیل بالا بودن تعداد خانوار رقم قابل‌توجهی است. این شیوه توزیع پول در بین مردم در شرایطی که یارانه بخش صنعت و کشاورزی و سلامت پرداخت نمی شد، بسیاری از مشاغل را نیز نابود کرد. حالا گویا طرح زیست شبانه در ادامه همان مسیر به دنبال بیدار بودن حداقل جوانان در شب و خواب روز است که نتیجه بدیهی آن از بین رفتن بیشتر کار و اشتغال و فعالیت خواهد بود.

نکته بعدی زیست شبانه مقوله بحران سلامتی است. به اذعان کارشناسان طب سنتی و مدرن به هیچ‌وجه خواب روز جای خواب شب را نمی‌گیرد. کسانی که در شب کار می‌کنند در درازمدت دچار اختلالات ذهنی و عصبی می‌شوند و سلامتی آن‌ها در معرض تهدیدهای مختلفی قرار می‌گیرد. همچنین زیست شبانه ابداعی عجیب است که تا جایی که بنده مطلع هستم از اساس در شهر و کشور دیگری چنین الگویی جز در شهرهای توریستی و آن هم در فصل‌های خاص وجود ندارد. این‌که برخی شهرها زیست شبانه دارند به علت مقوله «توریستی» بودن آن‌هاست که از اساس ساختارهای درآمدزایی مردم و چارچوب زندگی آن‌ها را در شرایطی که توریسم حرف اول را می‌زند، تغییر می‌دهد. در غیر این صورت در جوامع توسعه‌یافته و در شهرهای عادی چنین موضوعی غیر از شب‌های تعطیل دیده نمی‌شود.

در کشورهای مختلف دنیا ـ به جز شب‌های تعطیل ـ شهرها از ساعت معینی در شب در خاموشی هستند یعنی همه به سمت استراحت شبانه برای بهره‌وری بهتر از ساعت کار روزانه می‌روند. بیدار نگه داشتن شهر و مردم در شب درحالی‌که باید انرژی کافی برای کار و حیات روزانه در ساعات روز را داشته باشند، با عقل و منطق و طبیعت انسان هم‌خوانی ندارد و امیدوارم شورای شهر هم در این مصوبه با توجه به نظر کارشناسان و تجارب سایر کشورهای پیشرفته دنیا تجدیدنظری به عمل آورد. 

منبع: روزنامه سازندگی