سیدمصطفی هاشمی‌طبا، عضو هیئت موسس حزب کارگزاران سازندگی ایران
همانگونه که احتمالا همه خوانندگان محترم می‌دانند روز گذشته آقای روحانی در جلسه هیئت دولت از رویکرد جدید ایران نسبت به برجام رونمایی کردند. واقعیت این است که اقدام دولت در این مقطع با دو هدف انجام شده است. یکی کنترل فشارهای داخلی و دیگری حساس کردن اروپایی‌ها. بعد از خروج آمریکا از برجام و در طول مدت این یک سال مخالفین برجام بارها حضور ایران در برجام را با توجه به خروج آمریکا از آن و کم توجهی اروپایی‌ها به آن زیر سوال برده‌اند و خواستار خروج ایران از آن شده‌اند، حتی این اواخر برخی از اصلاح‌طلبان نیز این خواسته را از دولت داشتند. از طرف دیگر هم، واقعیت این است که اروپایی‌ها و روسیه و چین آن گونه که باید به ایران در مقابل اقدامات آمریکا کمک نکرده‌اند و عملاً منافع ایران در برجام کاهش پیدا کرده است. بنده اطلاعات دقیقی از جزئیات ندارم و تحلیل خود را بر اساس همین صحبت‌هایی که آقای روحانی انجام داده‌اند و اطلاعاتی که در رسانه‌ها منتشر می‌شود، مستند می‌کنم. همه می‌دانند چه موافقان و چه مخالفان، برجام برای ایران یک موفقیت بزرگ تاریخی بوده است. علی‌ایحال حالا که ایران این اقدام درست را انجام داده و طرف مقابل به آن پایبند نبوده است، باید به جای اقدام متقابل همه تلاشمان را به این معطوف کنیم که از بعد حقوقی اقدام آمریکا را در مجامع بین‌المللی زیر سوال ببریم و به خاطر این بی‌تعهدی، آمریکا را محکوم کنیم. مانند همان کاری که آقای ظریف در آخرین سفرش به آمریکا انجام داد، در غیراین صورت به هر طریقی احساس شود ایران در حال خروج از برجام است این به ضرر ایران و منافع ملی است به این دلیل که بلافاصله آمریکایی‌ها این بار با همکاری دیگر کشورها بار دیگر این امکان را پیدا می‌کنند که همان قطعنامه‌های قبلی شورای امنیت را علیه ما بازگردانند. در شرایط فعلی درست است که ما در فشار شدید اقتصادی قرار داریم و با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم می‌کنیم منتها امتیاز این وضعیت بازگشت به قطعنامه‌ها این است که آمریکا به‌صورت یکجانبه این اقدامات را انجام می‌دهد و جامعه جهانی اگر کاری به نفع ایران نمیکند حداقل با آمریکا هم همراه نیست؛ بنابراین با تغییر یک دولت در آمریکا امکان اینکه از این وضعیت خارج شویم، خیلی بیشتر از این است که بخواهیم یک بار دیگر قطعنامه‌های شورای امنیت را باطل کنیم. در شرایط فعلی ما باید از هر روزنه تنفسی برای زنده ماندن استفاده کنیم و خود را در تیررس آمریکایی‌ها قرار ندهیم بلکه باید در جهتی حرکت کنیم که اقدامات آنها را خنثی کنیم نه اینکه به شدت اقداماتشان بیافزاییم؛ بنابراین می‌توان گفت در یک پیچ تاریخی قرار گرفته‌ایم و باید با زیرکی و مدیریت این پیچ را رد کنیم. خدایی ناکرده اگر دست به اقداماتی بزنیم که معنای خروج از برجام از آن استنباط شود و سازمان انرژی اتمی گزارش‌هایی را بدهد که خوشایند آمریکایی‌ها باشد، سر طناب را به دست آمریکایی‌ها داده‌ایم و آنها می‌توانند آن را به هر سمت بکشند. درست است که آقای روحانی گفته‌اند این اقدام ایران به مثابه خروج از برجام نیست منتها این تفسیر ایران از این اقدام است ممکن است شورای امنیت که طبق برجام وظیفه داوری را در مورد بند 26 و 36 برجام دارد و هر کدام از 6 کشور دیگر تفسیری دیگر از ماجرا داشته باشند و آن را بیاعتنایی به برجام از سوی ایران تلقی کنند. ما با خودمان نباید تعارف داشته باشیم. تا همین حالا هم اگر دولت‌های اروپایی با آمریکا همکاری نکرده‌اند به خاطر حفظ وجهه بین‌المللیشان است. آنها نمی‌خواهند مانند آمریکا به‌عنوان یک کشور عهدشکن شناخته شوند وگرنه خیلی دوست دارند که ایران از برجام خارج شود و آنها هم از بند این تعهد رها شوند. برجام معاهده‌ای است که در همین وضعیت فعلی هم به دلایلی که ارائه شد به نفع ماست و ما باید با حفظ آن، از طریق راه‌های دیگر سراغ حل مشکلات خود برویم. اما باید تعارف را با خودمان کنار بگذاریم؛ همه ما می‌دانیم که ایران از لحاظ بین‌المللی در نقطه ضعف است. آمریکا به تنهایی از برجام خارج می‌شود و شرکت‌های اروپایی، روسی و چینی دیگر با ما کار نمی‌کنند. ما باید در درجه اول درک کنیم که در چه سطحی از روابط بین‌الملل قرار داریم و بعد با توجه به قدرت خود تصمیم بگیریم. امروز بیشترین قدرت ما در روابط بین‌الملل در چارچوب برجام است و خروج از برجام یا هر اقدامی که شبهه خروج آن را به وجود بیاورد، ما را در نقطه ضعف قرار خواهد داد. ایران به هیچ وجه نمی‌خواهد از برجام خارج شود اما همیشه نتیجه آن چیزی نمی‌شود که ما انتظار داریم. دولت و آقای روحانی باید این را هم بدانند که برجام مهمترین دستاورد آنهاست و اساساً هویت این دولت با برجام تعریف می‌شود و به خطر افتادن برجام مساوی با بی‌هویت شدن دولت است.

منبع: روزنامه سازندگی