محسن هاشمی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران و شورای شهر تهران
دیپلماسی شهری یکی از شیوه‌های دیپلماسی عمومی است، سیاست خارجی اصولا از دو طریق دنبال می‌شود، نخست دیپلماسی کلاسیک یا همان رایزنی و مذاکرات از طریق دیپلمات‌ها و وزارت خارجه کشور و دوم دیپلماسی عمومی که استفاده از سایر شیوه‌ها جهت تامین منافع ملی کشور در حوزه سیاست خارجی است. دیپلماسی رسانه‌ای، دولت‌ها از ظرفیت افکار عمومی و رسانه‌های داخلی و بین‌المللی برای تاثیرگذاری در جهت افزایش توان رایزنی خود استقاده می‌کنند و امروز با ورود پر قدرت شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی و حوزه رسانه، تاثیر دیپلماسی رسانه‌ای مضاعف گردیده است. دیپلماسی مدنی نیز استفاده از تشکل غیر دولتی یا NGO که اصطلاحا ما آن را سمن می‌دانیم در حوزه دیپلماسی است که تهییج افکار عمومی بخصوص در کشورهای توسعه یافته که از جامعه مدنی قدرتمندی برخوردارند در حوزه‌های سیاست خارجی در موضوعاتی نظیر جنبش‌های ضدجنگ یا حمایت از قربانیان و آسیب‌دیدگان حوادث بین‌المللی می‌پردازد. سومین شیوه دیپلماسی عمومی، استفاده از دیپلماسی شهری یا مدیریت محلی در ارتباطات بین المللی است، دولت‌ها دارای سیاست خارجی مشخص و خاصی هستند که این سیاست ممکن است مورد حمایت یا نقد دولت‌های محلی یا مدیریت شهری قرار گیرد. مدیریت شهری لندن، یکی از نمونه‌های بارز تفاوت مواضع مدیریت شهری با دولت مرکزی است، شهردار مسلمان لندن، منتقد سیاست‌های یکجانبه‌گرایانه دولت انگلیس به عنوان نزدیکترین هم پیمان دولت آمریکا، در موضوعات مختلف می‌باشد. در بسیاری از شهرهای بزرگ و مهم جهان نیز این ظرفیت وجود دارد که از تفاوت مواضع دولت محلی با دولت مرکزی، جهت ایجاد فضایی برای گفت‌وگو با ملتها و افکار عمومی آن کشور استفاده شود. امروز که ایران عزیز، مورد بی‌رحمانه‌ترین و سخت‌ترین تحریم‌های غیرقانونی و یکجانبه از سوی دولت ترامپ و هم پیمانان او قرار گرفته است، ما باید از همه ظرفیت‌های کشور برای تقویت موضع جمهوری اسلامی در حوزه بین‌المللی استفاده کنیم و دیپلماسی عمومی، یکی از قدرتمندترین این ابزارهاست.
به نظر می‌رسد تاکنون به میزان کافی به این حوزه از دیپلماسی در کشور توجه نشده است در حالی که نسبت بالای فارغ‌التحصیلان و قشر نخبه ایرانی که در فضای مجازی فعالند و همچنین تعداد قابل توجه ایرانیان خارج از کشور که بسیاری از آنان دارای جایگاه اجتماعی مناسبی در جوامع توسعه یافته هستند، ظرفیت فعالیت‌های گسترده‌ای را در حوزه دیپلماسی عمومی برای نظام ایجاد می‌کند و قابلیت ایجاد کمپین‌ها و رخدادهای رسانه‌ای و عمومی قدرتمندی برای جلب توجه افکار عمومی جهان به اقدامات یکجانبه و غیرقانونی دولت ترامپ که خارج از سازوکارهای مشروع بین‌المللی، ایران و مردم ایران را هدف قرار داده است، را داراست. در حوزه دیپلماسی شهری نیز مدیریت شهری نیز قابلیت‌های فراوانی دارد، تهران با حدود 27 شهر مهم جهان، ارتباط خواهر خواندگی دارد و مجموع شهرهای ایران نمی‌توانند بیش از یکصد شهر مهم جهان را در تبادلات دیپلماسی شهری، فعال نمایند تا بتوان هم با همکارهای و تفاهمات اقتصادی و فنی، بخشی از بار تحریم‌ها بخصوص در حوزه تجهیزات شهری و سیستم حمل و نقل عمومی را فروکاست و هم فضای مخالفت با یکجانبه‌گرایی دولت آمریکا را در جوامع مختلف جهان انعکاس داد.
مدیریت شهری تهران این آمادکی را دارد که در جهت تامین منافع کشور، حوزه دیپلماسی شهری را فعال کند و با ایجاد ارتباط بین المللی با مدیریت شهری شهرهای مهم جهان، هم در حوزه تبادلات فنی و هم در حوزه تبادلات فرهنگی مسیر جدیدی برای پیشبرد منافع کشور و حمایت از حقوق ملت ایران بگشاید. روز جهانی شهرها، روز31اکتبر از سوی مجمع عمومی سازمان ملل نامگذاری شده است را می‌توان یکی از رخدادهای مهم دیپلماسی شهری نام برد. برنامه اسکان بشر ملل متحد (UN-HABITAT) فرآیندی است که سعی در بهبود مدیریت شهری در جهان دارد و شنبه 11آبان، تهران میزبان مراسم اهدا جایزه خشت طلایی به پروژه‌های برتر شهری با موضوع‌ «شهرهای هوشمند، تاب‌آور و زیست‌پذیر» برای همه است که با توجه به ظرفیت بالای کلانشهر تهران در فعالیت در این حوزه می‌تواند فرصت مناسبی برای معرفی توانمندی‌ها و استفاده از ظرفیت‌های بین‌المللی در جهت بهبود مدیریت شهری تهران باشد.
منبع: روزنامه ایران