مقیمی گفت: نیازمندان را نباید به عنوان طبقه‌ای فقیر در جامعه دید. نیازمندان جامعه توانمندند، اما متاسفانه اکثریت آنها را به شکل نیازمند می‌بینند. اکثر نیازمندان جامعه، محتاج ایجاد کسب‌وکار و به‌کارگیری آنها در محیط‌های شغلی هستند. چرا تصور اشتباهی از افراد نیازمند وجود دارد که آنها باید حتی قوت روزانه خود را از مردم و سازمان‌های مربوطه دریافت کنند یا هزینه معاش روزانه آنها نقدی پرداخت و تامین شود؟!
آرزو ضیایی: مسئولیت‌پذیری اجتماعي بنگاه‌های اقتصادی يك روش مديريتي است كه از راه ارتباط اخلاقي و شفاف سازمان بـا تمام ذينفعان، همچنين با کسانی كه در تعيين اهداف سازمان دخيل هستند تعريف مي‌شود و بر توسعه پايدار جامعه، حفاظت از محیط‌زیست و منابع طبيعي، پذيرش تغيير و حرکت در مسیر كاهش مسائل اجتماعي تاکید دارد. حتي اگر مرجعی برای نظارت قانونی به این فعالیت‌ها وجود نداشته باشد، سازمان‌ها به جامعه تعهد دارند كه به روشی مسئولانه در اجتماع رفتار كنند و افزون بر وظیفه کسب سود، وظایف اجتماعی خود را نیز انجام دهند. گرچه توجه یک شرکت تجاری و بنگاه اقتصادی بیشتر بر بحث افزایش ثروت بنگاه تجاری در کوتاه و بلندمدت معطوف است، اما هدف آنها نباید به تامین سود و کسب ثروت محدود شود و باید مواردی همچون تامین امنیت شغلی بیشتر برای کارکنان، ارائه محصولات باکیفیت برای مصرف‌کنندگان و توزیع گسترده‌تر رفاه اجتماعی را نیز در نظر بگیرند. از این‌رو مسئوليت اجتماعي شركت تلاشي است كه براي تحقق ايـن انتظارات و خواسته‌هاي مختلف انجام مي‌شود و تحقق يكي پس از ديگري این انتظارات، اعتماد اجتماعي به شرکت‌ها را افزايش داده و از اعتبار کسب‌وکار حمايت مي‌كند. در سطح کلان روابط مبتنی بر نوعدوستی، جای خود را در شراکت‌های تجاری بازمی‌کنند و پاسخ‌های حداقلی به مسائل اجتماعی و زیست‌محیطی با راهبردها و سرمایه‌گذاری در بازار‌های مسئولیت‌پذیرتر، جایگزین می‌شود. روابط مبتنی بر شهرت در زمینه مسئولیت اجتماعی اعتبار خود را از دست می‌دهند و شرکت‌ها با توجه به عملکرد واقعی خود در حوزه‌های اجتماعی، زیست‌محیطی و اخلاقی مورد قضاوت قرار می‌گیرند که این اتفاقات به معنای بهبود کلی وضعیت زندگی و جامعه است. سیده فاطمه مقیمی، عضو هیات رئیسه اتاق بازرگانی و عضو شورای مرکزی حزب کارگزارن سازندگی ایران دراین باره می‌گوید: «بخش مهمی از مسئولیت بنگاه‌های اقتصادی کمک و مشارکت در بهبود شرایط اجتماعی جامعه است و در حال حاضر در کشورهای پیشرفته دنیا انجام مسئولیت اجتماعی بخش مهمی از فعالیت‌های بنگاه‌های اقتصادی است.»
مهم‌ترین کمک بنگاه‌های اقتصادی در راستای فقرزدایی در جامعه چیست؟
نیازمندان را نباید به عنوان طبقه‌ای فقیر در جامعه دید. نیازمندان جامعه توانمندند، اما متاسفانه اکثریت آنها را به شکل نیازمند می‌بینند. اکثر نیازمندان جامعه، محتاج ایجاد کسب‌وکار و به‌کارگیری آنها در محیط‌های شغلی هستند. چرا تصور اشتباهی از افراد نیازمند وجود دارد که آنها باید حتی قوت روزانه خود را از مردم و سازمان‌های مربوطه دریافت کنند یا هزینه معاش روزانه آنها نقدی پرداخت و تامین شود؟! جامعه نیازمند تغییر در این نحوه تفکر درباره نیازمندان است و افراد جامعه باید به این باور برسند که این اقدامات کمک چندانی به بهبود وضعیت زندگی نیازمندان نمی‌‌کنند. در چند سال اخیر پرداخت یارانه این تفکر را در جامعه متداول کرد که کمک به افراد نیازمند پرداخت پول نقد به آنهاست. درواقع تنها بعضی افراد که توان جسمی یا مغزی برای هیچ‌گونه کار و اشتغال ندارند باید به عنوان طبقه مستمند محسوب شوند. به افرادی که از لحاظ جسمی توانایی دارند و از لحاظ ذهنی آموزش‌پذیر هستند می‌توان حرفه‌آموزی کرد و در موقعیت شغلی مناسب قرارشان داد. نباید این افراد جزو طبقه مستمند قرار گیرند و عزت‌نفس آنها باید حفظ شود. برای این دسته از افراد باید اشتغال‌زایی کرد که با درآمد خود بتوانند مخارج زندگی را تامین کنند و افراد را نباید به تنبلی و تن‌پروری عادت داد. بحث مسئولیت اجتماعی در بنگاه‌های اقتصادی اروپایی به‌ویژه در چندساله اخیر رنگ‌ولعاب دیگری گرفته است و مسئولیت اجتماعی را به عنوان یکی از اصلی‌ترین موارد در چارچوب‌های کاری و سیاستگذاری‌های این شرکت‌ها لحاظ می‌کنند. درواقع مشارکت اجتماعی یک قابلیت در عملکرد بنگاه‌های اقتصادی است. این بنگاه‌ها به عنوان مسئولیت اجتماعی خدماتی را در سطح جامعه ارائه می‌دهند و این خدمات در اکثر موارد ارائه خدمات آموزشی برای افزایش توانمندسازی افراد آسیب‌پذیر جامعه و در درجه دوم ایجاد اشتغال برای این افراد است. اما در ایران مسئولیت و مشارکت اجتماعی به‌گونه‌ای برای افراد نیازمند تعریف شده که باید بسته‌های حمایتی و غذایی را برای خانواده‌های مستمند، بدسرپرست و بی‌سرپرست ارسال کرد. درواقع در کنار این خانواده‌ها، تعاریف دیگری مانند کودکان کار و خیابان، کارتن‌خواب‌ها و در نهایت گورخواب‌ها به وجود آمد و هر روز عنوانی مستمسک قرار گرفت تا افراد از نظر شرافت و کرامت انسانی پایین بیایند و گنجشک روزی شوند. اگر قصد حفظ کرامت و شرافت انسانی را داشته باشیم باید برای این افراد ایجاد اشتغال و درآمدزایی کنیم. دولت باید ایجاد اشتغال و درآمدزایی را با پرداخت یارانه جایگزین می‌کرد و این یکی از کارهای مهم دولت است.
نحوه ارتباط و همکاری سازمان‌های مردم‌نهاد با بنگاه‌های اقتصادی را در راستای حمایت از نیازمندان چگونه ارزیابی می‌کنید؟
سمن‌ها یکی از مهم‌ترین نهادها در حوزه کمک به نیازمندان هستند، اما آنها باید به صورت واقعی به دنبال کمک به نیازمندان جامعه باشند، آنها را در سطح جامعه شناسایی و کمک کنند و دولت باید بر عملکرد این سازمان‌ها نظارت داشته باشد. برای مثال، اگر سازمان مردم‌نهادی ادعای تحت‌پوشش قرار دادن تعداد معینی خانواده را دارد، باید عملکرد خود را ارزیابی کرده و نقاط مثبت، منفی یا فراموش‌شده را شناسایی و کاستی‌ها را جبران کند، زیرا به اعتبار ادعای این سازمان مردم به آن کمک می‌کنند. در حال حاضر، سازمان‌های مردم‌نهاد بسیاری مجوز فعالیت دارند، اما متاسفانه از سوی دیگر تعداد خانواده‌های بی‌سرپرست و بدسرپرست نیز در حال افزایش است. نهادی که مسئولیت صدور مجوز برای این سازمان‌ها را داراست، باید به عملکرد آنها نیز نظارت کند، زیرا جامعه باید جامعه‌ای عاری از مستمند و ناتوان باشد و به سمت توانمندسازی قشر آسیب‌پذیر جامعه پیش برود. بنگاه‌های اقتصادی نیز باید ارتباط قابل‌قبولی با سازمان‌های مردم‌نهاد موفق داشته باشند. برای مثال، اتاق بازرگانی فهرستی از سازمان‌های مردم‌نهاد موفق دارد که در عین حال به عملکرد آنها نظارت کافی وجود دارد و توسط سازمان‌های مربوطه تایید می‌شوند، مسئولان این سازمان‌ها به اتاق بازرگانی مراجعه می‌کنند و اتاق بازرگانی مبلغی از درآمد اعضای اتاق را به آنها پرداخت می‌کند و ردیف بودجه‌ای در اتاق بازرگانی به عنوان یک تشکل به عنوان کمک و انجام مسئولیت اجتماعی به این سازمان‌ها پرداخت می‌شود. درواقع این فرهنگ باید در هر بنگاه درآمدزایی وجود داشته باشد و کمک‌های نوعدوستانه به سمن‌ها کرده و به وضعیت افراد آسیب‌پذیر جامعه فکر و برای کمک به آنها ردیف بودجه تعریف کنند. این سمن‌ها نیز جای پرداخت پول به نیازمندان باید با درآمد حاصله از کمک‌های مردمی، زمینه اشتغال را برای آنها فراهم کنند و تنها به خانواده‌هایی که ایجاد اشتغال، مشکل آنها را در کوتاه‌مدت رفع نمی‌کند کمک مالی شود و علاوه بر کمک نقدی بر وضعیت زندگی آنها نظارت دائم وجود داشته باشد.
آیا امکان ایجاد بخش مستقلی تحت عنوان «کمک و شناسایی نیازمندان» در بنگاه‌های اقتصادی وجود دارد؟
بله، اما بخش خصوصی نمی‌تواند سازمانی مردم‌نهاد برای رسیدگی به شرایط نیازمندان به وجود آورد و شناسایی این افراد نیز کاری زمانبر است. بنابراین بنگاه‌های اقتصادی باید در این زمینه به نظر و عملکرد سازمان‌های مردم‌نهاد اعتماد کنند. افراد اگر بخواهند نان سالم بخورند، منطقی نیست به منظور اطمینان بیشتر گندم آن را خود بکارند و آرد آن را نیز آسیاب کنند. اگر مجوز سمنی توسط وزارت کشور یا نهاد مربوطه صادر و تایید می‌شود، بنابراین بنگاه‌ها نیز به آن مجوز اعتماد می‌کنند. اما درخواست نیکوکاران و بنگاه‌های اقتصادی نظارت همیشگی نیروی انتظامی بر فعالیت سمن‌هاست تا شفافیت
مالی و عملکرد آنها را تایید کنند.
منبع: روزنامه آرمان امروز