شهربانو امانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
مناظرات انتخابات ریاست‌جمهوری در حالی به پایان رسید که از نخستین دور این مناظرات صحنه عرضه آن برای مردم خالی از هرگونه حرف و سخن شنیدنی بود. در مناظره باید دو به دو درباره مسائل کارشناسی صحبت شود و هر طرف برنامه و ایده خود را بیان و تشریح و در عین حال طرف مقابل را مورد نقد کارشناسی قرار دهد حال آن که در مناظرات اخیر طرفین به تکرار مکررات پرداختند و تیم کاندیداهای اصولگرا تنها و تنها با حمله به دو کاندیدای دیگر به خصوص آقای همتی مسائل مربوط به دولت فعلی را مطرح کردند حال آن که از اساس آقای همتی به عنوان نماینده دولت فعلی در انتخابات حاضر نشده است که پاسخگوی هر اتهام یا انتقادی که به دولت طرح می‌شود باشد حتی این رویه باعث شد تا بخش زیادی از زمان آقای همتی در هر سه نوبت به دفاع از دولت یا تشریح واقعیت تحریف‌شده توسط برخی دیگر از کاندیداها درباره عملکرد دولت صرف شود. این نوعی از اجحاف در حق ایشان بود که متاسفانه روا شد. گذشته از مساله اجحاف در حق آقای همتی برای استفاده از فرصت پاسخگویی به مسائل و مشکلات، عرصه مناظرات انتخاباتی نباید دایره نقد و تخریب دولت فعلی باشد. کاندیداهای محترم در عرصه رقابت و مناظره حاضر می‌شوند تا برنامه‌ها و دیدگاه‌های خود را درباره آینده بگویند وگرنه نقد وضعیت فعلی که هنر خاصی نیست و از اساس راحت‌ترین کار و سهل‌ترین ادبیات برای هر فردی این است که بگوید مشکل وجود دارد. یافتن راه‌حل مشکل کار اساسی برای مرد میدان است که از اساس کاندیداهای اصولگرا بدون تکرار مسائل موجود در کشور که اتفاقا بخش مهمی از آن مرتبط با سنگ‌اندازی‌های همین جریان در مسیر دولت بود، فاقد هر انگیزه‌ای برای ارائه راه‌حل تنها بر روال سابق تاکید داشتند. با این وجود چند نکته بسیار روشن در این مناظرات وجود داشت:
1 مناظرات به خوبی جای خالی نمایندگان بخش زیادی از مردم را نشان داد. این وضعیت مناظره به خوبی حاصل و خروجی نظارت استصوابی بود به این معنی که تنها صدای یک جریان سیاسی شنیده می‌شد. دو کاندیدای غیراصولگرا در اقلیت بودند و مکررا مورد هجمه 5 کاندیدای دیگر قرار می‌گرفتند.
نکته عجیب آن که با یکدست شدن کاندیدا برخلاف تصور تازه اختلافات داخلی آن‌ها روشن شده و بروز کرده است. برخاف برنامه‌ریزی پیشین درباره این صحنه که عده‌ای پوششی هستند گویا پوششی‌ها خود احساس تکلیف بیشتری از اصلی کرده و تصمیم دارند در صحنه باقی بمانند. در این بین اما فقدان حضور کاندیداهای مختلف از جریان‌های سیاسی و نمایندگان افکار مختلف سیاسی در جامعه مشهود بود.
طبیعی بود که این رویه بر میزان مشارکت نیز موثر خواهد بود چراکه عده‌ای زمانی که نماینده خود را در عرصه نبینند وارد کارزار نمی‌شوند. البته این عدم رای بدون شک به نفع جناح مقابل تلقی خواهد شد و از این فضا در راستای دیدگاه همیشگی جریان اصولگرا که در مشارکت پایین برده است استفاده می‌کند بنابراین اگرچه بخشی از جامعه حق دارد در اعتراض به رویه بررسی صلاحیت‌ها با عدم حضور در انتخابات اعتراض کند اما این شیوه اعتراض به نفع جریان مقابل تمام می‌شود و از اساس از این شیوه اعتراض نیز استقبال می‌کنند. علاوه بر این خود مناظرات نیز در ایجاد بی‌انگیزگی در مردم برای شرکت در انتخابات موثر بود. به جهت پایین بودن سطح کیفی مناظرات و به خاطر پرسش‌هایی که در ذهن جامعه وجود داشت اما در این مناظرات به آن پاسخی داده نشد و اطمینانی که به رای‌آوری نامزد مورد نظر وجود داشت عرصه گفت‌وگوها به جای تهییج بیشتر مردم را به عدم مشارکت ترغیب کرد.
2 شعارهای مطروحه در این مناظرات نشان داد هنوز مساله اتهام‌زنی به مسئولان و مقوله یارانه اصلی‌ترین کلیدواژه‌ها در ادبیات مناظره‌ای کشور است. به بیان روشن‌تر از اساس شعارهای پوپولیستی هنوز طرح می‌شود و احتمالا نگرانی‌های جدی نیز در زمینه اثرگذاری آن‌ها وجود دارد. میراث باقی‌مانده از مناظرت سال‌های پیشین و ادبیات منشاگرفته از روحایت و رفتارها و گفتارهای آقای احمدی‌نژاد. مشخصا این آفت در مناظرات و ادبیات سیاسی کشور بسیار جدی است. هنوز صحبت درباره رقم یارانه نقدی می‌تواند در بین شعارهای انتخاباتی جلب توجه کند و موثر واقع شود حال آن که برای مردم به درستی تبیین نمی‌شود که رشد این رقم بدون پشتوانه مالی و تولیدی می‌تواند ارزش پول ملی را از وضعیت فعلی نیز در حد تنزل بیشتری قرار داده و با رشد تورم قدرت خرید مردم را کمتر و سفره‌ها را تهی‌تر از قبل کند.
3 آخرین نکته در ارتباط با رویه و رفتار صداوسیما در برگزاری این مناظرات است. مثل همیشه صداوسیما خارج از دایره عدالت برنامه‌ریزی‌های برگزاری این مناظرات را انجام داد و رفتارهای مجری‌ها و مسائل و نماآهنگ‌هایی که در بین و خلال برنامه پخش شد همه و همه جانبدارانه بود. رسانه ملی یعنی رسانه‌ای برای همه ملت ایران که بار دیگر صداوسیما نشان داد در این زمینه حرفی برای گفتن ندارد.
منبع: روزنامه سازندگی