نیلوفر مولایی: در پی فوت مهسا امینی پس از دستگیری توسط گشت ارشاد، درخواست‌ها برای منحل‌شدن گشت ارشاد افزایش پیدا کرده است.
در این میان، فائزه هاشمی با اشاره به سیاست‌ها در برابر حجاب به قرن نو می‌گوید: «سیاست بسیار غلطی که دنبال می‌شود این است که برخی تصور می‌کنند اگر ما در برابر حجاب کوتاه بیاییم، باید در برابر همه چیز کوتاه بیاییم.»
او تأکید دارد باید مسیر درست در بحث حجاب دنبال شود و بر اساس بیانات آیت‌الله بیات زنجانی سه ایراد به نوع رفتار گشت ارشاد وارد می‌کند.
مشروح گفت‌وگوی فائزه هاشمی را درباره حجاب و گشت ارشاد، در قرن نو می‌خوانید.
خانم هاشمی، نظر شما درباره رفتارهای متناقض دولت‌ها نسبت به حجاب و گشت ارشاد چیست؟
این نشان‌دهنده تفکر و نگرش غلطی است، همان نگاهی که می‌گوید هدف وسیله را توجیه می‌کند و این تفکر را با سیاست‌های متناقض اجرا می‌کنند. چیزی که از نظرشان بد است، هنگامی که برایشان فایده دارد، خوب شده و مورد استفاده قرار می‌گیرد. این موضوع با دین ما، اخلاق و مسائل انسانی مطابقت ندارد.
به نظر شما، چرا سیاست درستی درباره حجاب پیگیری نمی‌شود؟
سیاست بسیار غلطی که دنبال می‌شود این است که برخی تصور می‌کنند اگر در برابر حجاب کوتاه بیایند، باید در برابر همه چیز کوتاه بیایند.چنانچه که یکی از مقامات گفته بود اگر کوتاه بیاییم باید از این مملکت برویم. بنابراین، دلشان برای انقلاب و اسلام نسوخته است؛ این افراد نسبت به بقای خودشان نگران هستند.
ضمن اینکه، با هدف بقای خودشان، قانون حجاب اجباری را با اعتبار نظام پیوند زدند؛ یعنی اگر قانون حجاب اجباری نباشد و برخوردی صورت نگیرد، محتوای نظام آسیب می‌بینند. باید از آقایان پرسید چه زمانی و بر اساس چه اصلی این مسائل جز محتوای نظام بوده است که اگر نباشد آسیب می‌رساند؟
خواسته‌های به‌حق مردم در طول این سال‌ها افزایش پیدا کرده؛ بر همین اساس، تصور می‌کنند پاسخگویی به مطالبه، پای مطالبات بعدی را هم به میان می‌آورد و بقای خود را در خطر می‌بینند. اگر هدف گسترش دین است، طبق سخنان آیت‌الله بیات زنجانی، این رفتارها غیردینی است. طبق تجربه، این رفتارها دین را افزایش نمی‌دهد؛ بلکه موجب دین‌ستیزی و دین‌گریزی مردم شده و باور مردم کم شده است. بنابراین، با توجه به تناقضاتی که وجود دارد می‌توان این را دریافت که هدف آقایان گسترش دین نیست.
محمدرضا پهلوی اگرچه مانند رضاشاه کشف حجاب نکرد؛ اما کمرنگ‌کردن دین یکی از سیاست‌های او بود. نتیجه این سیاست نیز، شکل‌گیری انقلاب اسلامی با شعار حکومت اسلامی بود. در خاطرات وزرای گذشته آمده است که یکی از نگرانی‌هایشان افزایش پسران ریش‌دار و دختران باحجاب بود. همچنین فرخی پارسا بیان کرده است در دبیرستان‌ها چادر را ممنوع کرد و آمار دختران چادری افزایش یافت. حال در بعد از انقلاب، دین و حجاب اجباری شد، برخوردهای کریهی با افراد بی‌حجاب شد و نتیجه آن روزبه‌روز قابل‌مشاهده است. گرایش مردم به دین کم شده است. پس نتیجه گرفته شده برای گسترش دین نبوده است.
بنا بر سخنان آیت‌الله بیات زنجانی، گشت ارشاد به سه دلیل اشتباه است: اول از بُعد اخلاقی، دوم بُعد دینی و سوم بُعد قانونی. در اوایل انقلاب تفکرات متفاوت بود و از قانون اجباری طرفداری کردند؛ اما در حال حاضر چهار نسل از انقلاب گذشته و وضعیت آن را حتی در خانواده متدین هم مشاهده می‌کنیم که فرزندانشان حجاب ندارد.
از سوی دیگر در مقدمه قانون اساسی آمده است که انسان با ارزش‌های والا و جهان‌شمولی اسلامی پرورش می‌یابد. آیا این روش‌های ما باعث شده اسلام گسترش یابد یا همه از دین‌گریزان شدند؟ یا عنوان شده قانون‌گذاری بر مدار سنت جریان می‌یاید. در حالی که قرآن و سنت حجاب اجباری ندارند. یا بیان شده که قانون اساسی تدوین‌گر نفی هرگونه استدلال فکری و اجتماعی است. ما زمانی که به این روش زنان را مجبور به رعایت حجاب می‌کنیم، استدلال فکری و اجتماعی نیست؟ نام آن را چه می‌توان گذاشت؟
در موضوع گشت ارشاد، در اصل دو قانون اساسی آمده است که جمهوری اسلامی نظامی است بر پایه ایمان به کرامت و ارزش‌های والای انسانی. آیا گشت ارشاد، با کشیدن موی دختران، بغل‌کردن و کتک‌زدن آنان کرامت انسانی را حفظ می‌کنند؟
یا اینکه برخی زنان را مقابل زنان قرار می‌دهند و می‌گویند در مترو یا بانک راهشان ندهید. امروز در روزنامه‌ای خواندم که نوشته بود زنان را حتی در تورها و گشت‌های مسافرتی راه ندهید. همسران را مقابل زنانشان را قرار دادند؛ زیرا در کنترل حجاب کم آورند و با قراردادن مردم مقابل هم، می‌خواهند آن را کنترل کنند.
خانم هاشمی، خود شما با حجاب اجباری مخالف هستید؟
من حجاب دارم؛ اما با حجاب اجباری مخالف هستم.
راهکار شما چیست؟
زمانی که آتش به اختیارها را راه می‌اندازند، اسیدپاشان اصفهان دستگیر نمی‌شوند، در درگیری که در اتوبوس رخ داد و سپیده رشنو دستگیر شده و به آن حال افتاد و ماجرای مهسا امینی به قوانین گشت ارشاد و این سیاست برمی‌گردد که همه را به زور به بهشت ببرند. باید این سیاست‌ها کنار برود و مانند قبل تذکر بدهند. در فتوای آیت‌الله سیستانی آمده است که به امر به معروف و ارشاد بدون خشونت و عصبانیت و کتک در مقابل بی‌حجابان اکتفا کنید. اگر سیاست این شود، دیگر ماجراهای مردم را مقابل هم قراردادن از بین می‌رود.
ممکن است که حکومت از فشارها توسط گشت ارشاد عقب‌نشینی کند یا احتمال بروز برخی اعتراضات را پیش‌بینی می‌کنید؟
تا جایی که مجبور نبودند، از حرکت و سیاست‌های غلط عقب‌نشینی نکردند که من به آن برگشت به عقلانیت و دین می‌گویم. امیدوارم این حوادث، آقایان را به سر عقل بیاورد که ما تا چه زمانی باید قربانی بدهیم؟ دختران ما تا چه زمانی باید آسیب ببینند؟ خیلی آینده روشنی نمی‌بینم و آقایان نشان دادند که دارند از دین فاصله می‌گیرند.
منبع: قرن نو