حسین سلاح ورزی

دبیر اول حزب کارگزاران سازندگی استان لرستان

گزارش دهی از فعالیت 100 روز نخست کاری  دولت از سوی رییس جمهوری منتخب به شهروندان یک عادت نیک است که در کشورهای دارای سنت دموکراتیک زاد و رشد کرده و به مرور به یک الزام و نهاد تبدیل شده است. این سنت که در غرب به نوعی مطالبه عمومی تبدیل شده و از سوی رییس جمهوری یک وظیفه اجتناب ناپذیر شده است آداب ویژه‌ای دارد که نادیده انگاشتن این آداب و یا دستکاری و مخدوش کردن آن با واکنش منفی شهروندان مواجه می‌شود. حسن روحانی که با رای اکثریت شهروندان ایرانی  در انتخابات 29 اردیبهشت 1396 برای باردوم با آرای اکثریت ایرانیانی که در انتخابات شرکت کردند به ریاست جمهور ایران انتخاب شد این سنت نیک را درایران باب کردو چند روز پیش گزارش 100 روز فعالیت دولت دوم خود را در تلویزیون ارایه کرد.

در این روزهای تازه سپری شده در باره این گزارش عرضه شده از سوی آقای روحانی نکات پرشماری از سوی منتقدان سرسخت او در جریان جنا ح سیاسی اصولگرایان و حتی در میان اصلاح‌طلبان گفته و نوشته شده است که هرکدام از  دریچه‌های به این گزارش پرداخته‌اند. باتوجه به اینکه هدف نخست این سنت پسندیده سپاس از شهروندانی است که به رییس دولت  در انتخابات رای داده اند و حالا انتظاردارند او بگوید در این 100 روزنخست فعالیت دولت جدید کدام کارها را انجام داده است، این عادت برخی آداب خاص پیدا کرده است که رعایت این آداب بر غنای کار منجر می شود و البته نادیده انگاشتن آن  آداب به مخدوش شدن این سنت منجر می‌شود. یکی از آداب گزارش دهی 100 روزه  ازسوی رییس جمهوری این است که به شهروندان یادآوری کند برپیمانش با آنها ایستاده است. این کار قدردانی از رای دهندگان و هواداران است که بدانند به کسی رای داده اند که وعده ها و حرفهایی که در جریان فعالیت ها برزبان آورده است را از یاد نمی برد. آیا اقای حسن روحانی در جریان گزارش دهی این را رعایت کرد؟ ناظران آگاه و کسانی که در جریان مبارزات انتخاباتی شعارها و وعده های آقای روحانی به ویژه درحوزه سیاست داخلی دنبال می کردد باوردارند که رییس جمهور دست کم در حوزه سیاست داخلی این آداب از کارگزارش دهی را به عمد یا به سهو ویا هر عامل دیگری رعایت نکرده است. وی در جریان كارزار انتخاباتى وعده تلطیف فضای سیاسی داخلی را با اجرای خواسته های شهروندان در باره برخی تنگناها برای برخی چهره های سیاسی نام آشنا را داده بود که در گزارش 100 روزه اثری از آنها نبود. رییس جمهور روحانى برخلاف تصور اکثریت علاقمندان چیزی در این باره نگفت و هواداران پرشورتر خود را ناامید کرد. یکی دیگر از آداب پذیرفته شده در گزارش دهی ها این است که گزارش دهنده و گزارش گیرندگان عادت دارند خبرهای امیدوارکننده بگویند و بشنوند. این سنت از ان جهت توجیه دارد که اکثریت رای دهندگان به رییس جمهور به ادامه کاردولت بیشتر از گذشته امیدوارشوند. به نظر می رسد رییس جمهورروحانی این بخش  از آداب گزارش دهی را نه تنها مراعات کرد بلکه اغراق نیز در ارایه آمارها نیز از نظرکارشناسان دیده می شد. به نظر می رسد میان ادامه رکود فعالیت های صنعتی و معدنی و حتی صادراتی با آمارهایی که رییس جمهور در باره اشتغال ایجادشده می داد تعارض وجوددارد و شهروندان و کارشناساسي نيز این تعرض و تناقض را با گوشت، پوست و استخوان لمس می‌کنند و باور ایجاد شغل در این وضعیت را باور نکردند.

به نظر می‌رسد این گزارش 100 روزه دست کم در این باره با اقبال شهروندان ایرانی همراه نبود که یک نقطه آسیب پذير به حساب می‌آید. رییس جمهور می توانست در این باره با کارشناسان و اقتصاددانان به ویژه اقتصاددانانی که تخصص کافی در این باره داشتند و دارند  بیشتر مشورت می کرد. این عدد اعلام شده از سوی رییس جمهور محترم که در این 100روز 25 هزار میلیارد تومان برای بودجه عمرانی پرداخت شده نیز با ناباوری کارشناسان همراه شده است. آمارهای ارایه شده از سوی بانک مرکزی که نشان می دهد در نیمه نخست امسال ارقام بسیار کمی به بودجه عمرانی اختصاص داده شده است با این خبر بسیار خوش بینانه آقای روحانی سازگارنیست و نیاز به توضیح مشروح دارد. به نظر می رسد امیدوارکردن شهروندان حق رییس جمهور است و اصولا در گزارش های این چنینی باید اقدام به امیدوارسازی کرد اما اگر این هدف با نوعی بزرگنمایی همراه شود ممکن است برضد این هدف باشد. البته این امیدواری که ایشان داد و تاکید کرد دولت نمی خواهد نوسان شدید در بازار ارز باشد یا اینکه قرار است روزگارناخوش بانکها بهبود یابد در این چارچوب شاید قابل ارزیابی باشد و از رسم های پذیرفته شده است. یکی دیگر از آداب گزارش دهی 100 روزه این است که تنگناهای اجرای وعده ها به درستی و با شفافیت با شهروندان در میان گذاشته شود.

بررسی از سر بردباری و کارشناسی به نوع و محتوای گزارش دهی آقای روحانی در این بستر نیز به نظر اهل سیاست نمره خوبی نمی گیرد. این حق شهروندان است که بدانند آیا اینده و عمر باقی مانده از دوره قانونی فعالیت دولت با خوشی و انسجام ملی همراه است یا ایکه گره هایی وجوددارد که بازکردن آنها از اراده و اختیارریيس جمهور خارج است و این نقاط کدامند؟ نکته آخر در باره آداب گزارش دهی به روش کار برمی گردد. رییس جمهور ایران می توانست و باید درروش کار دگرگونی و نوآوری انجام می داد و در گزارش دهی دست کم منتقدان سرسخت اصلاح طلب با او مجادله می کردند یا اینکه سردبیران رسانه هاى منتقد و هوادار که در کانون توجه شهروندان است را به تلویزیون می آورد و یا پرسش و پاسخ مستقیم با مردم داشت.