علی جمالی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

اعلام نتایج بررسی صلاحیت کاندیداهای انتخابات مجلس یازدهم از سوی شورای نگهبان بسیار شوکه‌کننده بود. یعنی اگرچه بعد از مجلس سوم، ما در هر دوره انتخابات شاهد ورود شورای نگهبان و اعمال نظارت استصوابی آن بوده‌ایم اما به معنای واقعی کلمه آنچه در این دوره از انتخابات رخ داده است، نسبت به ادوار گذشته حتی انتخابات مجلس هفتم بی‌سابقه بوده است. حتی با معیارهای معمول و رایجی که شورای نگهبان داشت این نتایج شوک‌آور بود. یعنی اگر به دنبال کشف الگوی رد صلاحیت‌ها باشیم باید بگوییم نه‌تنها در بسیاری از حوزه‌ها اصلاح‌طلبان و نیروهای منتقد تحمل نشدند بلکه نیروهای میانه‌رو هم تحمل نشده‌اند. بی‌تعارف باید بگویم با توجه به رویکرد و نحوه‌عملکرد شورای نگهبان اینطور به ذهن متبادر می‌شود که گویی شورای نگهبان برای هر حوزه یک گزینه را مشخص کرده و تمام کاندیداهای احتمالی رقیب را رد صلاحیت کرده است. افرادی که در سوابق خود مناصب مهم سیاسی و امنیتی را در ده سال گذشته داشته‌اند را هم رد صلاحیت کرده است. به عنوان مثال شخصی که در قامت استاندار یا معاونت وزیر بوده و یا حتی مناصب حساس‌تری داشته هم نتوانسته از فیلتر شورای نگهبان عبور کند. به همین دلیل به نظر من فضا بسیار ناامیدکننده است.

در برآورد اولیه‌ای که روز گذشته داشتیم در سراسر کشور کمتر از 30 کاندیدای تایید صلاحیت شده برای اصلاح‌طلبان باقی مانده است که از این تعداد فقط 13 مورد همان نمایندگان فعلی تهران هستند که تایید شده‌اند. با این شرایط اصلاح‌طلبان باید درباره سیاست انتخاباتی خود تصمیم بگیرند. بحث‌ها در شورای‌عالی در جریان است و ما هم در مجموعه حزب کارگزاران هماهنگ با شورای‌عالی عمل خواهیم کرد. آنها در حال برآورد هستند و هر تصمیمی که اتخاذ شود حزب کارگزاران هم از همان پیروی خواهد کرد. اما به نظر نمی‌رسد بتوانیم با این شرایط لیست جامعی برای انتخابات ارائه بدهیم. چون همان‌طور که گفتم حتی نیروهای میانه هم باقی نمانده‌اند که بتوانیم لیست کاملی بدهیم. نه من و نه خیلی‌های دیگر اصلا انتظار نداشتیم چنین اتفاقی بیفتد. پیش‌بینی من این بود که با توجه به شرایط بحرانی کشور و اتفاقاتی که در یکی دو هفته اخیر افتاده است، شورای نگهبان رویکرد متفاوتی در پیش بگیرد. در هفته‌های گذشته با اتفاقاتی که رخ داد گاهی فضای همدلی میان مردم ایجاد شد و گاهی هم خشم افکار عمومی نسبت به یک‌سری موضوعات برانگیخته شد؛ انتظار این بود که شورای نگهبان از این فضا در جهت تقویت همدلی و در جهت تقویت روحیه مشارکت عمومی استفاده کند نه اینکه دوباره ضربه محکم‌تر و کاری‌تری به این موضوع بزند. من فکر نمی‌کنم با این شرایط مجموعه اصلاح‌طلبان برای ارائه یک لیست انتخاباتی موفق شوند. البته باید صبر کرد و دید شورای‌عالی اصلاح‌طلبان به چه جمع‌بندی خواهد رسید.

به نظر می‌رسد میان اصلاح‌طلبان این اتفاق‌نظر وجود ندارد و آنها هنوز به این جمع‌بندی نرسیده‌اند که سیاست انتخاباتی آنها در این شرایط چگونه باید انتخاب شود. اما با توجه به متنی که دو روز قبل شورای عالی منتشر کرد و نسبت به فضای موجود ابراز نگرانی کرد و با توجه به اظهار نظرهای تک تک شخصیت‌های اصلاح‌طلب و مسئول در شورای‌عالی به نظر نمی‌رسد که اصلاح‌طلبان بتوانند در این انتخابات مشارکت جدی داشته باشند. به نظر من با این شرایط سطح و میزان مشارکت میان مردم هم حتما پایین خواهد آمد. مردم وقتی نمی‌توانند انتخاب دقیقی داشته باشند و یا میان کاندیداها نماینده‌ای که بتواند حرف و دغدغه‌های آنان را نمایندگی کند نمی‌بینند حتما وارد این بازی هم نخواهند شد و مشارکت نخواهند کرد. اصلاح‌طلبان هم وقتی راه ورودشان به نهادهای انتخابی سد شود قطعا از این گردونه کنار گذاشته خواهند شد.

اینکه ما به عنوان نیروهای اصلاح‌طلبی به تغییرات تدریجی و پارلمانتاریستی و عدم کنار گذاشتن نهاد انتخابات و صندوق انتخابات اعتقاد داریم، یک اصل و فرض کلی برای ما اصلاح‌طلبان است. ولی اگر به هر نوعی راه این مشارکت سد و در مسیر آن مانع‌تراشی شود ناگزیر هستیم آن را رها کنیم. راه دیگری نخواهیم داشت.

منبع: روزنامه سازندگی