احمد نقیب زاده، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

سرانجام «برگزیت» پس از ماه‌ها کشمکش از مرحله مناقشه به مرحله اجرا رسید. برنامه خروج از اتحادیه اروپا به سقوط دو دولت در این کشور منجر شد اما در نهایت نیمه شب جمعه۱۱بهمن روند اجرایى «برگزیت» به طور رسمى آغاز و پس از حدود نیم قرن، بریتانیا که از ۱۹۷۳عضو اتحادیه اروپا شده بود، از اتحادیه اروپا خارج شد. ترزا مى، نخست وزیر پیشین بریتانیا پس از چند بار ناکامى براى جلب موافقت اکثریت پارلمان باتوافق نامه برگزیت مجبور به کناره‌گیرى شد. در ادامه این بحران و با انتخابات زودرس، حزب محافظه کاراکثریت کرسى‌هاى پارلمان را از آن خود کرد و بوریس جانسون به عنوان یکى از حامیان سرسخت برگزیت جانشین ترزا مى‌شد. برگزیت موضوع یک همه پرسى پرهیاهو در تابستان سال ۲۰۱۶بود که در آن اندکى کمتر از ۵۲درصد راى دهندگان با آن موافقت کردند. این پیروزى شکننده سرآغاز مناقشه‌هاى شدید سیاسى میان احزاب و تشکل‌هاى سیاسى در بریتانیا شد. با این وجود در نهایت این تصمیم اجرایى شد. اما سوال اصلى امروز براى ما تاثیر این تصمیم در سطح جهانى بر وضعیت ایران است. در یک نگاه بدبینانه بریتانیا سالهاست نزدیک‌ترین موضع به دشمنان خارج از اتحادیه اروپا را نسبت به ایران داشته است و اکنون که در حال خروج از اتحادیه اروپا است هم انتظار مى‌رود سیاستش منفی‌تر شود. آنها تلاش مى کنند بعد از خروج از اتحادیه اروپا جایگاه تازه‌اى براى خود تعریف کنند. بریتانیا در این بازتعریف جایگاه به شدت به واشنگتن محتاج است بنابراین در ازاى این روند به آمریکا امتیاز مى‌دهد. کما این که جانسون پیش از این نیز با اتخاذ مواضع تند خود در مقاطع حساس عیله ایران تلاش کرده در دوگانه تهران-واشنگتن نقش پررنگى در کنار آمریکا ایفا کند. طبیعى است که با این زمین بازى قابل پیش بینى است که لندن براى فائق آمدن بر چالش هاى برگزیت نزدیکى و همراهى بیشترى با واشنگتن داشته و در کنار این موضوع از سابقه روابط ترامپ و اتحادیه اروپا- که به شدت متشنج و تاریک است- به نفع خود استفاده کند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهورى ایالات متحده آمریکا ۱۵اوت مجددا تمایل خود را براى برقرارى روابط تجارى عمیق با بریتانیا پس از خروج این کشور از اتحادیه اروپا، ابراز داشت. ترامپ به توافق شگفت‌انگیز اشاره کرد و گفت باید فعالیت‌هاى تجارى میان دو کشور را بیش از جایگاه کنونى آن افزایش داد. وى یادآور شد که تلاش مى‌کند تا لندن را در امور مربوط به سیاست خارجى در کنار خود قرار دهد و سپس با کشورهاى اروپایى دیگر به ویژه فرانسه و آلمان در ارتباط با تنش با ایران، وارد گفت وگو شود. ترامپ به جانسون وعده داد که قراردادهاى این کشور با آمریکا موجب افزایش چهار برابرى تجارت انگلستان خواهد شد. با تمامى این تفاسیر برگزیت باعث نزدیک شدن بیش از پیش لندن به واشنگتن و در غبار قرارگرفتن روابط با تهران مى‌شود. این رویه توان اتحادیه اروپا را در حفظ برجام ضعیف‌تر از گذشته مى‌سازد چراکه قابل پیش‌بینى است که بوریس جانسون براى خشنود کردن ترامپ جهت توافق‌هاى تجارى در فشار بر ایران به خصوص در مسائل اقتصادى همنوا شود. در این بین طبیعى است که برجام به عنوان یکى از مهمترین پروژه‌هاى بین ایران و اتحادیه اروپا با کارشکنى‌هاى ترامپ روبه رو می‌شود.

منبع : روزنامه سازندگی