محمدهاشمی، عضو هیئت موسس حزب کارگزاران سازندگی ایران
آنچه که این روزها درباره نشست شورای امنیت سازمان ملل در رسانه‌ها مطرح شده است فرازهای مختلفی دارد. گفته می‌شود اولین سخنران این نشست رئیسجمهور آمریکا است و احتمال میرود محور صحبتهای او علیه ایران باشد و از این فضا به نفع آمریکا سوءاستفاده کند و بعد از سخنرانی خود که قاعدتا علیه ایران هم خواهد بود، جلسه را ترک کند و منتظر شنیدن پاسخ رئیسجمهور ایران نماند. در این صورت اداره جلسه بر عهده نیکی هیلی خواهد بود و سطح جلسه پایین میآید. بنابراین آن جلسه مناسب حضور آقای روحانی به عنوان رئیسجمهور یک کشور نیست که بخواهد پاسخ ترامپ را بدهد. موارد ذکر شده ملاحظاتی است که از سوی افرادی که نظر منفی برای حضور رئیسجمهور دارند مطرح می‌شود. این احتمالات دور از ذهن نیست؛ ولو اینکه این اتفاق هم به وقوع بپیوندد، استدلال چندان قوی‌ای نیست که بتوان به آن استناد کرد.
نکته حائز اهمیت این است که حضور ایران در نشست شورای امنیت صرفا به دلیل پاسخ به اظهارات ترامپ نیست.لذا آمریکا همواره برای افکار عمومی و دنیا و طرفداران و هم‌پیمانان خود ادعاهایی علیه ایران مطرح کرده و از فرصتهایی که در مجامع بین‌المللی به دست میآورد استفاده میکند. حال که ایران این امکان را دارد که بتواند در جایی که علیهاش مطالبی گفته می‌شود حضور یابد و پاسخ دهد و استنادات خود را ارائه دهد، باید از فضای موجود بهره ببرد و تبلیغات خلاف واقع آمریکا را خنثی کند.
به‌طور قطع اگر رئیسجمهور در نشست شورای امنیت شرکت کند مخاطب ایران فقط شخص ترامپ یا رئیس جلسه آن شورا نیست، بلکه افکار بین‌المللی و نظام بینالملل است.
بین ایران و آمریکا سالها است که جدال لفظی وجود دارد و آمریکاییها اکنون پا را فراتر گذاشتهاند و اقداماتی عملی علیه ایران از جمله خروج از برجام، اعمال تحریمهای جدید و تلاش برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران صورت دادهاند. حال اگر روحانی به عنوان نماینده ایران در این نشست شرکت کند، باید آنچه که به عنوان مواضع ایران در سطح بین‌المللی مطرح است را بیان و سعی کند خطراتی که اقدامات آمریکا برای ایران و صلح بینالملل و منطقه ایجاد میکند را تبیین و بازگو کند.
قطعا برای بیان این مسائل و اقدامات مخاطرهآمیز آمریکا، شورای امنیت مناسبترین جایگاه است، تا جامعه بینالملل نسبت به همه‌چیز آگاه شود. حتی اگر کشورهای دیگر اطلاعاتی هم در اینباره داشته و از زوایای اقدامات آمریکا آگاهی کافی هم داشته باشند، اما بیان مسائل از زبان رئیسجمهور ایران با منطق و استدلال و مستندات میتواند بسیار مفید واقع شود، چراکه در یک جمع بین‌المللی مطرح می‌شود و به ثبت میرسد.
پس احتمال عدم حضور ترامپ در این نشست حائز اهمیت نیست، لذا ایران با سیاست بین‌المللی که ترامپ آن را دنبال میکند و به دنبال قانونی کردن آن است طرف است و این موضوع هدف ما را تشکیل میدهد. به هر حال ایران هم طرفدارانی دارد که با منطق ایران آشنایی دارند و از سیاستهای ایران حمایت میکنند.
بنابراین ایران باید ضمن حضور در نشست شورای امنیت سازمان ملل، استدلالهای خود را مطرح کند و در عمده استدلالها هم با توجه به جایگاهی که شورای امنیت در نظام بینالملل دارد باید بر خطرات رفتارهای ترامپ تاکید شود. در این صورت اگر در آینده اتفاقی رخ دهد و مسائلی پیش آید مشخص است که ایران پیش از این مسائل را مطرح کرده و هشدار داده است.
برخی نظرشان این است که ترامپ با توجه به درخواستی که برای مذاکرات رودررو با مقامات ایران داشته در این نشست هم این هدف را دنبال میکند. البته اگر اینگونه هم باشد جای نگرانی نیست، لذا ایران دارای منطق قوی است و مذاکره در هر سطحی و هر جایی که طرف‌ها تعهدی به حرفها و تصمیمات داشته باشند مفید است. اینکه ترامپ و روحانی در یک نشست حضور داشته باشند و حرفهای یکدیگر را استماع کنند به منزله مذاکره تلقی نمیشود. چناچه در عرف روابط بینالملل هم اینگونه نیست که روابط به صورت حاشیهای برقرار شود یا طرفی به صورت غافلگیرانه بخواهد مذاکره کند. در مجموع حضور روحانی در نشست شورای امنیت سازمان ملل و سخنرانی در آن با عنایت به جایگاه شورای امنیت مفید و ضروری است.
منبع: روزنامه سازندگی