احمد حاتمی یزد
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
در مدتی که برجام به تصویب رسیده و اجرایی شده، بانک‌های بزرگ به دلیل سرمایه‌گذاری هنگفت در آمریکا برای همکاری با بانک‌های ایرانی اعلام موافق نکردند بنابراین روابط بانکی ما به بانک‌های اروپایی محدودشده که در آمریکا فعالیت ندارند و البته بانک‌های ژاپنی، کره‌ای و چینی. با توجه به این وضعیت، به نظر نمی‌رسد عدم تائید برجام توسط ترامپ وضعیت را ازآنچه امروز است بدتر کند.
روز 23 مهرماه موعد تصمیم‌گیری رئیس‌جمهور آمریکا در مورد برجام است. ترامپ باید به این سؤال پاسخ دهد که عملکرد ایران در مورد برجام را تائید می‌کند یا خیر؟ با توجه به اینکه تسهیل روابط بانکی، هرچند هنوز به‌طور کامل محقق نشده، یکی از مهم‌ترین دستاوردهای برجام است باید به این سؤال پاسخ داد که تهدیدهای ترامپ در هر 90 روز که موعد تائید برجام می‌رسد، چقدر روابط بانکی ایران با بانک‌های خارجی را تهدید می‌کند؟
به‌طورقطع دستاوردهایی که تاکنون برای شبکه بانکی کشور در فضای بین‌المللی حاصل‌شده از دست نمی‌رود اما سم‌پاشی‌هایی که لابی قدرتمند حامی اسراییل در کنگره آمریکا علیه ایران انجام می‌دهد مسئله‌ای انکار ناشدنی است. ترامپ در شرایطی نیست که برجام را تائید نکند. ممکن است او موضع‌گیری خنثی علیه برجام داشته باشد و عملکرد ایران را ناهمخوان با روح برجام ارزیابی کند اما نه آن را رد می‌کند و نه تائید. این بی‌طرفی ترامپ به مهلت 60 روزه کنگره آمریکا می‌انجامد، مهلتی که در آن نمایندگان باید در مورد ازسرگیری تحریم‌ها علیه ایران تصمیم بگیرند.
شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد کنگره آمریکا به‌طور یکدست علیه ایران نیست. 180 نفر از نمایندگان حزب دموکرات با امضای متنی حمایت خود از اعتبار برجام را اعلام کردند بااین‌وجود این تعداد برای تصویب مصوبه‌ای به نفع برجام کافی نیست. این احتمال وجود دارد که تا سقف مشخص برای تصویب تعدادی از نمایندگان حزب رقیب به این جمع 180 نفری بپیوندند و اگر چنین اتفاقی بیفتد، بدون موافقت ترامپ داستان حل می‌شود اما اگر تعداد نمایندگان موافق برجام به‌اندازه موردنیاز نرسد، در کوتاه‌مدت نسبت به تصمیم‌گیری در مورد آن تردیدهایی ایجاد می‌شود و کنگره باید در یک فرصت 60 روزه درباره برجام تصمیم بگیرد.
در حال حاضر اروپا، چین و روسیه مصمم به ادامه اعتبار برجام اند. حتی بعضی سفرای کشورهای اروپایی در ایالات‌متحده آمریکا برای حفظ برجام لابی کردند و البته در قاره سبز هم حتی مسئولان کشورهایی مثل انگلیس که قصد خروج از اتحادیه اروپا را دارد، به حفظ برجام تمایل است. اگر آمریکا خودش را از برجام کنار بکشد، قرارداد ایران با پنج کشور دیگر معتبر خواهند ماند و در نهایت با بانک‌هایی همکاری خواهیم کرد که باوجود مخالفت‌های آمریکا قادر به کار با شبکه بانکی ایران هستند. در مدتی که برجام به تصویب رسیده و اجرایی شده، بانک‌های بزرگ به دلیل سرمایه‌گذاری هنگفت در آمریکا برای همکاری با بانک‌های ایرانی اعلام موافق نکردند بنابراین روابط بانکی ما به بانک‌های اروپایی محدودشده که در آمریکا فعالیت ندارند و البته بانک‌های ژاپنی، کره‌ای و چینی. با توجه به این وضعیت، به نظر نمی‌رسد عدم تائید برجام توسط ترامپ وضعیت را ازآنچه امروز است بدتر کند و البته نباید ازنظر دور داشت که وضع فعلی هم مطلوب نیست و اشکال دیگر مخالفت آمریکایی‌ها با ما وضعیت را بدتر خواهد کرد.