فرزانه ترکان، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

در شرایطی که هم در بحث پیشگیری و هم در بحث دست یافتن و تولید و تزریق واکسن کرونا چندین قدم از پروتکل‌های بهداشتی جهانی عقب هستیم، هر روز شاهد رونمایی از یک واکسن جدید هستیم. این خودباوری که بعضا به ما اجازه می‌دهد فکر کنیم به تنهایی می‌توانیم پروتکل بنویسیم، در مقابل انستیتوهای پزشکی بین‌المللی بی‌اعتنا باشیم و دستاوردها و توصیه‌های آن‌ها را به هیچ انگاریم، باعث شده است که با یک اپیدمی گسترده در بحث کرونا مواجه باشیم و مرگ و میربالایی را ثبت می‌کنیم.

هر کشوری- در اکثر سیستم‌های بهداشت در کشورهای مختلف دنیا- در ابتدای امر پروتکل‌ها و برنامه‌ریزی‌های پیشگیری و درمان خود را با سازمان‌های صاحب‌نام بهداشت جهانی هماهنگ می‌کند. شاید ما بخواهیم پروتکل‌های خود را بومی‌سازی کنیم اما قطعا این که تصمیم بگیریم که از صفر پروتکل‌های را خودمان بنویسیم نتیجه‌ای جز وضعیت فعلی ما ندارد و ناشی از عقب بودن از آن چیزی است.

از ابتدای بحث اپیدمی کرونا متاسفانه این مشکلات وجود داشت اما مسئولان بخش بهداشت و درمان و مسئولان تصمیم‌گیری‌های کلان دیگر در دولت، تاکید کردند که از واکسن داخلی استفاده کنند در حالی که این ابهامات و سوالات وجود داشت که این واکسن داخلی به ضرورت و به صورت فوری به دست همه می‌رسد؟ آیا کارآزمایی بالینی آن به درستی و با صرف زمان کافی انجام می‌شود؟ مشخصا پاسخ به این سوالات منفی بود و کارآزمایی بالینی واکسن داخلی هنوز هم به صورت صددرصدی از جانب کمیته اخلاق وزارت بهداشت و نهادهای علمی کشور قرار نگرفته است. در عین حال شاهد بودیم که برای آرام کردن مقطعی مردم به صورت قطره‌چکانی واکسن از کشورهای مختلف وارد شد اما به هیچ وجه پاسخگوی نیاز 80 میلیونی کشور نبود.

در شرایط فعلی در اکثر کشورهای دنیا بیش از 70 درصد مردم واکسینه شده‌اند و ماسک‌ها را برداشته و مردم به زندگی طبیعی برگشته‌اند اما تنها اتفاق در کشورما این است که به محض تشدید اپیدمی و مواجهه با کمبود جا برای بستری و رسیدگی به بیماران و کمبود دارو، شروع به تاکید بر رعایت پروتکل‌ها و درخواست برای در خانه ماندن مردم و تعطیلی برخی مراکز همانند بازار می‌کنند. درخواست برای در خانه ماندن مردم به زبان شاید ساده باشد اما با اقتصاد زمین‌خورده کشور ما چگونه می‌توان از مردمی که باید برای تامین مایحتاج اولیه زندگی خود کار کنند، درخواست کرد که در خانه بمانند. در شرایطی که کارگر روزمزد ما برای سیر کردن شکم خانواده خود نیاز به کار دارد نمی‌تواند در خانه بماند و یا به تعطیل شدن کارگاه رضایت دهد. این داستان البته رویه‌ای تکراری است.

همانند مواجهه با بحران آلودگی هوا که سال‌ها است در مواجهه با بحران آلودگی هوا و بالا رفتن هشدارگونه آلاینده‌ها، ستاد تشکیل می‌شود و ماشین‌ها را زوج و فرد می‌کنند و کارخانه‌ها را تعطیل و نیمه‌تعطیل می‌کنند و از مردم می‌خواهند خودروها را از منزل خارج نکنند اما آیا این دوای واقعی این درد است. در همین ماجرای کرونا مشخص شد که آلودگی هوا دارای ریشه‌هایی فراتر از مساله دود ماشین‌ها است. با این وجود هنوز هم عمده تمرکز مسئولان در زمانم تصمیم‌گیری برای آلودگی هوا و مدیریت آن تمرکز بر موضوع خودورها اعم از طرح ترافیک و زوج و فرد کردن است در حالی که در بسیاری از بازه‌های زمانی که از اساس تردد ماشین‌ها نیز زیاد نبود شاهد بودیم آلودگی هوا تغییر قابل توجهی نکرد.

همین رویه تصمیم‌گیری و مواجهه با بحران در ماجرای کرونا دیده می‌شود. در شرایط فعلی واکسینه کردن مردم اولویت است. در کشورهایی که در زمینه کرونا تحقیقات قابل اتکا دارند به اثبات رسید که حتی با وجود شیوع گونه‌های جدید بیماری، کسانی که واکسینه شده‌اند یا ابتلا ندارند یا اگر مبتلا شوند شدت بیماری برای آن‌ها کشنده نیست. سوش جدید بیماری کرونا که این روزها در کشور رایج شده است، سوشی است که به هیچ وجه سن و جنسیت نمی‌شناسد و آنقدر کشنده است که افراد سالم و جوان را از پا در می‌آورد. این میزان از مرگ و میر مسئولیتی است بر گردن کسانی که از ابتدا با ورود واکسن مخالفت کردند و حالا در رونمایی از واکسن‌ها با هم رقابت می‌کنند، واکسن‌هایی که هنوز هم به مرحله نهایی تایید نرسیده است.

تعدد شرکت‌های تولیدکننده واکسن نیز بسیار عجیب بود. دلیل این‌که اتفاق نظر علمی روی یک واکسن متمرکز نشد تا کارها با سرعت بیشتری انجام شود، روشن نیست. این سیاستگذاری از ابتدا غلط بود و سلامت جامعه را به بازی گرفت. وزیر بهداشت نیز در این میان متاسفانه تنها وعده می‌دهند در حالی که مردم در حال از دست دادن جان عزیزشان هستند.

انتظار می‌رود در زمینه واکسیناسیون هرچه سریع‌تر یک وفاق ملی و همگرایی فارغ از سیاسی‌بازی شکل بگیرد.

در شرایط فعلی رعایت هیچ پروتکلی و رعایت پروتکل‌ها در هر سطح و اندازه‌ای، نمی‌تواند ضامن سلامتی مردم باشد. تنها راه عاجل و ضروری واکسینه کردن مردم است. در این شرایط باید به دور از موازی‌کاری سیاسی برای تولید هر چه سریع‌تر یک واکسن تمرکز کرد. هنوز هم انتظار می‌رود درباره وارد کردن واکسن با دید بازتر و منطقی‌تری تصمیم‌گیری شود.

منبع: روزنامه سازندگی