احمد نقیب زاده، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
کرونا در کوچک‌ترین و ریزترین مسائل زندگی روزمره تمامی انسان‌های در کره زمین تغییرات جدی ایجاد کرده است بنابراین طبیعی است که با اطمینان از تاثیر شگرف آن بر اقتصاد و روابط بین‌الملل بگوییم. در وهله اول همانند هر تغییر بزرگ دیگری در تاریخ، مسئله اقتصاد از این بحران جهانی تاثیر می‌پذیرد.
اقتصاد کشورهای صنعتی بدون‌شک از این بحران ضربه می‌خورد و در الگوی فعالیت و نیازهای آنها تغییرات جدی ایجاد می‌کند. در بحران کرونا، کارخانجات زیادی از کار می‌افتند و خسارات بسیاری به دنبال خواهد داشت. این اتفاق در کشورهای صنعتی نیاز آنها به بازار را افزایش می‌دهد در نتیجه آنها مجبور هستند که برای تامین نیازهای خود در روابط اقتصادی بین‌المللی تجدیدنظر کنند. این مسئله فرصت خوبی برای ایران است تا در راستای دور زدن و کمرنگ کردن تحریم‌ها گام بردارد و آنها را کاهش دهد. برای این کار نیازمند پشتیبانی اروپا است تا امریکا متقاعد شود در شرایط فعلی تحریم‌ها بی‌فایده است و اقتصاد ایران نیز باید وارد معادلات بین‌المللی شود. این اتفاق حتی می‌تواند در صورت رای‌آوری دوباره رئیس‌جمهور فعلی امریکا –دونالد ترامپ- رخ دهد. با توجه به اینکه رقیب جدی برای وی در عرصه رقابت انتخاباتی آتی امریکا دیده نمی‌شود بنابراین نباید تغییرات در عرصه بین‌الملل را به رفتن ترامپ از کاخ سفید و یا روی کار آمدن دموکرات‌ها در امریکا منوط کرد. در دنیای نوین پساکرونا دقیقا مشابه آنچه بعد از جنگ جهانی دوم رخ داد، دیگر قواعد پیشین کارساز نیست و بالاجبار باید تجدیدنظرهای جدی در مراودات بین‌المللی صورت بگیرد. کما اینکه رهبران گروه اقتصادی هفت بعد از دیدار تله کنفرانسی خود که با میزبانی دونالد ترامپ به عنوان رئیس فعلی این گروه برگزار شد بر سر هماهنگ کردن تلاش‌هایشان برای باز کردن مجدد اقتصادهایشان بعد از بحران شیوع کروناویروس و همچنین «تضمین وجود زنجیره‌های تامینی قابل اعتماد» در آینده توافق کردند. این اقتصادهای بزرگ جهان هر چه بیشتر به دنبال پایان دادن به فلج اقتصادی ناشی از تلاش‌ها به منظور شیوع کرونا ویروس و تبعات ناشی از آن هستند. اقتصاددان‌ها تخمین می‌زنند اقتصاد امریکا در سه ماهه اول سال جاری میلادی با بیشترین سرعت پس از جنگ جهانی دوم کوچک شده است. رویترز گزارش داده است که رقمی در حدود ۲۲ میلیون امریکایی طی یک ماه گذشته درخواست مزایای بیکاری کرده‌اند و میلیون‌ها فرم بیکاری دیگر در هفته گذشته پر شده است. به این ترتیب بالاترین نرخ اشتغالی که امریکا از زمان رکود بزرگ به دست آورده بود از دست رفته تلقی می‌شود. این نشان‌دهنده ضربه اقدامات اعمال شده برای کنترل شیوع ویروس کرونا بر اقتصاد امریکا است. دولت‌های ایالتی و محلی جهت کنترل شیوع ویروس کرونا دستور به خانه ماندن مردم داده‌اند که بیش از ۹۰ درصد آمریکایی‌ها را در بر می‌گیرد. به این ترتیب فعالیت‌های اقتصادی به شدت کاهش یافته است. در میانه این بحران، غیرقابل انکار است که اقتصاد ایران نیز از کرونا متحمل مسائل و مشکلاتی می‌شود.
هزینه‌های اضافی و کاهش ظرفیت‌های کار و تولید زیر سایه الزامات رعایت پروتکل‌های بهداشتی برای ممانعت از شیوع ویروس در شرایطی که دولت به خودی خود با کمبود و محدودیت مالی روبه‌رو است، شرایط را بیش از پیش سخت می‌کند. البته تاثیر بحران کرونا در اروپا نیز خود را نشان می‌دهد.
تاثیر این بحران بر اقتصاد همه دنیا به همان اندازه‌ای خواهد بود که پیش‌بینی تاثیر آن توسط صندوق بین‌المللی پول صورت گرفته است. این صندوق در گزارشی تاکید کرده است که اقتصاد اروپا پس از کرونا کوچک‌تر از حجم فعلی‌اش خواهد بود و باید انتظار تاثیرات شدید بر اقتصاد کشورهای اروپایی را داشته باشیم. فشارها بر سیستم بانکی رو به افزایش است و پدید آمدن بدهی‌های بالاتر کاملا محتمل به نظر می‌رسد. ابعاد بحران تا آن اندازه بزرگ است که سیستم‌های بانکی برخی از کشورها به سرمایه‌گذاری دوباره و حتی بازسازی ساختار بانکی احتیاج خواهند داشت. علاوه بر این سازمان توسعه و همکاری‌های اقتصادی هشدار داد که در ماه‌های آینده برخی از اقتصادهای بزرگ جهان وارد رکود می‌شوند. رکودی که عبور از آن سال‌ها طول می‌کشد.
منبع: روزنامه سازندگی