سعید لیلاز
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی
مشکلات ما در مورد سرمایه و جذب سرمایهگذاری خارجی بسیار جدیتر و بدویتر از داعش است.
باید مفهوم امنیت برای سرمایهگذاری در ایران را بسیار گسترش داد و به امنیت حقوقی، امنیت در ثبات سیاستگذاری و قانونگذاری و امنیت در مالکیت خصوصی توجه کنید که به عنوان پایههای اصلی امنیت سرمایه مطرح هستند. مصادره اموال عامل تهدیدکننده خطرناکتری برای سرمایه است تا عملیات داعش.
با این فرآیندهایی که ما داریم اصلاً جریان سرمایه به سمت کشور ما نمیآید. حتی سرمایه در داخل کشور نیز شکل نمیگیرد چون ساختار بهگونهای است که علاقهای به نمود ثروت وجود ندارد. یعنی به روشنی این پیام به سرمایهدار داده میشود که اگر سرمایهای دارید باید از کشور خارج کنید. یعنی سرمایهدارهای ما برای داشتن خانههای مجلل یا داشتن خودروهای لوکس باید به کشورهای همسایه بروند. هر زمان افراد ذینفوذ و صاحب قدرت درگیر رقابت یا دچار مشکل میشوند، مساله اختلاف و جنگ طبقاتی راه میاندازند. مثل همین مساله 4 درصد و 96 درصد که در جریان انتخابات ریاستجمهوری به راه افتاد.
این تفکر برای تشکیل سرمایه در کشور بسیار مخربتر از داعش است. این تفکر یک میلیون بار بیش از هر خطر حمله داعشی امنیت سرمایهگذاری را خدشهدار میکند. یک پیام روشن به مردم میدهد که اگر میخواهید ثروتمند شوید بشوید اما آثار آن نباید دیده شود، سرمایهتان را بیرون هزینه کنید. برای گرفتن صندلی ریاستجمهوری جنگ فقر و غنا راه میاندازند که فراریدهنده هر جور سرمایهگذاری است. یک مثال روشن از درک بالای مردم این است که شما اگر احیاناً اعتراضات سپردهگذاران را در مقابل موسسات مالی و اعتباری ورشکسته دیده باشید میبینید که شعار «داعشی داعشی» سر میدهند. یعنی آنها میدانند خطر بیثباتی در نظام مالی بدتر از داعش است. من خطر پوپولیسمی که میکوشد کشور را دوقطبی کند عامل قویتر و مهمتری در فرار سرمایه از کشور میدانم.
برای روشن شدن موضوع یک مثال دیگر میزنم. سال 1391 و در جریان شوک ارزی، بانک مرکزی طی بخشنامهای اعلام کرد هر کسی که در نظام بانکی سپرده ارزی دارد، نمیتواند ارز بگیرد و میتواند معادل ریالی آن را آن هم به قیمت دولتی دریافت کند. دقت کنید! یک شهروند به بانک دولتی در این کشور دلار یا یورو تحویل داده و حساب باز کرده است. حالا که برای دریافت آنچه به امانت سپرده مراجعه میکند به او ارز نمیدهند و معادل ریالی با قیمت دولتی پرداخت میکنند. همین یک اقدام بانک مرکزی کافی است تا دو سده احدی به نظام بانکی ایران اعتماد نکند.
عملیات داعش در کنار این اقدام واقعاً ترقهبازی است. این اقدامات نه منطبق بر عقلانیت است و نه حقانیت.