سیده فاطمه مقیمی*
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
قرارداد چندمیلیارد دلاری بوئینگ که در دولت اوباما میان دو شرکت هواپیمایی بوئینگ و شرکت دولتی ایران‌ایر منعقد شد، نباید به دلیل فشارهای کنگره بر کاخ سفید و تصمیمات بدون پشتوانه دونالد ترامپ فسخ شود، زیرا این قرارداد چندمیلیاردی یک قرارداد کاملا اقتصادی است و یک قرارداد سیاسی میان ایران و آمریکا تلقی نمی‌شود که آمریکا بخواهد آن را لغو کند. بنابراین نباید اختلافات و مسائل سیاسی دو کشور روی آن تاثیر بگذارد. از سویی این قرارداد می‌تواند تاثیر بسیاری بر اقتصاد و فضای کسب‌وکار دو کشور ایران و آمریکا بگذارد، اما ادعای آمریکا مبنی بر اینکه ایران ممکن است از این هواپیماها برای مصارف نظامی و حمل سلاح در منطقه بهره ببرد، تنها بهانه‌ای برای لغو این قرارداد پرسود دوجانبه قلمداد می‌شود. علاوه بر آن، این قرارداد پرسود اقتصادی به پشتوانه توافق هسته‌ای در دوران پسابرجام حاصل شد. بنابراین لغو هر قرارداد دوجانبه یا چندجانبه میان ایران و اعضای توافق هسته‌ای از سوی هر یک از طرفین تنها منجر به بی‌اعتباری و بی‌اعتمادی طرف‌ها نسبت به یکدیگر خواهد شد. اگرچه هیچ‌گاه روابط دو کشور مطلوب نبود و همواره ایران نسبت به آمریکا بی‌اعتماد بوده است، اما این قراردادها می‌تواند بر کم و کیف این بی‌اعتمادی تا حدی تاثیرگذار باشد. همان‌طور که اشاره شد توافق بوئینگ در کنار سایر قراردادها مانند ایرباس حاصل تلاش و رایزنی طرفین در دوران پسابرجام بوده است. بنابراین لغو این قرارداد به هیچ بهانه‌ای از سوی آمریکا پذیرفته نیست، زیرا این بهانه‌ها تنها فرار رو به جلو آمریکا از همه تعهداتش در برجام و قراردادهای ناشی از توافق هسته‌ای است، در حالی که ایران هرگز از پایبندی به تعهدات خود در برجام عدول نکرده است. از این رو، اگر قرار بر این باشد که آمریکا به هر بهانه‌ای بخواهد از تعهدات و قراردادهای خود عقب‌نشینی کند، این مساله بی‌احترامی به تلاش همه طرف‌های توافق در اجرای تعهداتشان خواهد بود. از طرفی اگر آمریکا با لغو این قرارداد درصدد است تا سایر اعضای توافق به ویژه اتحادیه اروپا را نسبت به قراردادهای اقتصادی‌اش با ایران مردد کند و آنها را به فسخ قراردادهایشان ترغیب سازد، به نظر چنین اتفاقی بعید است، زیرا اتحادیه اروپا هوشیارتر از آن است که تحت تاثیر اقدامات و رفتار آمریکا عمل کند؛ این اتحادیه بیش از آنکه تحت تاثیر آمریکا و اقداماتش قرار بگیرد، بیشتر به منافع ملی خود توجه دارد و بر اساس مصالح خویش رفتار و اقدام می‌کند. از سویی آمریکا نمی‌تواند یک نظام یکسویه بنیان بگذارد تا بر اساس آن همه معادلات تجاری و سیاسی زیر سوال برود یا اساسا شکل نگیرد. بنابراین قرارداد مذکور یک توافق اقتصادی میان دو شرکت هواپیمایی بوئینگ و ایران‌ایر بوده و از سویی آمریکا نباید با اتهام‌زنی به ایران مسائل سیاسی را چاشنی چنین قراردادهای پرسود اقتصادی کند. علاوه بر این، آمریکا برای اینکه بیش از این اعتبار خود را در جامعه زیر سوال نبرد، چاره‌ای جز حفظ این قرارداد در کنار برجام ندارد. منبع: روزنامه آرمان