محسن هاشمی‌رفسنجانی؛ رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
روزنامه‌های اصولگرا مفصلاً از بازتاب‌ها، محسنات و اثرات توافق اخیر با عربستان نوشته‌اند که هر خواننده‌ای را به وجد می آورد. از ضربه سنگین به آمریکا و اسرائیل و بهبود شاخص‌های اقتصادی تا سرخوردگی اپوزیسیون برانداز و عصبانیت اصلاح‌طلبان. روشن است که اگر توافقات ابتدا و انتهای دهه ۷۰ در دولت سازندگی و اصلاحات حفظ می‌شد و عده‌ای آن را تخریب نمی‌کردند، کشور این مقدار ضربه اقتصادی نمی‌دید و همه این محسنات را از ۲۵ سال قبل داشتیم. در نوروز سال ۱۳۷۶ در سفر رئیس‌جمهور، هاشمی‌رفسنجانی به پاکستان برای شرکت در اجلاس فوق‌العاده کنفرانس اسلامی شاهد واقعه قابل‌توجهی بودیم که با رفتار و دیپلماسی هوشمندانه رئیس‌جمهور ایران اتفاق افتاد. داستان طولانی است ولی نتیجه این شد که امیرعبدالله سوار بر ماشین رئیس‌جمهور ایران به سمت میهمانی نخست‌وزیر پاکستان رفت و خبر و عکس‌ها این دیدار جهانی شد. در خاطرات روز سوم فروردین سال ۱۳۷۶ ایشان آمده است. پیغام آقاى امیرعبدالله، ولیعهد عربستان سعودى رسید که منتظر من براى ملاقات است. گفتم بهتر است ایشان به اتاق من بیاید. پیغام برگشت که از ریاض چنین قراری داشته‌ایم. با اصرار همراهان، من پذیرفتم و به‌سوی اتاق ایشان رفتیم. با عجله از اتاق بیرون آمد و گفت او مى‌خواهد به اتاق من بیاید. معلوم شد وقتى که به او پیام من رسیده، پیشنهاد را پذیرفته و اطرافیانش خودسرانه جواب داده بودند. به اتاق من رفتیم. ملاقات دوستانه‌اى بود؛ کمی گلایه از گذشته و سپس بحث درباره توسعه روابط شد. تقاضاى مذاکره خصوصى کرد. پس از رفتن دیگران درباره انفجار الخبر گفت که چهار نفر از عاملان انفجار به ایران آمده سپس دونفرشان به لبنان رفته‌اند و یک نفرشان به کانادا رفته که تحت تعقیب آمریکا و عربستان است و به‌زودی دستگیر مى‌شود و یکى هم در ایران است که اصرار کرد چون تبعه عربستان است، او را تحویل آنها بدهیم. گفتم بر اثر درخواست‌هاى قبلى شما، ما تحقیق همه‌جانبه کرده‌ایم؛ کسى از آنها را در ایران نیافتیم و اگر مشخصات او را بدهید، ممکن است پیگیرى کنیم. هنگام خداحافظى، بیرون درب اتاق منتظر ماند تا من تجدید وضو کردم. سپس در اتومبیل من سوار شد و با هم به میهمانی ناهار نخست‌وزیر رفتیم. در راه گفت، آمریکایى‌ها و سایر مخالفان از این منظره نزدیک شدن ایران و عربستان ناراحت مى‌شوند. حضار در میهمانى که این همراهى ما برایشان جالب و غیرمنتظره بود با حساسیت جریان را دنبال مى‌کردند و عکس‌ها و فیلم‌هاى آن در رسانه‌هاى پاکستان به وسعت منتشر شد و در محافل تفسیرى اطراف اجلاس بسیار مهم تلقى شد. از آنها به خاطر اینکه به دبیرخانه کنفرانس نوشته‌اند که اجلاس تهران تاخیر بیفتد، گله کردم. هم امیرعبدالله و هم سعودالفیصل منکر شدند و گفتند شایعه از دشمنان است. ولى تا عصر کپى نامه سعودالفیصل را پیدا کردیم و شب در مراسم شام به عبدالله نشان دادم. شرمنده و منفعل شدند و فوراً دستور لغو پیشنهاد را دادند و (عزالدین) العراقى، (دبیرکل سازمان کنفرانس اسلامی) که اصرار بر ابلاغ کتبى داشت، خبر داد که تقاضا آنها پس گرفته شده و انعکاس آن باعث تعجب اعضا شد.
از این پس ملک عبدالله در اکثر ملاقات‌ها می‌گفت به هاشمی‌رفسنجانی اعتماد کامل دارم به غربی‌ها و مخصوصا آمریکایی هم هشدار داده بود که نمی‌گذارد از کشور عربستان علیه ایران حمله‌ای صورت گیرد و تندروهای عربستان را علیه ایران کنترل می‌کرد، اتفاقات مثبتی برای شیعه رقم خورد. در مدینه تمام جمعیت عاشق و عزادار اهل بیت وارد بقیع شدند.
به‌صورت خلاصه می‌توان گفت که هاشمی‌رفسنجانی تمام وجودش برای وحدت جهان اسلام می‌تپید. امیرعبدالله در دولت اصلاحات به ایران سفر کرد و به دیدار دوستانه آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی، رئیس‌جمهور سابق در منزلش در جماران رفت. دیوار بلند بی‌اعتمادی بین عربستان و ایران از بین رفت و بستر مناسبی برای دولت اصلاحات فراهم آمد. به دوران طلایی مناسبات و تفاهمات جدید رسید و راه‌های همکاری بین دو کشور باز شد. همایش گفت‌وگوی مذاهب اسلامی در مکه مکرمه با حضور آیت‌الله هاشمی در سال ۱۳۸۷ تشکیل و در شرایطی که نیازی به میانجی‌گری میان و ایران عربستان نبود و امرای سعودی و جهان اسلام پای سخنرانی هاشمی نشسته بودند ایشان فرمودند که هر انسان آگاه و عالمی اگر قلب خود را به روی حقایق ببندد در اشتباه است، افراط‌وتفریط انسان را به جهالت می‌رساند و اعتدال انسان را جامع‌الاطراف می‌کند. جهان اسلام به خاطر اختلافات تضعیف شده، انرژی‌هایمان را در درگیری با یکدیگر صرف می‌کنیم. باید برای تقویت جهان اسلام، دست هماهنگی، دوستی و اتحاد به هم بدهیم. بهانه‌گیری و همدیگر را تضعیف و بدنام نکنیم. انتظار یک میثاق برای گفت‌وگو، تعامل و بهره‌گیری از نظرات درست در دنیا به دور از تعصب داریم. مسلمانان براساس قرآن باید اهل مشورت و انصاف در قضاوت عقلانی بدون تعصبات جاهلی باشند.
متاسفانه با چند اتفاق از جمله شهادت شیخ نمر با اعدام ناجوانمردانه در دی ماه ۱۳۹۴ گروهی خودسرانه از دیوار سفارت بالا رفتند و با پایین کشیدن پرچم، تخریب هم کردند. دیری نپایید که اعتماد فی‌مابین در دولت‌های نهم و دهم خدشه‌دار و در نهایت منجر به اتفاقات ناگوار در تهران و مشهد و قطع کامل روابط شد. روشن بود که ادامه تنش‌ها موجب فرسایش توان دو کشور جهان اسلام و تقویت دشمنان است و متاسفانه در طول دهه گذشته شاهد علنی شدن ارتباط بعضی از کشورهای جهان اسلام با اسرائیل بودیم. اتفاقی که اگر مواظبت می‌شد و افراط نمی‌شد، رخ نمی‌داد. به‌رغم اینکه حمله به سرکنسولگری عربستان در مشهد از طرف همه تقبیح شد ولی ۷ سال طول کشید که با میانجی‌گری عراق، عمان و بالاخره چین به تفاهم نسبی برسیم و خوشبختانه هم‌اکنون تیتر بعضی از روزنامه‌های تندرو از منفی جدی به مثبت کامل تبدیل شده است. باید این تفاهم جدید برمبنای تفاهم قدیم را به فال نیک گرفت چراکه از ضرر و زیان جلوگیری و دو کشور را به عقلانیت بازمی‌گرداند و منافع ملی دو کشور احیاء و از به‌هم‌ریختگی اقتصاد دو کشور جلوگیری می‌کند. هر چند می‌گویند که دیپلماسی فعلی غیر از دیپلماسی گذشته است. ولی باید بدانیم راه‌حل مشکلات اقتصادی کشور، وحدت جهان اسلام و رسیدن به اهداف انقلاب اسلامی ابتدا از همین تنش‌زدایی می‌گذرد لذا باید این توافق را به فال نیک گرفت و حمایت کرد.
منبع: روزنامه سازندگی