احمد نقیب‌زاده
عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
آمريکا براي فرانسه چگونه شريکي است؟
پس از مدت‌ها گفت و شنود در مورد سفر مقامات فرانسه به ایران بالاخره ژان ایو لودرن وزیر خارجه فرانسه به تهران آمد. چند نکته در حاشیه این سفر به درک اهمیت این سفر کمک میکند.
-اول آنکه دیپلماسی فرانسه با 300سال سابقه یکی از قوی‌ترین روشهای دیپلماسی را به نمایش میگذارد و یک تمدن هزار سالۀ گفتوگو، پشتوانۀ فرهنگ دیپلماتیک این کشور است. این بدان معناست که فرانسویها تا باب گفتوگو باز است از آن رخ نمی‌گردانند و دیپلماسی را به جنگ ترجیح می‌دهند.
-دوم آنکه در زمان حاضر این دیپلماسی قرار است به میانجیگری بین دو کشوری بپردازد که به مدت قریب به 40 سال روابطی تنش‌زا بل طوفان‌زا داشتهاند. فرانسه با یکی از این دو طرف یعنی ایالات متحدۀ آمریکا دارای پیوندهای تمدنی و قراردادهای استراتژیک است و اگر مجبورش کنند که بین ما و آمریکا باید فقط یکی را انتخاب کند، آن یکی ما نخواهیم بود. در عین حال این بدان معنا هم نیست که کاستیها و نقاط منفی سیاستهای آمریکا را نمیداند یا از آن خشنود است. برای فرانسویها با قدمت چند صد ساله و میراث رم و یونان باستان و فرهنگی به گسترۀ اروپا، آمریکا شریکی جلف و نامطمئن و خطرناک است که دوگل را هم که نماد فرانسه مدرن و غرور ملی تلقی میشود مکدر کرده است.
-سوم اینکه فرانسویها ایران و تمدن ایران را به‌خوبی شناخته و دیدگاهی مخالف با آنچه نسبت به آمریکا داشتند به ایران دارند. بیش از 200سال روابط دیپلماتیک با ایران و ادبیاتی غنی در باب روحیه ایرانی‌ها از گوبینو تا هانری کربن، موجد حالتی توأم با خضوع در برابر ایران شده است که باید آن را پاس داشت. این حالت با آنچه در برابر عرب‌ها دارند بسیار متفاوت است.
-و اما وزیر خارجۀ فرانسه قرار است در باب مسئلهای که برای نظامیان ایران حالت تابو پیدا کرده است به گفتوگو بپردازد. مدت‌هاست اروپایی‌ها با تابو وداع کرده و گفتوگو در هر حوزهای را مجاز میدانند. بنابراین باید در نظر داشت که قصد تخطی از خطوط قرمز ما را ندارند بلکه دچار کورچشمی شده و رنگ قرمز را تشخیص نمیدهند.
-نویسنده این سطور به عنوان معلم تاریخ روابط بین‌الملل به ملاحظه دریافته‌ام که سیاستمداران و کشورهایی در عرصه بین‌المللی موفق بودهاند که برای پیشرویهای خود حد و حدودی در نظر گرفته و مطابق با نیازها یا برنامههای خود رسیدن به فلان نقطه را در دستور کار قرار می‌دهند و با استدلال و منطق آن را به اطلاع دیگران میرسانند. برعکس سیاستمدارانی که حد یقف نداشته و بدون هدف شروع به رفتن میکنند، در یک جایی با بن‌بست روبهرو میشوند. بنا به همین ملاحظات توصیه این معلم آن است که برد لازم برای موشک‌های خود را با تکیه بر مسائل امنیتی خود تعیین و به اطلاع دیگران برسانیم و بگوییم به دلیل نیاز دفاعی و امنیتی سر سوزنی از آن کوتاه نمیآییم. زیرا هم‌اکنون آمریکایی‌ها با این کابوس میخوابند که کره شمالی از شرق دور ما را در تیررس موشک‌های خود قرار داده است و ایران هم دارد تلاش میکند برد موشک‌های خود را اندک اندک افزایش داده و حالا که متحد ما یعنی اسرائیل را در تیررس خود قرار دادهاند تا رسیدن به خاک ایالات متحده این برد را افزایش می‌دهند. طبعا اروپا هم که در میانه راه قرار دارد بر احوال خویش بیمناک شده و با آمریکا هم‌آوا میشود.
-موضوع دیگری که مورد بحث قرار خواهد گرفت سوریه و خاورمیانه است. در اینجا منافع ملی ما در گرو همکاری با بازیگران دیگر و لحاظ منافع آنهاست. فرانسه که سالها غایب بوده همکاری با ایران توانمند را غنیمت خواهد شمرد. پس پیش به سوی دیپلماسی کارآمد.
منبع: روزنامه سازندگی