غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران
بودجه امسال دولت مانند سال گذشته با چالش‌های بسیاری روبه‌رو است، چالش‌هایی که در وضعیت کنونی بیش از گذشته مناقشه‌برانگیز باشند. اگر بخواهیم از زاویه دید کارشناسی و مشاوره درباره بودجه سال 98 نکاتی را بیان کنیم، باید یک نکته اساسی را مطرح کنیم.
1- وضعیت درآمدهای کشور و چگونگی هزینه آن در سال آینده به درستی مسئله‌ای است که هم دولت و مجلس و هم حاکمیت نسبت به آن نگرانند و توصیه و تلاش برای بهینه‌سازی آن دارند، ابهام در وضعیت درآمدهای نفتی و به طور کلی شرایط بازار و امکان صادرات، مشکلات ناشی از تحریم‌ها و وضعیت نامشخص ارتباط مالی با شرکای تجاری ایران و ازجمله اروپا، کاهش سرمایه‌گذاری خارجی و کندی اجرای پروژه‌های کلان ملی و از طرفی نیازهای اقتصادی داخل کشور و ضرورت خروج از رکود اقتصادی و کاهش بیکاری و تأمین حداقل‌های زندگی اقشار کم‌درآمد و... عناصری است که ساختار بودجه و درآمد و هزینه سال آتی را برای کشور دچار تنگنا می‌کند. علی‌القاعده اصلی‌ترین مسئله همان کاهش درآمدهای نفتی و نهایتاً کسری در تراز دخل و خرج سال است که تصمیم‌گیران را بحق دچار سردرگمی و تردید می‌کند.
2- در چنین اوضاعی، نکته‌ای که شاید توجه به آن بی‌فایده نباشد نگاه به شرایط اقتصاد کشورهای نفتی مشابه کشور ماست. به عنوان نمونه در مورد عربستان که چند برابر ایران تولید و صادرات نفت دارد، طبق آمار اعلامی برای سال آینده (2019) بودجه‌ای حدود 300 میلیارد دلار در نظر گرفته شده که مبتنی بر نزدیک به 10 میلیون بشکه تولید و بیش از 7 میلیون بشکه صادرات قیمتی حدود 80 دلار برای هر بشکه است. این کشور بدون داشتن هرگونه مشکلی مانند تحریم‌ها و مسائل ناشی از آن، در عین حال بیش از 10 درصد بودجه (35 میلیارد دلار) کسر بودجه دارد. مقایسه این ارقام با آنچه ما در بودجه داریم که صادرات و تولید نفت به مراتب کمتر است و درعین حال قیمت را زیر 60 دلار برای هر بشکه منظور کرده‌ایم نشان‌دهنده دید واقعی‌تری است؛ در عین حال مسائل و مشکلات عدیده‌ای برای اقتصاد کشور درست کرده‌اند. نگاه مقایسه‌ای به سایر موارد در منطقه و جهان وحشت از مشکلات صدرالذکر را قطعا کاهش می‌دهد و تصمیم به بالا بردن اراده و کار آنی مسئولان را برای غلبه بر مشکلات تسهیل می‌کند.
3- به صورت خاص، پیشنهاد این است که سرمایه‌گذاری اساسی در پروژه‌های مسکن و راه که هر دو تقریباً بدون نیاز به هزینه‌های ارزی و در عین حال اشتغال‌زایی فراوان است در شرایط خاص این سال‌ها معقول‌ترین و پربازده‌ترین تصمیم است. کمبود مسکن برای اقشار جوان جامعه آزاردهنده‌ترین عنصر زندگی نیروهای شاداب و جوانی است که باید با روحیه سرشار از امید و آرزو مقدرات کشور را از نسل قبلی خود تحویل بگیرند. از طرفی حجم عظیم خودرویی که به هر حال (ولو با سیاست‌هایی که آن‌ها را نپسندیم) در اختیار و استفاده مردم قرار گرفته و سفرهای برون‌شهری بسیار زیادی که خانواده‌ها دارند و خسارات عظیم جانی و مالی هر ساله که گفته می‌شود بیش از 300 هزار کشته و زخمی و هزاران میلیارد خسارات مالی را دربرمی‌گیرد ایجاب می‌کند دولت و مجلس محترم و همه مقامات عالی نظام به این بخش توجه ویژه کنند، به خصوص که سرمایه‌گذاری در این بخش مهم، اشتغال‌آفرین‌ترین پروژه‌ها را شامل می‌شود و صدها شرکت پیمانکاری و مشاوره و هزاران نیروی مهندسی و صدها هزار ماشین‌آلات موجود در کشور و صدها هزار اشتغال ساده را به خوبی به کار می‌گیرد. این ایده که ما از شرایط بحران در سایر بخش‌ها بتوانیم به تکمیل اساسی‌ترین زیرساخت که راه و مسکن باشد روی آوریم بارها مطرح شده ولی معلوم نیست به چه دلیل توجه کافی به آن نشده و نمی‌شود...
منبع: روزنامه سازندگی