فرصت راستی‌آزمایی مجلس
فرزانه ترکان، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندکی ایران
دو سه روز پیش هیات وزیران مصوبه بسیار مهمی داشت. اعضای هیات دولت در آخرین جلسه خود «لایحه الحاق یک تبصره به قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‏ها و مراکز آموزش عالی کشور» را تصویب کردند که در آن آمده است: «به موجب این اصلاحیه حق آموزش جزو حقوق اساسی افراد است و هیچ‏کس را نمی‏توان به عذری غیر از عدم‏صلاحیت علمی مقرر از آموزش در مقاطع مختلف تحصیلی محروم کرد.» چنین لایحه‏ای از جانب دولت دوازدهم گامی مهم به سوی خروج فضاهای بسته سیاسی و کسب دانش سیاسی است.
لزوم ایجاد رشد فرهنگی و ارتقای نبوغ سیاسی جامعه، مشارکت و فعالیت اقشار جوان و تحصیلکرده کشور در مباحث سیاسی است. جامعه ایران به دلیل افزایش اطلاعات مردم، اختلافات بسیاری در زمینه فکری، عقیدتی و سیاسی دارد. اختلافاتی که به بلوغ سیاسی کشور کمک فراوانی می‏کند. بنابراین چنین تفاوت نگاه و دیدگاهی که باعث رشد و ارتقای سیستم‏های سیاسی جامعه می‏شود، با بسته نگه داشتن فضاهای تبادل عقیده امکان‌پذیر نیست.
متاسفانه در سال‏های گذشته با این جمع‏ها مخالفت شده و سعی شده است تا با ایجاد محدودیت در فضاهای دانشگاهی و امنیتی کردن فضای دانشجویان، جلوی رشد این نبوغ سیاسی گرفته شود. با مطرح شدن لایحه الحاق یک تبصره به قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه‏ها و مراکز آموزش عالی کشور، راهکار خوبی برای برون‌رفت از فضاهای امنیتی در دانشگاه‏ها خواهیم داشت و در آینده خواهیم دید که تبادل افکار مختلف در جامعه و رواج بحث میان جناح‏های مختلف سیاسی چگونه باعث رشد فضای فرهنگی و سیاسی کشور می‏شود. بنابراین باید از این طرح استقبال کنیم و آن را راهی موثر برای افزایش نبوغ فکری ببینیم. لایحه دولت باید توسط مجلس تصویب شود و شورای نگهبان آن را تایید کند. ولی اینکه چنین لایحه‏ای چقدر می‏تواند نمایندگان مجلس را نسبت به اینکه تصویب آن راهکاری برای برون‌رفت از فضای امنیتی است، قانع کند معلوم نیست. درعین اینکه بازهم قابل پیش‌بینی نخواهد بود اگر لایحه مربوطه در مجلس شورای اسلامی تصویب شود تا چقدر می‏توان امید داشت که شورای نگهبان با آن مخالفت نکند. این موضعی است که جای سوال و بحث دارد.
بنابراین لازم است تا پیش از اینکه لایحه در صحن علنی مطرح شود رایزنی‏هایی با نمایندگان و کمیسیون‏های مرتبط انجام گیرد. رایزنی‏ها باید در جهات توجیه موثر بودن طرح و تاثیرات آن برای پایان دادن به فضای امنیتی دانشگاه‏ها صورت بگیرد. نمایندگان قوه مقننه هم باید به ضمانت از رایی که از مردم کسب کرده‏اند، تلاششان بازکردن فضای سیاسی باشد که یکی از راهکارهای آن هم تصویب همین لایحه است.
اما جای نگرانی اینجاست که متاسفانه تعدادی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی در آخرین سال استقرار خود نیم‌نگاهی هم به تاییدشان توسط شورای نگهبان برای مجلس یازدهم دارند و از رای دادن به طرح‏هایی که رنگ و بویی اصلاح‌طلبانه دارد امتناع می‏کنند. زیرا این قبیل نمایندگان در تلاشند که تایید صلاحیتشان را حتی به قیمت بازنشدن فضای سیاسی برای دانشجویان از طرف شورای نگهبان داشته باشند.
این درحالی است که لوایحی از جنس لایحه اخیر هیات وزیران، که در قوه مقننه طرح می‏شود، لوایح بسیار با اهمیتی برای تخمین معیار راستی‌آزمایی مجلس به خصوص لیست امیدی است که مردم با بیشترین اشتیاق به آنها رای دادند.
نمایندگان باید خودشان را در محضر مردم مسئول بدانند و تلاش کنند که در محضر خداوند رای صحیح به لوایح مطرح شده در صحن علنی دهند. نمی‏توان گفت که اعلان رای علنی در مجلس چقدر مثبت است اما حداقل می‏توان یکی از جنبه‏های مثبت آن را شفافیت دانست. اینکه حداقل درصورت رای آوردن این طرح، مردم می‏دانستند که کدامیک از نمایندگانشان با آنها صادق هستند. لذا مجلسی‏ها نیز به علت اینکه اطمینان دارند از طرف جامعه رصد خواهند شد، کمی از منافع فردی خود دست بکشند.
درعین حال نباید موضوع مهمی به نام گفت‌وگو را برای به نتیجه رسیدن چنین لوایحی نادیده بگیریم. زیرا در اغلب موارد امکان دارد که نمایندگان مجلس اشراف کاملی بر موضوع نداشته و نسبت به دلایل یک‌سری لوایح توجیه نباشند. لذا ایجاد گفت‌وگو و باز کردن فضا برای علت چنین طرحهایی، هرگونه بهانه را هم از بسیاری نمایندگان می‏گیرد. از طرفی هم گفتمان باعث می‏شود مردمی که رای داده‏اند، در قبال رایشان از نمایندگانشان مطالبه داشته باشند. بنابراین مجلسی‏ها در اینطور شرایط خودشان را مسئول می‏دانند که به مطالبات مردم در کمال صداقت پاسخ دهند.

منبع: روزنامه سازندگی