شهربانو امانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
درست در روزهایی که به دلیل آغاز اجرای تصمیم حذف ارز ترجیحی از کالاهای اساسی بازار اقلام خوراکی با تقاضای بالای مردم مواجه شده و افزایش قیمت‌ها نگرانی‌هایی را در این رابطه ایجاد کرده است، به یکباره طرحی در مجلس مطرح می‌شود که از اساس نه‌تنها هیچ منطق اجرایی و علمی و عملی ندارد بلکه نوعی بی‌توجهی به منافع ملی را نیز به ذهن متبادر می‌کند. طرحی که در یک کلام چوب حراج بر تاریخ این کشور است و نشان می‌دهد گویا برخی از سر نادانی با تاریخ خود دشمنی دارند.
اخیرا طرحی با تعدادی از امضاهای نمایندگان در رسانه‌ها منتشر شده است که نوعی از خرید و فروش عتیقه و آثار باستانی ایرانی را مطرح کرده است. تبدیل ایران به هاب خرید و فروش آثار باستانی و جلوگیری از حفاری‌های غیرمجاز درحالی از سوی برخی نمایندگان در قالب طرح «استفاده بهینه از اشیاء باستانی و گنج‌ها» پیگیری می‌شود که سال ۱۳۸۹ این طرح در زمان مدیریت وقت سازمان میراث فرهنگی در دولت آقای احمدی‌نژاد مطرح شده بود و حالا دوباره برخی از نمایندگان این طرح را تدوین کرده‌اند. طرح البته در مرحله ارائه به هیئت رئیسه مجلس است و هنوز اعلام وصول نشده و امید است که هیئت رئیسه مجلس یازدهم با توجه به اختیار قانونی خود و وظیفه‌ای ملی که در این زمینه دارد از رسمیت دادن به این طرح با اعلام وصول آن خودداری کرده و در همین مرحله آن را متوقف کند. با این وجود طرح برخی نکات درباره ماهیت این دیدگاه ضروری به نظر می‌رسد:
۱- مثلی قدیمی است که می‌گوید درخت و ریشه درخت وقتی از خاک خارج و به جای دیگر منتقل می‌شود از بین می‌رود. داستان سرمایه‌های ملی ما نیز همین گونه است. آثار باستانی ما سرمایه ملی هستند. فارغ از بحث اهمیت این آثار در جذب توریسم و گردشگر این سرمایه‌ها متعلق به مردم ایران است. در سال‌های طولانی بخش‌های بسیار مهمی از این آثار از ایران خارج شده است و در برترین موزه‌های تاریخی دنیا در حال نمایش است، این در حالی است که این آثار متعلق به ایران و تاریخ ایران است اما در اثر مسائل تاسف‌بار بسیاری حالا باید در موزه‌های اروپایی جا خوش کند. درست مثل فرزندی که از خانه خود دورمانده تماشای این آثار در خارج از کشور غمناک بوده است اما حالا با این طرح به نظر می‌رسد باید بگوییم اهل فن غیرایرانی قدر آثار گرانبهای ما را بیش از خودمان می‌داند و نگهداری دقیقی از این وسایل می‌کند.
۲- این رفتار بی‌اعتنای ما به آثار باستانی نه‌تنها در داخل تبعات زیادی دارد بلکه باعث رفتار متفاوتی با آثار باستانی ایران و دیگر کشورها در موزه‌های خارجی می‌شود. در موزه‌ای در آمریکا مجموعه‌ای از آثار و بشقاب‌های دوره ساسانی نگهداری می‌شود و در کنار آن مجموعه بسیار وسیعی از آثار باستانی مربوط به کشور هند است. در مقایسه ساده گفته می‌شود محل نگهداری آثار باستانی دوره ساسانی ایران در این موزه یک اتاق محدود است حال آن که یک پاویون بزرگ برای آثار باستانی هند تدارک دیده شده است چراکه هند نسبت به نگهداری و حفظ آثار باستانی خود حتی در خاک آمریکا حساسیت دارد و علاوه بر رصد و هزینه، پیگیری می‌کند تا این آثار در شرایط مناسب و با اعتبار قابل توجهی نگهداری شود حال آن که آثار باستانی ایرانی که به هر دلیلی از کشور خارج شده، حتی در آن کشورها نیز غریب و مهجور هستند.
۳- بر اساس گفته‌های کارشناسان میراث فرهنگی ایران در موزه‌ها در شرایط استاندارد و با نگهداری‌های کارشناسی خوبی نگهداری نمی‌شود. این که هنوز آثار در ایران باقی مانده به دلیل عشق پاک مردم به تاریخ این کشور است. حتی آثار باستانی ایرانی که به صورت موقت برای نمایش از خارج از کشور به ایران می‌آیند به صورت موقت نیز نگهداری درستی ندارند. نمونه مشخص این موضوع لوح کوروش بود که چندسال قبل وارد کشور شدند حتی به صورت موقت نیز نگهداری درستی نشد و در شرایط بسیار بدی برای مردم به نمایش گذاشته شد.
۴- وقتی نماینده‌های مجلس چنین طرحی را ارائه می‌دهند انتظار این است که دولت و وزارت میراث فرهنگی برخورد قاطع و تندی داشته باشد. وقتی طالبان بخش مهمی از تاریخ شرق را تخریب کرد و یا وقتی داعش آثار باستانی عراق و سوریه را ویران کردند دل همه بشریت برای این تاریخ سوخت. در آن زمان دولت و مردم نسبت به این اقدام اظهار تاسف کردند بنابراین حمایت و حفاظت از تاریخ بشریت یک رویکرد کلی در ایران است و افکار عمومی هرگز چنین مساله‌ای را قبول نمی‌کند. سوال اصلی و البته بدیهی پایانی این است که از اساس قرار است پول این تاریخ‌فروشی چگونه به دست منافع ملی برسد، در شرایطی که برای فروش نفت و گرفتن پول آن مشکل دارید؟!
منبع: روزنامه سازندگی