حمید شجاعی: پس از پیروزی حسن روحانی در انتخابات ۲۹ اردیبهشت گمانه‌زنی‎‌ها برای کابینه دوازدهم آغاز شد. برخی وزارت کشور را در اولویت تغییر خواندند و برخی دیگر وزارتخانه‌های اقتصادی را اولویت تغییرنامیدند اما مهم‌تر از همه خود رئیس‌جمهور است که به چه گزینه‌هایی می‌اندیشد. مسلما روحانی حامیان خود را که در شرایط سخت او را تنها نگذاشتند از یاد نخواهد برد. روحانی در سخنرانی‌های اخیر خود خطاب به کسانی که دولت را همراهی نکردند، گفت: «ما گفتیم گیو‌ه‌هایتان را بالا بکشید، اما برخی پشت کفش‌ها را خواباندند.» این لحن نشان از تغییر در کابینه دوازدهم دارد. تغییراتی که باید در سطح وزرا و حتی معاونت اطلاع‌رسانی صورت گیرد. شورای شهر یکدست اصلاح‌طلب می‌تواند پس از ۱۴ سال شکاف بین ریاست‌جمهوری و شهرداری را به روابط متقابل، خوب و حسنه تبدیل کند. باید دید تغییرات در دولت چگونه خواهد بود و چه شخصی از مسیر بهشت به شهرداری خواهد رسید. برای بررسی تغییرات در کابینه دوازدهم، شورای شهر پنجم و روال انتخاب شهردار، شهربانو امانی، منتخب پنجمین دوره شورای شهر و فعال سیاسی اصلاح‌طلب، با «آرمان» گفت‌وگو کرده است که در ادامه می‌خوانید.

گمانه‌زنی‌ها در ارتباط با تغییرات در دولت شدت گرفته است؛ به نظر شما تغییرات در کابینه دوازدهم در چه سطوحی خواهد بود؟
در کارزار انتخابات 96 آقای روحانی وعده‌هایی را به مردم ارائه کرد که در راستای آن وعده‌ها باید عمل شود. یکی از شعارهای رئیس‌جمهور این بود که به عقب بازنمی‌گردیم. در واقع ضمن اینکه دولت دوازدهم باید برنامه‌های به‌جا مانده را پیش ببرد، باید برنامه تکمیلی را در چارچوب سند چشم‌انداز و برنامه ششم که میثاقی بین مردم و رئیس‌جمهور است اجرایی کند. آقای روحانی با رای بالایی که آورد باید به نحو مطلوب به انتظارات مردم پاسخ دهد. رئیس‌جمهور در سفرهای انتخاباتی خود به درستی متوجه شد که بخش مهمی از دولتی‌ها و آنهایی که به لفظ آقای روحانی گیوه‌های خود را بالا نکشیدند باید از دولت مرخص شوند. این افراد بالاخص در استان‌ها و در مدیریت‌های میانی به بالا، همراه دولت نبودند. ما نمی‌گوییم هرکسی با دولت نیست باید کنار گذاشته شود اما شخصی که قبول می‌کند در دولت خدمت کند، باید با تفکری همسان با رئیس‌جمهور مستقر کارها را پیش ببرد نه اینکه به صلاحدید خود و سلیقه‌ای عمل کند. از این رو بیش از 50‌درصد کابینه باید تغییر کند. اگر در سال 92 مشکل دولت این بود که برای یک وزیر 4 بار به مجلس رفت در این مقطع می‌دانیم که مجلس دهم با همگرایی و همراهی بیشتر ضمن اینکه در کنار دولت است از جایگاه مجلس دولت را همراهی خواهد کرد. بخش مهمی از نمایندگان در زمان کاندیداتوری اعلام کردند که از حامیان دولت هستند. از این رو با هماهنگی میان دولت و مجلس، کابینه دوازدهم تغییرات زیادی خواهد داشت. بخش مهمی از دولتمردان کابینه یازدهم به تعهد خود نسبت به آقای روحانی عمل نکردند و او را در مقاطع حساس تنها گذاشتند.

بخش مهمی از حامیان آقای روحانی جوانان و زنان بودند اما برخی نمی‌خواهند از این اقشار در دولت استفاده شود، علت چیست؟
من معتقدم بخش مهمی از دولتمردان حضور زنان و جوانان را در کابینه باور ندارند. من اخیرا در ضیافتی بودم که این موضوع مطرح شد و متوجه شدم که برخی نمی‌خواهند زنان حتی در حد معاون وزیر هم انتخاب شوند. به‌رغم اینکه ما در بخش بهداشت و درمان، بانوان با تجربه، توانمند، مدیر و مدبری داریم که دانش کافی دارند اما اعتقادی به استفاده از آنها وجود ندارد. اگر آقای روحانی در دولت یازدهم اعتقاد به حضور زنان در کابینه داشت، طبیعتا کادرسازی می‌کرد. از وزیر نفت باید تشکر کرد که مدیران شرکت‌های نفتی را از بانوان قرار داده و کادرسازی کرده است. البته اخیرا یکی از معاونان رئیس‌جمهور به تازگی بانوانی را منصوب کرده است. این رفتارها نباید موجب دور زدن زنان شود و این افراد نباید راستی آزمایی و وفای به عهد آقای روحانی را با این رفتار خود زیر سوال ببرند. در بحث جوانان، باتوجه به دانش روز بشری و اینکه آواربرداری در دولت یازدهم اتفاق افتاده، حضور جوان‌ها یک نوآوری در کادرسازی مدیریتی کشور است. دو قشر زنان و جوانان موتور محرکه ستادهای آقای روحانی بودند که رئیس‌جمهور باید این موضوع را در کابینه خود لحاظ کند. آقای روحانی باید در شرایط یکسان بین مردان و زنان اولویت را برای زنان قائل‌شود. در دولت اول وجود ژنرال‌ها در دولت توجیه داشت اما در این دولت هیچ ‌توجیهی وجود ندارد و این ژنرال‌ها می‌توانند‌ به اتاق فکر مجموعه خود تبدیل شوند و مانند همه کشورهای جهان به مشاوره بپردازند. خوشبختانه جوان‌های مدیر، مدبر و متخصص کم نداریم.

به نظر شما اولویت تغییر با کدام وزارتخانه‌هاست؟
من معتقدم تغییرات جدی باید در وزارت علوم صورت ‌گیرد، در مورد وزارت کار خیلی جدی و شفاف برخورد شود و وزارت آموزش و پرورش نیز باید در تغییرات لحاظ شود. در ارتباط با وزارت ارشاد هراندازه که برای وزیر ارشاد فعلی احترام قائل باشیم، هنرمندان و جامعه هنری با او مخالفت جدی دارند. وزیر فعلی باید یا برنامه قوی داشته باشد یا مدیران قوی. اینها در استان‌ها همان بدنه سابق وزارت ارشاد را حفظ کرده‌اند که حتی توان صدور مجوز برای ابتدایی‌ترین مطالبات جامعه هنری و مردم را ندارد. علاوه بر این آقای روحانی باید تکلیف برخی جمعیت‌های مستقل را مشخص کند؛ برای مثال، جمعیت هلال‌احمر که یک جمعیت بین‌المللی بسیار مهم است. از سوی دیگر تغییرات گسترده‌ای در وزارت کشور باید صورت گیرد و یکی از مهم‌ترین مطالبات تغییر استانداران است. در دولت یازدهم دو سوم استانداران فقط جابه‌جا شدند و آقای روحانی می‌داند که با چه سختی تنور انتخابات داغ شد. برای اولین بار بود که من دیدم برخی اعلام کردند مردم برای چه رای می‌دهند؟ سخنرانی‌ها و حضور جوانان و زنان، بخش مهمی از مردم را به صحنه آورد. در ضمن بیشترین بار مسئولیت نیز بر دوش خود آقای روحانی بود. رئیس‌جمهور باید حتما از دستاوردهای دولت یازدهم حمایت و حفاظت کند و برای نهادینه کردن اعتدال و پیشران اعتدال در کشور با هیچ ‌شخصی مماشات نکند. او باید این کار را در درجه اول با کابینه خود انجام دهد.

بانوان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند و در مقطعی شاهد بودیم تشکیل وزارت زنان مطرح شد، ارزیابی شما در این ارتباط چیست؟
دراین مقطع مطرح کردن مطالبی مانند وزارت زنان را باید کنار گذاشت. این موضوعی انحرافی است. در حال حاضر آقای روحانی باید وزیر زن معرفی کند. فراکسیون زنان، فراکسیون امید و اکثریت مجلس نیز به زنان رای خواهند داد. آقای روحانی باید خود ببیند که خانم‌ها تا چه حد از او حمایت کرده‌اند. از سویی دیگر به اندازه کافی در این کشور تجربه و تخصص و دانش آموختگی در بین زنان وجود دارد که بتوانند در این جایگاه قرار بگیرند.آقای روحانی باید بر زنان سرمایه‌گذاری و از آنها پشتیبانی کند، همان‌طور که از سایر وزرای مرد پشتیبانی کرده است.

مباحثی مطرح می‌شود که با معرفی وزیر زن به مجلس یا روی کار آمدن زنان برخی علیه این تصمیم موضعگیری می‌کنند؛ چرا چنین مواردی وجود دارد؟
این درست نیست. مگر در دولت دهم وزیر زن نداشتیم؟ نمی‌شود که یک بام و دو هوا کار کرد. در دولت دهم همین حرف‌ها را می‌زدند اما دیدیم که علما و مراجع قم مخالف این مساله نبوده و نیستند. این صحبت‌ها دور زدن جامعه زنان است. آقای رئیس‌جمهور می‌تواند در این راستا اعتماد‌سازی کند. این توانایی در آقای روحانی هست که بتواند در این رابطه اعتماد سازی کند.

چندی است در رسانه‌ها مطلبی نقل می‌شود تحت عنوان سهم‌خواهی اصلاح‌طلبان از دولت دوازدهم؛ این موضوع را چطور ارزیابی می‌کنید؟
به نظر من اصلاح‌طلبان اساسا سهم‌خواهی نکرده‌اند. آنها در سال 92 بدون هیچ ‌چشم‌‌داشتی از آقای روحانی حمایت کردند و بدون هیچ ‌پیش ‌شرطی او را کمک کردند. حتی بزرگان اصلاحات و اصلاح‌طلبان هیچ شخصی را برای کابینه یازدهم به آقای روحانی پیشنهاد نکردند. اصلاح‌طلبان معتقد بودند و هستند که آقای روحانی باید موفق شود و رئیس‌جمهور خود دید که اصلاح طلبان در چه شرایطی و چگونه برای موفقیت دولت تلاش کردند. آقای روحانی در کارزار انتخابات به درستی مشاهده کرد که سبد رای او و حامیانش در کدام کفه قرار دارد. این هوشمندی آقای روحانی را می‌رساند که از توان بخش مهمی از جریان سیاسی حامی خود در کابینه استفاده کند. مخالفان دولت اکنون در صدد فضاسازی هستند که آقای روحانی از اشخاصی که نزدیک‌ترین فضای فکری را با او دارند و مدیران توانمند و همفکر نتواند استفاده کند که این به ضرر آقای روحانی است. رئیس‌جمهور به حدی هوش دارد که می‌داند باید به چه کسانی اعتماد کند و کدام جریان سیاسی را برگزیند. اگر نیروهای توانمند اعتدال نیز بودند آقای روحانی از آنها نیز کمک خواهد گرفت. در دولت گذشته آنها برسر کار بودند و چه سختی‌هایی که به پای دولت گذاشتند و دولت را کمک نکردند.

دولت و وزارتخانه‌های تحت امرش دستاوردهای بسیاری را داشتند، از جمله برجام و طرح تحول سلامت، اما این دستاوردها به خوبی اطلاع‌رسانی نشد. به نظر شما نباید تغییری در تیم اطلاع‌رسانی دولت شکل گیرد؟
خود هیات دولت معتقد بودند و هستند که تیم رسانه‌ای دولت ضعیف عملکرده است. از سوی دیگر برخی تریبون‌های مهم نیز با دولت همراه نبودند. ضعف تیم اطلاع‌رسانی دولت از این رو بود که یا دولت عملکردی نداشته که آنها پوشش دهند که اگر عملکردی نبود اساسا روحانی در دور دوم نباید چنین رای قاطعی می‌آورد،یا از سوی دیگر این افراد علاقه‌ای به اطلاع‌رسانی عملکرد دولت نداشتند. به نظر من تیم اطلاع‌رسانی دولت قطعا و ضرورتا باید تغییر کند. تیم رسانه‌ای دولت باید در خدمت دولت باشد. اگر جوانان و شبکه‌های اجتماعی نبودند و اگر نبود هر موبایل یک ستاد یا هر شهروند یک ستاد، شرایط ما بسیار سخت می‌شد.

دغدغه و مطالبه اصلی مردم بحث معیشت و اقتصاد است. به نظر شما آیا در این حوزه باید تغییری صورت بگیرد؟
باید در تیم اقتصادی دولت اشخاصی باشند که زحمت کشیدند و تورم را مهار کردند. آنها باید باور داشته باشند که کشور باید از رکود خارج شود. ما هم می‌دانیم که کشوری که تجربه الگوی اقتصادی رکود تورمی را داشته با شعار نمی‌تواند از رکود خارج شود. باید برای سرمایه‌گذار اعتماد و امنیت وجود داشته باشد و شرایطی ایجاد شود تا سرمایه‌گذاران داخلی هم اعتماد کنند. از این رو تیم اقتصادی دولت باید تغییر پیدا کند و در دسترس باشد و تمهیداتی را بیندیشند که ضمن امنیت سرمایه‌گذار بتوانند شرایطی را ایجاد کنند که سرمایه‌گذار در اسرع وقت بتواند به کارهای خود برسد.

خانم امانی، به عنوان منتخب شورای پنجم شهر تهران ارزیابی شما از شورای شهر و روند انتخاب شهردار چیست؟
منتخبان شورای پنجم بسیار علاقه‌مندند که شفافیت و صداقت جلسات درون شورای منتخبان را اطلاع‌رسانی کنند، تاحدی که بتوانند به شفاف سازی کمک و از گمانه‌زنی‌ و خبرسازی‌ها پیشگیری کنند. تلاش منتخبان بر این بوده که در جهت همگرایی هرچه بیشتر نشست‌هایی را داشته باشند، چون با توجه به اهمیت شورا باید 4 سال درکنار هم و به صورت گروهی و شورایی تصمیم‌گیری کنند که در این راستا باید شورا تقویت و نهادینه گردد. اعضای مجلس نهم با وجود اهمیت شورا، اعضای آن را از 31 نفر به 21 نفر تقلیل دادند که چندان امیدوار‌کننده نیست. درحال حاضر جلسات منتخبان مرتبا تشکیل می‌شود که طی یکی از این جلسات با انتخاب رئیس، دو نایب‌رئیس و دو منشی هیات رئیسه سنی شورا انتخاب شد. در انتخاب هیات رئیسه سنی رویکرد شورای عالی اصلاح‌طلبان مبنی بر استفاده از بانوان و جوانان نیز لحاظ شده است. جلسه شورای منتخبان هر هفته دوبار برگزار می‌شود که طی این جلسات ترکیب 5 کمیسیون تخصصی مشخص شده و کمیسیون‌ها برای تبیین وضعیت موجود در حوزه نظارتی و کاری خود از کارشناسان مختلف و شورای فعلی مشاوره و نظرخواهی می‌‌کنند و در این راستا جلسات مرتب خود را دارند. یکی از تصمیم‌های شورای منتخبان گزارش شرایط فعلی کلانشهر تهران به مردم خواهد بود که شهردار آینده قرار است تهران را در چه شرایطی تحویل بگیرد. در این راستا برنامه‌ریزی صورت گرفت که طی آن شاخص‌ها و فرایندهایی برای انتخاب شهردار تعریف شود. یکی از این فرایند‌ها جمعبندی وضعیت شهر تهران و چالش‌‌های پیش روی شهردار آینده است. از این رو کار گروهی 7‌نفره تشکیل شد و به جمع آوری نظرات و شاخص‌های شهردار از نهادها، سازمان‌ها و سایرین پرداخت. از این رو شورا‌ درصدد جمعبندی شاخص‌های انتخاب شهردار است.

چندی است بحثی مطرح می‌شود تحت عنوان انتخاب شهردار از داخل شورا یا بیرون از شورا؛ در این باره نظر شما چیست؟
شورا آیین‌نامه‌ای دارد که مصوب شورای عالی استان‌هاست که در آن سازوکار انتخاب شهردار آمده است. کمیته 7‌نفره پیش‌نویسی را به شورا ارائه داد که مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و در این روند دقیقا مانند مجلس عمل شد. یکی از این پیشنهادات ردیف 16 بود که شهردار می‌تواند از داخل شورا انتخاب شود یا خیر. در این ارتباط دو دیدگاه وجود دارد: نخست اینکه شورا باید ضمن تقویت جایگاه خود سازوکار انتخاب شهردار را نیز در نظر بگیرد و به جمعبندی شاخص‌ها بپردازد. از این شاخصها می‌توان به پاکدست بودن، مقبولیت عمومی داشتن و مشخص بودن مدرک تحصلی و سابقه کار اجرایی اشاره کرد. روحیه تعاون، همکاری و پاسخگویی از دیگر شاخصه‌های انتخاب شهردار است. دیدگاه دیگری وجود دارد که شورا شهردار را از درون خود انتخاب کند تا او به شورا پاسخگو باشد. مهم‌ترین تصمیم در شورای منتخبان انتخاب یک شهردار در سطح مدیران ارشد کشور با توجه به شاخص‌های فردی و جمعی است که باید در شورا به رای گذاشته شود. انتظار داریم شهردار همواره پاسخگوی شورا باشد چون شورا شهردار را انتخاب می‌کند. از این رو بند 16 آیین‌نامه شورا حذف شد. حذف بند 16 آیین‌نامه شورای شهر مبنی بر عدم عضویت شهردار در شورای شهر بدین معنی نیست که شورا تصمیم گرفته حتما یک نفر را از داخل شورا انتخاب کند بلکه همه افراد در چارچوب قانون بررسی خواهند شد. شورای پنجم اعتماد مردم را امانتداری خواهد کرد و در نهایت شهرداری که بتواند چالش‌های موجود را به خوبی مدیریت کند انتخاب می‌کند. یکی از موارد مهمی که شورای پنجم بدان تاکید دارد رابطه میان شهرداری و دولت است که 14سال قطع بوده است. شهردار آینده باید بتواند در مقیاس یکی از مدیران عالی‌رتبه و ارشد کشور ظاهر شود تا بتواند این رابطه را حفظ کند. علاوه بر سایر ویژگی‌‌ها منتخبان شورا‌ی پنجم، شهرداری در شأن کلانشهر تهران انتخاب خواهند کرد. اگر شهردار آینده خارج از شورا انتخاب شود فقط یک رای گیری در مورد او صورت خواهد گرفت، اما اگر این کاندیدا از داخل شورا باشد طبق قانون شورا باید دو رای گیری در ارتباط با او صورت گیرد که رای نخست در ارتباط با خروج آن عضو از شورای پنجم و رای دوم به شهردار بودن او خواهد بود.

منبع: روزنامه آرمان