علیمحمد نمازی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
بخشي از نطق مفصّل رئيس مجلس در جلسه علني روز يکشنبه (25 آبان) بدين شرح بود: «بيتفاوتي به گرانيها، رها کردن بازار و بيتوجهي به توليد ملي، به پاستور و بهارستان و باب همايون و ميرداماد ارتباط دارد، نه به جورجيا و ميشيگان و آريزونا. پس به مردم آدرس غلط ندهيد.»
همه مراکزي که در اقتصاد کشور دخيل هستند و بهويژه دولت و مجلس نبايد بيتفاوت باشند و بازار را رها کرده و به توليد ملي بيتوجه باشند. پس نتيجه گرفته ميشود اوضاع فعلي توليد داخلي، گراني سرسامآور و بازار بدونِ نظارت و رها، نتيجه عملکرد قوايسهگانه و برخي از نهادهاي داخلي است. سوالاتي در همين رابطه از رياست محترم مجلس شوراي اسلامي مطرح است:
الف- مگر اصولا قيمتها در شرايط عادي براساس دو عامل مهم عرضه و تقاضا رقم نميخورد؟
اگر عرضه، پاسخگوي تقاضا نباشد، قيمتها افزايش مييابد که بايد توليد را افزايش داد و چون در اين زمان اولا، نميشود همه نيازهايش را از طريق توليد داخلي تامين کند.
ثانيا، سرمايهگذاري در امر توليد بايد با رعايت مزيتهاي برتر صورت گيرد.
حتي پيشرفتهترين کشورها بخشي از نياز خود به کالا و خدمات را از طريق واردات تامين ميکنند.
ثالثا، افزايش توليد داخلي در راستاي پاسخگويي به نياز کشور و حتي صادرات، امري زمانبر است و در چهل سال گذشته، اگرچه پيشرفتهايي داشتهايم ولي به دلايلي، به صورتي رضايتبخش موفق نبودهايم.
رابعاً، از مردم خواسته شود، مصرف خود را پايين آورده و تقاضاي خود را با موجودي بازار تنظيم کنند که اين امر تا حدودي، امکانپذير نخواهد بود؛ مخصوصا در تامين مواد اوليه، تجهيزات و تکنولوژي اصولا ممکن نيست.
پس مثل اکثر کشورهاي جهان ناچاريم، با اهرم واردات و صادرات عرصه توليد و بازار مصرف را تنظيم کنيم.
اينجاست که موضوع روايي تجارت و نبود موانع، يعني همان حذف تحريمها خودنمايي ميکند.
ب- رياست محترم مجلس، تازه اين بخشي از کار است، مگر کشور براساس بودجه سالانه که داراي دو ستون درآمدها و هزينههاست اداره نميشود؟
مهمترين موارد تامين درآمدها کدام است؟
مگر صادرات و در راس آن نفت و مشتقات آن نيست؟
مگر مشکل اصلي کشور در اين قسمت تحريمها نيست؟
و مگر صادرات نفت به کمترين حد خود در طول مدت صادرات آن نرسيده است؟
تحريمها، خاص صادرات نفت نيست، بلکه همه صادرات را در برگرفته است. دومين عامل مهم تامين ستون درآمدهاي بودجه، مالياتها و عوارض است. اکنون بهخاطر کرونا کسبوکار در کشور به حالت تعطيل نزديک نشده است. علاوه بر آن، اولا، هيچگاه سهم ماليات در تامين بودجه رضايتبخش نبوده است.
ثانيا، ماليات از کسبوکار دريافت ميشود. بخش سوم، گردشگري است که بيشتر از همه بخشها به دليل وجود کرونا آسيب ديده است. چهارمين بخش، گمرکات است که بهدليل کمبود شديد ارز و گراني آن، واردات به حداقل خود رسيده است.
ج- بفرماييد به قول شما چگونه ميتوان از محل ظرفيتهاي زياد کشور، در اين شرايط کرونايي و افزايش هزينههاي بهداشت و درمان درآمد کسب کرد.
شخص رئيس مجلس، بدهي کلاني در شهرداري باقي گذاشتهاند. رئيسجمهور از کجا بايد قرض بگيرد؟
مسير اين کار چاپ اسکناس يا استقراض خارجي است؛ اولي را بهخاطر ضرر و زيان و اثر موقتي آن، هيچ کارشناسي توصيه نميکند و دومي هم در شرايط تحريم امکانپذير نيست. جالب است که مجلس ميخواهد منبع تامين اعتبار موردنياز افزايش يارانهها را به دوش دولت تحميل کند! از عوامل بسيار مهم اداره خوب هر کشوري، شناخت درست اصول و بديهيات، عدم انکار بديهيات، رعايت اولويتبندي آنها و اتخاذ درست و بهموقع تصميمات است.
باعنايت به توضيحات ذکرشده و بهمنظور رونق صادرات و واردات، جهت ايجاد درآمد و کاهش قيمتها و تنظيم بازار، سوال ديگر نگارنده از رئيس مجلس و همه کساني که به خاطر صحبت اخير رئيسجمهور که: «ديگر نبايد فرصت را از دست داد» او را مورد اعتراض و تخطئه قرار دادهاند، اين است: آيا چارهاي جز برچيده شدن تحريمها وجود دارد؟
قطعا جواب منفي است. رئيس مجلس در ادامه صحبتهاي خود در روز يکشنبه اظهار ميدارند: مهمترين ريشه مشکلات کشور، سوءمديريت، استفاده نکردن از ظرفيتهاي عظيم داخلي، دست روي دست گذاشتن و ناهماهنگي ميان نهادهاي سياستگذاري و اجرايي است. اگر چنين است، اولا، اگر يک سال قبل، يک فعال سياسي غيرخودي همين مطالب را ميگفت، با او چه برخوردي ميشد؟
ثانيا، تعيين سياستهاي کلي نظام پس از مشورت با مجمع تشخيص مصلحت نظام و حل اختلاف و تنظيم روابط قواي سهگانه از اختيارات و وظايف رهبري نظام است و قوه و نهاد و دستگاهي با مقام رهبري اختلاف ندارد.
منبع: روزنامه آرمان ملی