احمد نقیب زاده، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
پرتاب موفقیت‌آمیز ماهواره نظامی نور تقابل تازه‌ای را بین تهران و واشنگتن ایجاد کرده است. طبیعی بود که این اقدام و دستاورد نظامی برای ایران مبنی بر پرتاب ماهواره به فضا و قرار گرفتن آن در مدار زمین، توجهات زیادی را به خود جلب کند. در این میان بالاترین سطح واکنش مربوط به مقامات آمریکایی بود. آنها در اقدامی خلاف منافع ملی ایران و حتی دخالت‌جویانه، از شورای امنیت سازمان ملل در خواست کردند که باید به عنوان نقض قطعنامه ۲۲۳۱ به اقدام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی واکنش نشان دهد.
البته این درخواست با همراهی کمرنگ کشورهای غربی و از جمله فرانسه و انگلیس همراه شد. اگرچه آنها نیز اعلام نگرانی کرده بودند اما به هر حال براساس سبقه و تجربیات رفتاری آمریکا این بار اروپا همراهی جدی با این ادعا و شانتاژ سیاسی واشنگتن نشان نداد. در نقطه مقابل برخی کشورهای نزدیک‌تر از ایران حمایت کردند کما اینکه سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه در خصوص ادعای اخیر آمریکا در خصوص نقض قطعنامه شورای امنیت از سوی ایران اعلام کرد که ایران با پرتاب ماهواره نظامی نور ۱ قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را نقض نکرده و ادعای طرف آمریکایی در این باره بی‌اساس است. با این حال سخنگوی وزارت امور خارجه و وزیر امور خارجه آمریکا مطرح کرده‌اند که موضوع این ماهواره به شورای امنیت کشیده خواهد شد.
به نظر می‌رسد نظر به ادعاهای پیشین آمریکا و رفتار غیرمتعهدانه‌ای که در جریان توافق برجام از کاخ سفید دیده شد، این تاکتیک آمریکا بی‌اعتبار شده است و بخشی از کشورها در شورای امنیت نیز چنین درخواست‌هایی را مردود می‌دانند. با مراجعه به اصل و متن توافقنامه نیز می‌بینیم که قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت و برجام، ایران را از حضور صلح‌آمیز در فضا و امور فضایی منع نکرده است؛ ضمن اینکه ادعای آمریکا مبنی بر این که موشک‌های فضایی ایرانی می‌تواند سلاح هسته‌ای حمل کند، بی‌اساس است.
همان‌طور که وزیر امور خارجه ایران نیز تاکید کرده است قرار نیست شورای امنیت و دنیا بر اساس خوانش‌های آمریکا از قطعنامه‌ها رفتار کنند. آمریکا از سال ۲۰۱۷ در رابطه با این قطعنامه به همه تحکم کرده و اروپا هم به جای این قطعنامه از آمریکا پیروی می‌کند.هیچ‌کس نمی‌تواند بر مبنای خوانش‌های نادرست از این قطعنامه برای ایران نطق کند. ادعای آمریکایی‌ها در مورد نقض قطعنامه ۲۲۳۱ از سوی ایران، مبنای حقوقی ندارد و پرتاب ماهواره نور نقض قطعنامه ۲۲۳۱ محسوب نمی‌شود.
علاوه بر این قطعنامه ۲۲۳۱ اشاره‌ای به صنایع متعارف نظامی و حتی موشک‌های بالستیک ایران نکرده، بلکه این قطعنامه در بندی تنها از ایران درخواست کرده است که هیچ‌گونه فعالیتی در خصوص طراحی و استفاده از موشک‌های بالستیک با قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای نداشته باشد بنابراین این که آمریکا حدس و گمان خود را به عنوان قرائت اصلی از یک مسئله به دنیا ارائه دهد، نمی‌تواند به عنوان ابزار حقوقی برای شکایت از ایران مورد استفاده قرار بگیرد. بنابراین هرگونه سوءاستفاده آمریکا از بستر حقوقی قطعنامه بیش از آنکه براساس استدلالات صرفا حقوقی در شورای امنیت انجام بشود، نتیجه تلاش‌های واشنگتن برای امنیتی‌سازی مجدد برنامه موشکی ایران و توجیه جلوگیری از لغو تحریم‌های تسلیحاتی و نظامی علیه ایران است.
نکته دیگری که در ارتباط با این قطعنامه وجود دارد «بازخوانی و مرور مواضع ایران در زمان تصویب آن در جریان مذاکرات هسته‌ای و حصول توافق برجام» است. قطعنامه ۲۲۳۱ در جریان توافق برجام تصویب شد. در آن زمان ایران خط قرمز خودش را عدم مذاکره در حوزه موشکی اعلام کرده بود و این مسئله نه یکبار و به صورت محدود که به صورت مکرر و دائمی مورد تاکید قرار می‌گرفت. با توجه به این موضع قطعی ایران کشو رهای غربی و طرف‌های مذاکره به این نتیجه رسیده بودند که یک راه‌حل میانه سیاسی را پیدا کنند، برای اینکه در عین پذیرش این خط قرمز از سوی ایران، بتوانند دغدغه خودشان برای محدودسازی برنامه موشکی ایران در حوزه‌هایی که قابلیت‌های هسته‌ای را به همراه داشته باشد، بنابراین علم و آگاهی غربی‌ها به اینکه ایران در محدوده خارج از مسائل هسته‌ای فعالیت‌های موشکی خواهد داشت، غیرقابل کتمان است. این که دو سال بعد از خروج آمریکا از توافق برجام بهانه‌گیری‌ها درباره برنامه موشکی بر اساس یک‌سری از حدس و گمان‌های بررسی نشده، به اوج برسد مساله‌ای نیست که از دید اعضاء شورای امنیت نیز پنهان بماند.
منبع: روزنامه سازندگی