یدالله طاهرنژاد، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران، از جمله کسانی است که آگاه به جزییات طرح پارلمان اصلاحات است. او نماینده کارگزاران در شورای هماهنگی جبهه اصلاحات و نیز شورای عالی سیاستگذاری است. او معتقد است که برخی از احزاب بزرگ، به دلیل داشتن احزاب اقماری نگذاشتند پارلمان اصلاحات به سرانجام برسد. زیرا تکیه‌ی پارلمان احزاب، بر وزن حقیقی احزاب استوار بود. برخی از احزاب، برای آن که وزن خود را بیشتر از آنی که هست نشان بدهند، با تشکیل احزاب اقماری مختلف، به دنبال کسب صندلی‌های بیشتر در شوراهای اصلاح‌طلبانه هستند. اما پارلمان اصلاحات جلوی این کار را می‌گرفت. پس با مخالفت‌های آنها طرح پارلمان اصلاحات به جایی نرسید. و اکنون همان افراد، طرح ناقص سرا را مطرح کرده‌اند.
آغاز پارلمان اصلاحات و طرح اولیه آن چگونه و در چه شرایطی مطرح شد و چرا طرح مسکوت مانده است؟
طرح اولیه پارلمان اصلاحات را حزب کارگزاران سازندگی ایران تهیه و به شورای هماهنگی ارائه داد. در چندین جلسه در کمیته سیاسی درباره این موضوع بحث شد، البته بعدها احزاب دیگری نیز مواردی را در این حوزه تنظیم کرده و به کمیته فرستادند اما در واقع استخوان‌بندی طرح از ناحیه کارگزاران سازندگی ارائه شد. بعد از تصویب طرح در کمیته سیاسی، موضوع برای نظرخواهی احزاب ارسال شد و حدود دو ماهی هم برای بررسی این موضوع زمان اختصاص پیدا کرد تا احزاب، مسئله را بررسی و نقطه نظرات خود را در این مورد ارائه کنند. در نهایت طرح در صحن شورای هماهنگی اصلاحات مطرح و ۹ ماده آن تصویب شد. بعد از آن عده‌ای از دوستان به دلایلی، به این طرح و برخی از جنبه‌های آن ایراد و اشکال وارد کرده کردند و دوباره بازگشتند تا روی کلیات آن بحث کنند.
مشخصا چه احزابی با پارلمان اصلاحات مخالف بودند؟
بهتر است نام نبریم چون طرح اسامی به خودی خود باز محل بحث و اختلاف جدید می‌شود. به طور کلی برخی از احزاب بزرگ در جریان اصلاحات با طرح پارلمان اصلاحات مخالف بودند و می‌خواستند که طرح متوقف شود. در نهایت بعد از بحث‌های مفصل تصمیم گرفته شد تا طرح دوباره، برای بررسی‌های بیشتر به کمیته سیاسی بازگردد. حدود دو جلسه نیز در این کمیته درباره طرح بحث شد اما بعد از آن طرح مسکوت باقی مانده؛ البته از دستورکار خارج نشده است.
احزابی که با طرح پارلمان اصلاحات مخالفت می‌کردند چه دلایلی برای مخالفت خود داشتند؟
علت‌های مخالفت نخست بر این محور بود که زمان کافی برای تکمیل این طرح برای رساندن به انتخابات دور یازدهم مجلس نیست. علاوه بر این موضوع وزن احزاب طرح شد که محل مخالفت جدی بود. احزاب کوچک معتقد بودند که هر حزب ۱۵ نماینده در پارلمان اصلاحات داشته باشد که به نوعی همه احزاب به صورت مساوی ۱۵ رای داشتند. احزاب بزرگ این مسئله را بر نمی‌تابیدند و معتقد بودند که میزان نماینده و میزان آراء باید متناسب با وزن و گستره فعالیت احزاب باشد و هر حزب متناسب با وزن خود در پارلمان اصلاحات کرسی داشته باشد. این مسئله از جدی‌ترین محورهای مخالفت بود. این رتبه بندی در طرح کارگزاران به دقت توضیح داده شده بود بحث اینکه از همه حوزه‌های انتخابیه، نماینده در پارلمان حضور داشته باشد که این مسئله نیز پیشنهاد کارگزاران بود و تصویب هم شد- مورد مخالفت برخی احزاب قرار گرفت. اما احزاب کوچک نمی‌خواستند وزن واقعی خود را بسنجند و دنبال برابری مطلق با احزاب بزرگ بودند.
یعنی احزاب اقماری که امروز مدافع «طرح سرا» هستند از مخالفان اصلی بودند؟
بله همان دوستان در خصوص پارلمان اصلاحات هم مخالف جدی بودند و امروز هم به شدت مخالف طرح مجدد موضوع پارلمان اصلاحات در کمیته سیاسی شورای هماهنگی هستند. اما ما پیگیر نهایی شدن این طرح در کمیته سیاسی و بازگشت مجدد آن به صحن شورای سیاستگذاری اصلاحات هستیم.
چه تعداد از احزاب موافق این طرح بودند؟
۵۰ درصد احزاب موافق بودند. یعنی اگر کارگزاران جدی‌تر وارد میدان می‌شد می‌توانست طرح را جلو برده و نهایی کند اما ما نمی‌خواستیم با رای شکننده مسئله تصویب شود.
موضع شورای عالی اصلاحات به پارلمان اصلاحات چه بود؟
آقای عارف در زمان بحث در جلسات، بسیار موافق بود و مسئله را دنبال می‌کرد اما به نظر می‌رسد جریانی که در شورای هماهنگی با پارلمان اصلاحات مخالفت می‌کردند، ارتباطات نزدیک‌تری نسبت به موافقان طرح، با آقای عارف داشتند. به نظر می‌رسد آقای عارف در رودربایستی گیر کرده بود. یعنی با موافقان همراه بود و در عین حال از مخالفان نیز انتقاد نمی‌کرد که چه منطقی برای مخالفت دارند.
آخرین وضعیت طرح پارلمان اصلاحات چیست؟ کمیته سیاسی کماکان طرح را مسکوت گذاشته است؟
در حال حاضر بعد از چند جلسه با دستور کارهای متفاوت و البته با اولویت‌های جدی‌تر هنوز موضوع پارلمان اصلاحات در دستور کار قرار نگرفته است اما امیدواریم در اولین جلسه این مسئله در دستور کار قرار بگیرد.
در صورتی که پیگیری طرح آغاز شود تصور می‌کنید به انتخابات اسفند ماه برسد و بتوان از سازوکارهای آن برای رقابت‌های انتخاباتی این دور از انتخابات مجلس استفاده کرد؟
بعید است، تاسیس و تشکیل و ورود آن به بحث تصمیم‌گیری کار بسیار فشرده‌ای را می‌طلبد. البته اگر همه همراهی کنند حداقل این است که شاکله‌ای درست می‌شود تا در آینده بتوان از آن استفاده کرد.
طرح سرا هم که امروز مطرح شده نیازمند صرف وقت است و برخی می‌گویند زمان کافی برای تکمیل آن وجود ندارد.
بله، این طرح هم مورد ایرادات جدی است و اصلاح آن کار فشرده و زمان‌بری است. دوستان ما ایرادات خود نسبت به این طرح را مطرح کرده‌اند و موافقان نیز نتوانسته‌اند دفاع محکم و قابل قبولی از طرح داشته باشند.
این برداشت درست است که مخالفان پارلمان اصلاحات همان احزاب اقماری هستند که امروز به دنبال پیاده کردن طرح سرا هستند؟
تقریبا بله، همان احزاب هستند.
منبع: روزنامه سازندگی