پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، کشورمان توانست با وجود فراز و نشیب‌های فراوان، بر بسیاری از مشکلات فائق آید و امروز در حوزه‌های مختلف ازجمله زیرساخت‌های شهری پیشرفت‌های زیادی داشته باشد.
بر این اساس و با توجه به 40 سالگی انقلاب اسلامی، خبرنگار دفاع‌پرس گفت‌وگویی با «محسن هاشمی» رئیس شورای مرکزی کارگزاران سازندگی ایران و شورای اسلامی شهر تهران انجام داده است که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید:
لطفا درباره عملکرد نظام اسلامی و دستاورد‌های انقلاب توضیح دهید.
قطعا ما در عملکرد 40 ساله خود پس از انقلاب دچار اشتباهات و نقاط منفی هستیم، اما نقاط مثبت انقلاب بیش از نقاط منفی آن است؛ چرا که مردم که ملاک قضاوت درباره حکومت هستند در یک روند رو به رشد در حکومت تعامل و در انتخابات شرکت می‌کنند و در صحنه‌های مختلف حضور دارند تا اصل انقلاب و جمهوری اسلامی به خطر نیافتد؛ لذا اعتماد و حمایت مردم مهمترین و بزرگترین سرمایه انقلاب است.
طراحی و ایجاد اغتشاش، انجام ترور و راهاندازی جنگ علیه نظام اسلامی از سوی دشمن انقلاب اسلامی چه دلایلی دارد؟
علت این اقدامات که بلافاصله بعد از پیروزی انقلاب آغاز شد و تاکنون هم ادامه دارد، مشخص است؛ دشمنان وقتی می‌بینند که نمی‌توانند مردم را از نظام و انقلاب جدا کنند، دست به خشونت می‌زنند و هدف خود را از راه ترور و خشونت دنبال می‌کنند؛ اما همیشه این روش‌ها نتیجه عکس داشته و هر ترور و شهادتی، انقلاب را قوی‌تر و مردم را در حمایت از جمهوری اسلامی، مصمم‌تر کرده است.
پس از جنگ همواره دشمن به دنبال شکست ایران در صحنه‌های مختلف بوده و اقدامات زیادی در این زمینه انجام داده است؛ با توجه به این موضوع، فعالیت‌های ایران در عرصه مقابله با دشمن را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
همان‌طور که گفتم مهمترین سلاح و تکیه‌گاه انقلاب مردم هستند و اگر ما می‌خواهیم جمهوری اسلامی بماند، باید اعتماد و حمایت مردم را حفظ کنیم؛ بخشی از این اعتماد و حمایت با پروژه‌ها و عملکرد نظام در حوزه اجرایی حفظ می‌شود. افزایش سطح رفاه، مبارزه با محرومیت‌ها و فقر و بیکاری، نقش تعیین‌کننده‌ای در تداوم حمایت مردم از جمهوری اسلامی دارد؛ بخشی از این قضیه نیز باید از طریق نیرو‌های نظامی و امنیتی تامین شود و مقابل اقدامات و تحرکات بیگانگان مقاوم باشیم. در مجموع ما در هر دو بخش نیاز به تقویت هوشیاری و افزایش کارآمدی داریم تا آسیب‌های ناشی از اقدامات دشمن را به حداقل برسانیم.
ایران در بخش زیرساخت‌های شهری طی 40 سال اخیر چه توفیقاتی داشته است؟
نکته مهمی که عمدتا در رسانه‌ها مغفول واقع می‌شود، دستاورد‌های انقلاب در حوزه توسعه زیرساخت‌هاست. ما با وجود همه مشکلاتی که از قبیل جنگ، تحریم و تهدیدات داشتیم در حوزه توسعه زیرساخت‌ها پیشرفت خوبی داشته‌ایم؛ اما تاثیر توسعه زیرساخت‌ها در زندگی و رفاه مردم مشاهده نمی‌شود و علت آن نیز سوء مدیریت و ناکارآمدی در حوزه اجراست.
به کشور‌های همسایه نگاه کنید؛ زیرساخت‌های ایران نسبت به کشوری مانند ترکیه از نظر نیروی انسانی، راه‌های مواصلاتی، سرانه‌های رفاهی و بهداشتی و سایر شاخص‌های زیرساختی قابل قبول است، اما ما از آن استفاده بهینه نمی‌کنیم. در مقایسه با کشور‌هایی مثل عراق و افغانستان و حتی مصر و الجزایر فرسنگ‌ها جلوتر هستیم، حتی کشوری مانند عربستان سعودی که منابعش بسیار بیشتر از ما و جمعیتش بسیار کمتر است، نتوانسته است مانند ایران، توسعه زیرساخت‌ها را تا عمق جامعه خود ببرد.
در این زمینه در حوزه شهری می‌توان به دو نمونه اشاره کرد؛ نخست در حمل و نقل عمومی ما زیرساخت‌های مناسبی در شبکه مترو ایجاد کردیم، اما به دلیل عدم تامین تجهیزات ثابت و متحرک از آن‌ها استفاده نمی‌کنیم در حالی که اگر اعتبارات مصوب و قانونی مترو تخصیص یابد، ظرفیت فعلی متروی تهران به راحتی دو تا سه برابر می‌شود و بخش قابل توجهی از معضلات اصلی مردم، یعنی ترافیک و آلودگی هوا کاهش می‌یابد.
در حوزه فرهنگی نیز، مدیریت شهری دارای زیرساخت‌های بسیار مناسبی است که در اکثر موارد، مورد استفاده کامل قرار نمی‌گیرند، ما ده‌ها سالن و فضای مناسب برای فعالیت‌های فرهنگی فاخر و اصیل داریم؛ اما تعداد زیادی از هنرمندان حوزه موسیقی و تئاتر و سایر رشته‌ها از فقدان فرصت برای فعالیت گلایه دارند. فضای عمومی جامعه و جوانان نیز مشتاق برنامه‌های فاخر و اصیل فرهنگی هستند.
با توجه به مواردی که بیان شد، امیدوارم بتوانیم آسیب‌های اجتماعی، افسردگی و رخوت را در جامعه کاهش دهیم، اما این چرخه به دلیل فقدان پیگیری و مدیریت صحیح فعالیت نمی‌کند در حالی که اگر به درستی از این زیرساخت‌ها استفاده شود، می‌توان امیدوار بود که ارزش افزوده قابل توجهی در اقتصاد، فرهنگ و سلامتی و نشاط جامعه ایجاد شود.
در سال‌های گذشته منطقه گرفتار گروهک‌های تروریستی زیادی بوده است، به نظر شما جمهوری اسلامی توانسته نقش مؤثری در نابودی این گروهک‌ها و بازگشت آرامش به منطقه ایفا کند؟
وضعیت کنونی امنیت عراق و کنترل بحران سوریه، تا حدود زیادی مرهون تلاش‌ها و فعالیت‌های مستشاری جمهوری اسلامی برای ایجاد امنیت و مبارزه با تروریسم در منطقه است و این موضوع حتی مورد اذعان دشمنان کشور ازجمله دولت آمریکاست.
برخی از مسئولان بر این باور هستند که راهکار برون‌رفت از مشکلات معیشتی و اقتصادی نگاه به خارج از کشور است، نظر شما در این خصوص چیست؟ آیا با اتکا به ظرفیت‌های داخلی و توان جوانان، مثل دوران دفاع مقدس نمی‌توان موفق بود؟
در اینجا شایسته است که یادی کنیم از آیت الله هاشمی رفسنجانی که پیشگام حرکت‌های استکبارستیزی و استعمارستیزی و در حوزه توسعه به معنای واقعی کلمه صاحب نظر بود؛ ایشان اتکای به خارج از کشور را نادرست می‌دانست؛ اما فرصت‌سوزی و عدم استفاده از علم و پتانسیل‌ها و فن‌آوری بین المللی برای توسعه کشور را نیز اشتباه قلمداد می‌کرد.
از نگاه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی توسعه صحیح برون‌گرا و درون‌اتکا بود؛ یعنی به جای سیاست‌هایی نظیر خودکفایی و جایگزینی واردات، باید اقتصاد کشور به سوی توسعه صادرات و رقابت با سایر کشور‌های جهان در حوزه‌هایی که ما مزیت رقابتی داریم حرکت کند.
در دوران دفاع مقدس هم با همین رویه توانستیم کشور را حفظ کنیم، از تجهیزات و توانمندی‌های داخلی و فرصت‌های بین‌المللی حداکثر استفاده را کردیم و به همین دلیل جنگ تحمیلی هشت ساله، تنها جنگی در قرون اخیر است که ذره‌ای از خاک ایران به دست دشمن نیافتاد و تمامیت ارضی کشور حفظ شد. بازسازی و سازندگی کشور در دوران پس از جنگ نیز با شتاب خوبی آغاز شد و اگر با همان روند ابتدایی ادامه می‌یافت و پروژه‌های نیمه تمام تکمیل و آهنگ رشد اقتصادی حفظ می‌شد، کشور هم‌اکنون به رتبه نخست منطقه به لحاظ اقتصادی تبدیل شده بود.
رویکرد ایران نسبت به نگاه اروپا در زمینه برجام چه می‌تواند باشد؟ آیا مانند آمریکا باید منتظر چراغ سبز اروپا باشیم؟
به نظر می‌رسد که سیاست‌ها و عملکرد نظام در پرونده هسته‌ای هوشمندانه و موفق بوده است، ما توانستیم از شرایطی که حتی روسیه و چین به قطعنامه‌های تحریم ایران رای مثبت می‌دادند، به جایی برسیم که شرکای راهبردی آمریکا نظیر اروپا و ژاپن در کنار ایران و علیه متحد اصلی خود بایستند و این مرهون تصمیمات عقلانی و آینده‌نگرانه نظام و رهبری است. طرح موضوعات پیچیده و تخصصی نظیر برجام و پرونده هسته‌ای به صورت سطحی و شتاب‌زده در رسانه‌ها و ایجاد هیجان منفی علیه دستگاه‌های مسئول و بازو‌های نظام در این میدان دشوار، قطعا به مصلحت انقلاب و مورد رضایت رهبری نیست.
منبع: سایت دفاع پرس