احمد حاتمی یزد، عضو سابق شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
تحریمهای جدید آمریکا علیه ایران، شامل نقل و انتقالات مالی نیز میشود و در نتیجه آمریکا سوئیفت را تحت فشار خواهد گذاشت تا ارتباط ایران با نظام بانکی بین‌المللی را قطع کند. وزیر خزانهداری آمریکا گفت: آمریکا آماده است تا تحت شرایط خاصی تحریمهای خود را علیه سوئیفت، سیستم بانکی انتقال اطلاعات و پرداخت برای روابط با ایران اعمال کند. آمریکا تهدید کرده در صورتی که سوئیفت به ارائه خدمات مالی به برخی موسسات مالی ایران که تحت تحریم قرار دارند ادامه دهد، تحریم خواهد کرد.
سوئیفت ابزار پیام بین بانکهای دنیاست که امکان انتقال مالی را فراهم میکند. این وسیله رمز بسیار پیچیدهای دارد و هیچکس نمیتواند آن را فیلتر یا جعل کند. بنابراین زمانی که بانکها قصد دارند پولی را از جایی به جای دیگر منتقل کنند از سیستم مخابراتی سوئیفت استفاده میکنند که تنها مخصوص بانک‌هاست و تمامی بانکهای دنیا به این سیستم متصل هستند. لذا اگر مثلا پولی در هند داریم و آن را میخواهیم به آلمان ببریم، باید به بانک هندی در این سیستم پیام دهیم که میخواهیم چه مقدار پول را به چه بانکی بفرستیم.
در نتیجه سوئیفت بانک نیست بلکه سیستم انتقال اطلاعات در پرداخت یا دریافت است. هیچ کشوری نزد سوئیفت پولی ندارد و تنها وسیله انتقال دریافت یا پرداخت است. پیامهایی که بین بانکهای دنیا تبادل میشود با رمزی بسیار مطمئن در سوئیفت اتفاق میافتد و غیر از بانکها هیچ سازمان یا شخصیت خاصی به این سیستم مرتبط نیست. اگر سوئیفت برای کشور ما تحریم شود، دیگر نمیتوانیم به هیچ بانکی در دنیا پیام بدهیم. سوئیفت ربطی به هیچ کشور یا ارز ندارد و در صورت تحریم شدن نقل و انتقال با هر واحد پولیای قطع میشود. این درحالی است که ایران سالی حدود 60 میلیارد دلار واردات انجام میدهد و پولش را هم دارد که این کار اتفاق بیفتد اما وقتی نتوانیم پولی را در بانکهایمان جابه‌جا کنیم فایدهای ندارد. در دوره قبلی تحریمها، بعضی از بانکها مانند کشاورزی، مسکن و صنعت و معدن مستثنی شدند که میتوانستیم البته به صورت محدود مبادلاتمان را انجام دهیم. در لیست جدید هنوز مشخص نیست که چه بانکهایی احتمال منعشدنشان از تحریم وجود دارد. در این بین و با توجه به اینکه رئیسجمهور آمریکا تمام تلاش خود را برای تحت فشار قرار دادن کشورمان به کار بسته و گوش شنوایی نیز در کار نیست، بهترین اتفاق رایزنی با اروپاست. پس از خروج آمریکا از برجام، اروپا با ایران وارد مذاکره شد اما متاسفانه عملا تاکنون هیچ اتفاق خاصی برای ارتقای روابط بانکی و اقتصادی با کشورمان نیفتاده است. اروپا بارها اعلام کرد که قصد دارد تشکیلاتی برای مبادلات راه‌اندازی کند ولی در عمل نه از فرد خاصی برای ریاست این تشکیلات و نه از برنامه مدونی نام برده شده است. این گفتوگوها از طرف غرب روزی عملیاتی میشود که رسما با ذکر نام در اخبار اعلام شود. اروپا حتی برای موسسه خاص روابط مالی اروپا با ایران اسم رسمیای نیز اعلام نکرده است.
در شرایط فعلی، ایران باید با کشورهایی که برجام را لغو نکردهاند مذاکره جدی‌تری داشته باشد و با بدهبستانهای اقتصادی و سیاسی مبادلات جهانی‌مان را از سر بگیریم. هرچند گویا در چند روز اخیر دولت ایران بر سر سیاستهای منطقه با اروپا درحال گفت و گو است که اگر این مذاکرات به نتیجه برسد روابط دوباره رو به بهبود میرود و خروجی بهتری خواهد داشت.
البته که اروپاییها نیز هنوز نمیدانند با هجمههای ترامپ و رفتارهای غیرقابل پیشبینی او چه کاری باید انجام دهند. این کشورها هم نتوانستند راهی پیدا کنند که ببینند بهتر است راجع به چنین مسائلی با آمریکا سخن بگویند یا اینکه بهتر است به این کشور پشت کنند. درعین حال باید این را بپذیریم که جنگ اقتصادی ایران شروع شده است اما آثارش به تدریج نمایان خواهد شد. ما هنوز از کالاهایی در بازار استفاده میکنیم که درگذشته آن را خریداری کرده بودیم ولی 6ماه دیگر ممکن است خبری از این کالاها نباشد. آمریکا با همان قدرتی که قصد دارد فلسطین را نابود کند و هیچکدام از کشورهای جامعه بین‌المللی واکنشی نشان نمیدهند، میخواهد ایران را نیز تحت فشار قرار دهد.
منبع: روزنامه سازندگی