احسان انصاری

با احتمال رفتن شهرداری تهران با اجرای قانون منع به کارگیری بازنشستگان، اصلاح‌طلبان با چالش جدیدی مواجه می‌شوند. چالشی که در شرایط کنونی به یکی از گره‌های کور جریان اصلاحات تبدیل می‌شود. این در حالی است که اصلاح‌طلبان که با امید زیادی مدیریت شهر تهران را در اختیار گرفتند موفق نشدند برنامه‌های خود را به صورت کامل اجرا کنند و به همین دلیل با انتقادات جدی مواجه شده اند. کناره‌گیری محمدعلی نجفی و تغییر احتمالی افشانی از شهرداری تهران مدیریت شهری تهران را متزلزل خواهد کرد. این در حالی است که شهردار جدید تهران تنها دو سال برای ارائه یک کارنامه قابل قبول فرصت خواهد داشت که زمان اندکی است. در نتیجه در شرایط کنونی اصلاح‌طلبان با بحران ناکارآمدی در مدیریت شهر تهران مواجه شده‌اند. در شرایط کنونی نام‌های زیادی برای جایگزینی به گوش می‌رسد. نام‌هایی که برخی در کابینه حسن روحانی حضور داشته یا امروز دیگر در کابینه حضور ندارند. به همین دلیل و برای تحلیل و بررسی چالش‌های مدیریت شهری در تهران و همچنین آخرین وضعیت پرونده‌های قضائی خانواده آیت ا... هاشمی«آرمان» با سیدمحمود علیزاده طباطبایی، رئیس کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر اول تهران و وکیل دادگستری گفت‌وگو کرده که در ادامه متن آن را می‌خوانید.

چرا اصلاح‌طلبان در دایره مدیریت شهر تهران گرفتار شده‌اند؟

شهر تهران با بحران مدیریت مواجه شده و به همین دلیل نیز باید به دور از هیاهوها و جنجال‌ها یک تصمیم منطقی و عقلایی درباره آن گرفته شود. بنده در شورای شهر اول تهران حضور داشتم و از نزدیک با این بحران آشنایی دارم. این در حالی است که هرگاه مدیریت شهر تهران به دست اصلاح‌طلبان افتاده جریان رقیب با همه امکانات و ابزارهایی که در اختیار دارند تلاش کرده‌اند اصلاح‌طلبان کارنامه موفقی از خود برجای نگذارند. در شرایط کنونی اصلاح‌طلبان باید براساس واقعیت‌های جامعه تصمیم‌گیری کنند. این در حالی است که روی برخی افرادی که برای تصدی شهرداری تهران معرفی شدند حساسیت دارند. بدون شک محمدعلی نجفی یکی از مدیران توانمند و باتجربه کشور است. با این وجود روی ایشان حساسیت بود و تمایل نداشتند ایشان مدیریت شهر تهران را در اختیار داشته باشد. ریشه این حساسیت نیز به اتفاقات پس از انتخابات سال88 بازمی‌گردد. مدیریت شهر تهران مانند کلان‌شهرهای دیگر کشور نیست و از اهمیت زیاد و استراتژیکی برخوردار است. به همین دلیل نیز مدیریت شهر تهران از مدیریت یک وزارتخانه مشکل‌تر و حساس‌تر است. آقای قالبیاف در مدیریت شهر تهران موفقیت‌هایی به دست آورد. دلیل این موفقیت‌ها این بود که همه نهادها و دستگاه‌ها از ایشان حمایت می‌کردند و زمینه را برای ایشان مهیا کرده بودند. این در حالی است که این وضعیت برای اصلاح‌طلبان وجود ندارد.

در شرایط کنونی و با عملکرد اصلاح‌طلبان در مدیریت شهری برخی عنوان می‌کنند مدیریت شهری محمدباقرقالیباف با موفقیت بیشتری همراه بوده است. آیا شما این مسأله را تأیید می‌کنید؟

آقای قالیباف شهر را به صورت علمی مدیریت نمی‌کرد. شهرداری تهران در گذشته با حضور نیروهای خاص پروژه‌های شهری را در اختیار داشت. این در حالی است که آنها باید در کنار بخش خصوصی در پروژه‌های شهری حضور پیدا می‌کردند. در دوران مدیریت آقای قالیباف با استفاده از این شیوه پروژه‌های شهر تهران در اختیار یک جریان خاص سیاسی قرار گرفت. در دوران مدیریت آقای قالیباف و حتی در شرایط کنونی شهر تهران به صورت گران اداره می‌شود. این در حالی است که هزینه مدیریت شهر تهران می‌تواند بسیار کمتر از این باشد.

آیا اصلاح‌طلبان در انتخاب مدیران شهری و به خصوص شهردار تهران دچار اشتباه و تعلل شدند که موفق نشدند کارنامه ممتازی از خود ارائه کنند؟

افرادی باید در شورای شهر تهران حضور داشته باشند که به مدیریت شهری و چالش‌های پیش روی آن آگاهی داشته باشند. این در حالی است که اصلاح‌طلبان در انتخاب اعضای لیست انتخاباتی خود «خاله بازی» کردند و یک لیست کاملأ سیاسی بستند. در نتیجه بحران‌های مدیریتی در شهر تهران نتیجه خاله بازی است. اصلاح‌طلبان بسیاری از چهره‌های متخصص و متعهد را تنها به دلیل اینکه سهمیه هیچ حزب و گروهی نبودند در لیست خود قرار ندادند و با سهمیه‌بندی سیاسی لیست انتخاباتی خود را بستند. در شرایط‌ کنونی یک جمع صد درصد اصلاح‌طلب مدیریت شهر تهران را برعهده گرفته‌اند که با هم ناهمگن هستند. همه این افراد انسان‌های خوبی هستند. اما خوب بودن یک فرد دلیلی برای اینکه در مدیریت شهر تهران قرار بگیرد کافی نیست. نکته دیگر اینکه با جنجال و سروصدابه پا کردن نمی‌توان تهران را مدیریت کرد و هر کسی از این مسیر حرکت کرده در نهایت به بن‌بست رسیده است. از سوی دیگر مدیریت شهر تهران باید با کمک و هماهنگی همه دستگاه‌های دولتی و حکومتی صورت بگیرد. در نتیجه تهران به یک مدیر باتجربه و ملی نیاز دارد که مورد تأیید نهادهای مختلف باشد و از حمایت بالای مردمی برخوردار باشد. مردم تهران در انتخابات شوراها به صورت غیرمستقیم شهردار تهران را انتخاب کردند. اختلاف رأی محسن هاشمی با نفر دوم در حدود یک میلیون نفر بود. این مسأله نشان می‌دهد که مردم تهران محسن هاشمی را در واقع برای شهردارشدن انتخاب کردند، نه اینکه جلسات شورای شهر را اداره کند. رئیس شورای شهر هنگامی که منتخب اکثریت شورا نباشد تنها به رئیس جلسات شورا تبدیل می‌شود. در شرایط کنونی محسن هاشمی رئیس جریان اکثریت شورا نیست و به همین دلیل تنها جلسات شورای شهر را مدیریت می‌کند. با این وجود ایشان با درایت و تعهدی که داشتند موفق شده وحدت و هماهنگی شورای شهر را حفظ کند.

چرا در شرایطی که مردم تهران به دنبال شهرداری محسن هاشمی هستند ایشان برای قبول مسئولیت اعلام آمادگی نکرد؟ آیا دلیل خاصی وجود داشت؟

بخشی از اعضای شورای شهر افراد مستقل و دارای تجربه در مدیریت شهری نیستند. اختیار اغلب این افراد نیز در دست برخی شخصیت‌های سیاسی اصلاح‌طلب است و براساس خواسته‌های آنها رفتار می‌کنند. در ماجرای انتخاب آقای افشانی به عنوان شهردار تهران دو جریان داخلی اصلاح‌طلب سر یکدیگر را کلاه گذاشتند. این در حالی بود که نام محسن هاشمی به عنوان شاخص‌ترین فرد برای شهرداری تهران اصلأ در بین کاندیداها وجود نداشت. بنده محسن هاشمی را بیش از 30 سال و زمانی که در صنایع موشکی ایران فعالیت می‌کرد می‌شناسم و از نزدیک شاهد بودم چه خدمات و نوآوری‌هایی در صنایع موشکی ایران انجام دادند. به همین دلیل نیز بی‌دلیل نیست که ایشان را پدر صنایع موشکی ایران بنامیم. از سوی دیگر محسن هاشمی به‌رغم اینکه در یکی از سیاسی‌ترین خانواده‌های ایران رشد پیدا کرده اما در مدیریت خود صددرصد غیرسیاسی عمل می‌کند. نکته دیگر اینکه محسن هاشمی توانایی تعامل با همه دستگاه‌ها و افراد را دارد. محسن هاشمی در گذشته با احمدی‌نژاد، قالیباف و فرهاد رهبر کار کرده است. این مسأله نشان می‌دهد که ایشان توانایی تعامل با همه جریان‌های سیاسی را دارد. از سوی دیگر نهادهای بالای نظام نیز با محسن‌هاشمی برای مدیریت شهر تهران مشکل ندارند.به نظر می‌رسد برخی سیاسیون اصلاح‌طلب به شورا به شکلی نگاه می‌کنند که گویا قرار است همه چهره‌های بیرون مانده جریان اصلاحات را به کار بگیرند. این در حالی است که این افراد به این مسأله آگاهی دارند که محسن هاشمی اهل معامله و زدوبند سیاسی نیست و اگر شهردار تهران شود اجازه نمی‌دهد سیاسیون در مدیریت شهر تهران دخالت کنند. نکته مهم‌تر که بنده به صراحت عنوان می‌کنم این است که بخش‌هایی از جریان اصلاحات از این مسأله هراس دارند که اکر محسن هاشمی شهردار تهران شود موفقیت‌های بزرگی به دست بیاورد و به همین دلیل به عنوان یکی از گزینه‌های ریاست جمهوری آینده مطرح شود. این در حالی است که ایشان هم دارای توانایی مدیریتی بالایی هستند، هم از حمایت مردم برخوردار هستند و مردم نسبت به ایشان شناخت کافی دارند و هم اینکه مورد تأیید نهادهای مهم نظام است.

چه کسانی از شهردار شدن محسن هاشمی ترس دارند؟ این افراد همان افرادی هستند که در جریان اصلاحات حضور دارند و در سودای ریاست جمهوری به سر می‌برند؟

بنده اسم شخص خاصی را به زبان نمی‌آورم. با این وجود این افراد کسانی هستند که معتقدند دوره بعدی یک شخصیت اصلاح‌طلب باید رئیس‌جمهور کشور باشد. این در حالی است که همه ما می‌دانیم کاندیدای جریان اصلاحات با موانع نظارتی مواجه خواهد شد. در شرایط کنونی اختیار شورای شهر تهران در دست کسانی است که بیرون از شورا قرار دارند. این افراد نیز از محسن هاشمی برای شهرداری تهران حمایت نمی‌کنند. با این وجود این افراد باید این مسأله را در نظر داشته باشند که اصلاح‌طلبان دوسال دیگر در مدیریت شهری فرصت دارند و اگر در این فرصت باقی مانده موفق نشوند خود را به خوبی نشان بدهد به کل جریان اصلاحات ضربه خورده است. براساس اخبار منتشر شده اگر آقای افشانی به دلیل تصویب قانون منع به کارگیری بازنشستگان باید شهرداری تهران را ترک کند. شهر تهران نیاز به یک مدیریت توانمند ملی دارد. در نتیجه در شرایط کنونی مسأله مهم این است که چه کسی قرار است شهردار شود. به نظر می‌رسد برخی به خوبی به این نکته آگاهی دارند که بهترین فرد برای شهرداری تهران محسن هاشمی است. با این وجود برخی به دلیل عنادی که با خانواده آیت ا... هاشمی دارند اجازه نمی‌دهند که چنین اتفاقی رخ بدهد.

چه کسانی با خانواده هاشمی عناد دارند؟

برخی به دنبال این هستند که نام خانواده آیت‌ا... هاشمی در کشور مطرح نباشد. این عده هم در جریان اصلاحات وجود دارند و هم بیرون. اصلاح‌طلبانی که چنین اعتقادی دارند براین باور هستند که خانواده آیت‌ا... هاشمی را نمی‌توان در زمره اصلاح‌طلبان به شمار آورد و به همین دلیل محسن هاشمی اصلاح‌طلب نیست.

جزئیات اخراج فاطمه و فائزه هاشمی از دانشگاه آزاد چه بود؟ آیا در این زمینه اقدامی از سوی خانواده آیت ا... هاشمی صورت خواهد گرفت؟

فاطمه و فائزه هاشمی در گذشته از طریق سیستم گزینش و به صورت قانونی به استخدام دانشگاه آزاد در آمده بودند. این در حالی است که فاطمه خانم در حدود 20 سال و فائزه خانم در حدود 15 سال سابقه کار در دانشگاه آزاد دارند. زمانی که فرهاد رهبر ریاست دانشگاه آزاد را برعهده داشت تصمیم گرفت اساتید برجسته اصلاح‌طلب را بازنشسته کند که این مسأله به فضای علمی دانشگاه آزاد ضربه زد. این در حالی است که در شرایط کنونی اخراج فاطمه و فائزه هاشمی از دانشگاه آزاد به صورت سلیقه‌ای صورت گرفته است. روال قانونی کار به این صورت است که اگر فرزندان آیت ا... هاشمی مرتکب تخلفی شده‌اند پرونده آنها باید به کمیته انضباطی ارسال شود و در این زمینه درباره آنها تصمیم گیری نهایی صورت بگیرد. این در حالی است که در شرایط کنونی مقامات اداری تصمیم گرفته‌اندکه دختران آیت‌ا... هاشمی نباید در دانشگاه آزاد حضور داشته باشند. آقای ولایتی در مصاحبه‌های اخیر خود عنوان کرده که دختران آیت‌ا... هاشمی در مقابل برخی از مقامات نظام موضع انتقادی دارند و به همین دلیل نباید در دانشگاه آزاد حضور داشته باشند. این در حالی است که طبیعت فضای دانشگاه رویکرد انتقادی و متعهدانه آن است. اگر استاد دانشگاه و دانشجو نسبت به وضعیت جامعه موضع انتقادی نداشته باشند پس چه کسی باید موضع انتقادی داشته باشد؟آیا اگر دو استاد دانشگاه نسبت به برخی رویکرد‌های جامعه موضع انتقادی داشته باشند باید کرسی تدریس دانشگاه را بدون رعایت ضوابط قانونی از آنها گرفت؟ به همین دلیل نیز با صحبت‌هایی که بنده با دختران آیت‌ا...‌هاشمی داشته‌ام قرار شده که این مسأله را به صورت قانونی دنبال کنند و از مسببان این تصمیم شکایت کنند.

آخرین وضعیت پرونده مهدی هاشمی به چه صورت است؟

این پرونده نیاز به آرامش و گذشت زمان و دوری از جنجال‌های رسانه‌ای دارد. مهدی هاشمی نیز در طول دوران حبس خود سکوت اختیار کرده و به حواشی دامن نزده و حبس بدون حاشیه‌ای را سپری کرده است. مسئولان زندان نیز از رفتار ایشان رضایت کامل دارند. به رضایت مسئولان زندان از رفتار ایشان نیز احتمال اینکه در پرونده ایشان پس از گذراندن یک سوم مجازات درهای جدیدی گشوده شود و با آزادی مشروط ایشان موافق شود زیاد است. بنده امید زیادی به گشایش‌های جدید در پرونده مهدی هاشمی دارم و امیدوارم این گشایش‌ها در کوتاه‌مدت اتفاق بیفتد.

منبع: روزنامه آرمان امروز