سیدمحمود علیزاده‌طباطبایی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران 

از ابتدای انقلاب اسلامی همواره درباره موضوع حجاب قانونی و حجاب عرفی و شرعی، بحث‌هایی وجود داشته است. این نوشتار به‌دنبال تفکیک این‌ موضوعات از یکدیگر با توجه به نظرات اخیر در خصوص ضعف حجاب زنان است.

ابتدای امر باید دو مستند قانونی که درمورد بدحجابی و بی‌حجابی و کشف حجاب مورد استناد قرار می‌گیرد، مرور شود. ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی، مبنی‌بر تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده قید شده است که هر کس علناً در انظار و اماکن عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه‌بر کیفر عمل به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق محکوم می‌شود و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نیست ولی عفت عمومی را جریحه‌دار نماید، فقط به‌ حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا تا ۷۴ ضربه شلاق‌ محکوم خواهد شد. در اصلاحی که در سال ۱۳۹۹ به این ماده اعمال شده نیز می‌گوید زنانی که بدون‌ حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند به حبس از ۱۰ روز تا دو ماه یا از ۲۰۰هزار تومان تا ۱۰میلیون ریال جزای نقدی محکوم خواهند شد.

بنابراین مجازات قانونی حاضر شدن زنان در معابر عمومی بدون حجاب، تنها همین حبس و جزای نقدی است و در نظر گرفتن شلاق برای این موضوع خلاف قانون است. مورد دوم؛ ماده ۱۴ قانون جرائم رایانه‌ای است که می‌گوید که هر کس به وسیله سامانه‌های رایانه‌ای یا مخابراتی یا حامل‌های داده محتویات مستهجن را منتشر، توزیع یا معامله کند یا به قصد تجارت یا افساد تولید یا ذخیره نگهداری کند به حبس از ۹۱ روز تا دو سال یا جزای نقدی از 5میلیون ریال تا ۴۰میلیون ریال یا هر دو مجازات محکوم خواهد شد. در مورد حجاب شرعی اما بحث دیگری مطرح است. متاسفانه قانون در هیچ سندی حجاب شرعی را تعریف نکرده است. به صورت کلی، در این شرایط به دو منبع رجوع می‌شود؛ نخست اینکه؛ فتوای مراجع چیست و دوم اینکه؛ عرف جامعه در این موضوع چه می‌گوید. مراجع پوشاندن تمام بدن، به‌جز وجه و کفین را حجاب شرعی می‌داند اما باید توجه داشت، عرف جامعه ما -به‌عنوان نظر اکثریت مردم- نظر مراجع را حجاب شرعی نمی‌داند و باید توجه داشت که قانون در حقیقت عرف پذیرفته شده جامعه است که تدوین می‌شود. 

در شرایط امروز حجاب معمول عرف جامعه، حجاب عرفی تلقی می‌شود و باید مبنای قانونی نیز قرار بگیرد. تعبیر دقیق رهبر انقلاب در ایام اخیر درباره زنانی که حجاب ضعیف دارند یا حجاب کم دارند بسیار مهم است و باید توسط مراجع قانونی و حقوقی مورد توجه باشد. ایشان فرمودند: زنانی که حجاب ضعیف دارند، نه ضدانقلاب هستند، نه بی‌دین. این تعبیر در مورد زنانی است که بعضاً اهل عبادت هستند، حتی طرفدار نظام. 

بنابراین عدم رعایت حجاب شرعی همان حجاب عرفی می‌شود. اگر بخواهیم مبنا را فتوای مراجع در نظر بگیریم باید به‌صراحت بگوییم بالغ‌بر ۸۰ درصد جامعه حجابی غیرشرعی و مشکل‌دار دارند. بدون شک همه متفق‌القول می‌دانیم که جریمه ۸۰ درصد خانم‌های جامعه به‌خاطر بی‌حجابی در عمل وجود ندارد. علاوه‌بر این باید به خاطر داشت که قانون جزا را نمی‌توان تفسیر موسع‌کرد و این درمورد قانون کیفری نیز صادق است بنابراین انتشار تصویر بی‌حجاب به‌عنوان تصاویر مستهجن نمی‌تواند مطرح باشد اما متاسفانه در برخی احکام صادره در دادگاه‌ها این مسائل دیده می‌شود. 

براساس آنچه طی سال‌های اخیر پشت سر گذاشتیم و البته براساس چارچوبی که قانون تعریف می‌کند باید تاکید کنیم که حجاب قانونی همان حجاب عرفی است و نمی‌توان وقتی جامعه حدی از حجاب را برگزیده، باز به مقابله با آن پرداخت. 

منبع: روزنامه سازندگی