پروانه مافی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

خودسوزی خانم سحر خدایاری در برابر دادگاه انقلاب شاید بهانه‌‏ای باشد تا به طور کلی بتوانیم از فرصت‏‌ها و تهدیدات سال‌های اخیر جامعه ایران قیاسی هرچند مع‌الفارق با جنبش سیاه‌پوستان امریکا داشته باشیم. در دسامبر 1955 خانم «رزا پارکس» وقتی که از محل کارش در مرکزی برای آموزش کارگران درباره برابری حقوق نژادی در آلاباما بازمی‌‏گشت، سوار اتوبوس شد. در آن زمان، قانون چنان حکم می‏‌کرد که اگر حتی یک نفر سفیدپوست اراده کند که در قسمت وسط بنشیند، باید همه‌‏ی سیاه‌پوستانی که درآن صندلی‏‌ها نشسته‏‌اند، جای خود را ترک کنند. پس از حرکت در دو ایستگاه بعد یک مرد سفیدپوست وارد اتوبوس شد و مجبور بود که بایستد. راننده بلافاصله متوجه شد و دستور داد که برای نشستن آن مرد سفیدپوست جایی را خالی کنند. بعد از اینکه دو نفر از جای خود بلند شدند پارکس مانع از نشستن آن مرد سفیدپوست شد. دیگر مسافران (سیاه) که خشم راننده را دیده بودند از اتوبوس پیاده شدند. رُزا پارکس که از آن همه بی‏عدالتی به ستوه آمده بود دیگر شکیبائی‏ خود را از دست می‌‏دهد و آشکارا اعلام می‌‏دارد که صندلی‏‌اش را ترک نخواهد کرد. او را به جرمی که مرتکب نشده و مقاومت در برابر قانون نژادپرستانه دستگیر و بازداشت و روانه زندان کردند. رهبران جنبش و کشیش‏‌ها، پس از زندانی‌‏شدن «رُزا پارکس» به گردهم‏آیی می‏‌پردازند و مسأله‌‏ی تحریم شرکت اتوبوسرانی را برنامه‏‌ریزی می‏‌کنند. کشیش‏‌ها در مراسم مذهبیِ یکشنبه‌‏ی خود، موضوع را برای مردم توضیح می‏‌دهند، دست به تبلیغات وسیعی می‌‏زنند و اعلامیه‌‏های آن را به شکل گسترده‏‌ای پخش می‌‏کنند.این کار، نوعی اعتراض صلح‏‌آمیز و بدون خشونت بود. همان روش مبارزه‌‏ای که «مارتین» آرزویش را کرده بود. عملی شدن این تحریم، روح تازه‏ای در کالبد خسته و ستم‏‌کشیده‏‌ی سیاه‌پوستان دمید و امیدهای بسیاری در دل‌هایشان به‌وجود آورد. این کار به طور یقین توانست آنها را در پیشبرد هدف‌های‌شان یگانه‏‌تر و نزدیک‏‌تر سازد.قدم بعدی، سخنرانی «مارتین‏لوتر کینگ» بود که شایسته‏‌ترین فرد برای چنین کاری بود. محور حرف‌های مارتین «لوترکینگ» به طور طبیعی، در مورد رفتار دولت با مردم سیاهپوست بود و تأکید می‏ورزید که: «آنچه ما از دولت می‏‌خواهیم، حق ماست و ما زمانی می‏‌توانیم به این حق دست یابیم که متحد باشیم».تقریبا یک دهه مبارزه ضد‌نژادپرستی لوتر کینگ و دیگر سیاه‌پوستان هم‌فکرش در نهایت به تصویب قانونی در امریکا (1964 م) انجامید که به سیاهپوستان جایگاهی برابر با سفید‌پوستان در آمریکا می‏‌داد. جنبش سیاهان در امریکا آن‏گونه که مطالعات پیشین نشان می‌‏دهند، جنبش‏ دگرگون‏ساز با هدف ایجاد تحول بنیادین در جامعه یا جنبش‏‌های انقلابی براندازانه نبوده؛ بلکه جنبشی اصلاح‌‏گراست. این جنبش‏‌ها، هدف‏‌های محدودتری دارند و معمولاً در درون نظام، مبارزه می‏‌کنند، نه بر ضد نظام سیاسی که خود بخشی از آن هستند. آنها در پی تغییر برخی جنبه‏‌های نظم اجتماعی موجود هستند؛ بنابراین جنبش سیاهان درصدد تغییر نگاه و نگرش حاکمیت امریکا به سیاهان و رفع تبعیض‏‌ها است. موضوع ورود زنان به ورزشگاه طی سالیان اخیر با چالش‏‌ها و پستی و بلندی‌های متعددی روبه‌‏رو شده است و در مقاطع مختلف زمانی نظیر انتخابات، همواره دستاویز خوبی جهت سازماندهی آرا کاندیداهای محترم قرار گرفته است تا آنجا که در آغاز سال ۱۳۸۵ محمود احمدی‏‌نژاد، رئیس‏‌جمهور ایران با ارسال نامه‏‌ای به رئیس سازمان تربیت بدنی خواستار فراهم کردن امکانات حضور زنان در ورزشگاه‏‌ها شد. این نامه با اظهارنظرهای متفاوتی در میان مسئولین کشور، نمایندگان مجلس شورای اسلامی و خبرگزاری‌‏های خارجی همراه شد و در نهایت با مخالفت صریح گروهی از روحانیون در شهر قم نتوانست آن را به اجرا بگذارد و از تصمیم خود صرف نظر کرد.آنچه در این میان به عنوان یک حلقه‌ی مفقوده به چشم می‌خورد، نبود سازوکار مناسب جهت پاسخگویی به این مطالبه می‏‌باشد که هر روز بیش از گذشته خود را نمایان می‌کند. در شرایطی که بیش از 30 سال است که بانوان سرزمین عزیزمان از نزدیک و در فضایی کاملا سالم می‌توانند سربازان وطن‌شان در تیم‌های ملی والیبال و بسکتبال را تماشا و تشویق کنند، این سوال به ذهن متبادر می‌شود که عدم وجود سیاست مناسب جهت حضور بانوان در استادیوم‌های فوتبال تا چه زمانی ادامه خواهد یافت و تا کی باید شاهد این باشیم که فرصت همدلی و همبستگی اجتماعی و بسیج نیروها در دستیابی به اقتدار را با بی‏تدبیری خود به فرصتی برای موج‌سواری مخالفان و معاندان تبدیل کنیم؟آیا موضع‌گیری بسیاری از چهره‏‌های سیاسی و اجتماعی داخلی، رسانه‏‌ها و کمپین‌های داخلی و خارجی و همین‌طور هزینه‏‌هایی که برای مسوولین قوه قضاییه، صدا و سیما و سایر نهادهای ذی‌ربط تراشیده شد، برازنده نظام جمهوری اسلامی و بانوان شریف سرزمین ماست؟قطع به یقین تبدیل کردن موضوع ورود زنان به ورزشگاه‌ها به مطالبه اصلی و عمومی جامعه و به‌طور خاص زنان، جفا محسوب می‌شود اما تبدیل کردن آن به یک تهدید نیز ظلم مضاعف به کشور است.

منبع: روزنامه سازندگی