فرزانه ترکان، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

اتفاق مبارکی که اخیرا در جامعه ایران شاهد آن هستیم، رشد شعور و مطالبات سیاسی مردم است. مردم این روزها در شناخت حقوق خود حتی درحد جوامع پیشرفته گام برمی‌دارند تا خواسته‌هایشان را از قوه‌های قانونگذاری و اجرا طلب کنند. این موضوع در بین جوانان و روشنفکران نیز به میزان قابل‌قبولی درحال پیشرفت است و ارتباطاتی که در فضای مجازی به عنوان تبادل اخبار وجود دارد، روز به روز توسعه دانش مردم از حق و مطالباتشان را بیشتر کرده است اما مشکل اینجاست که بین مطالبات مردم و آنچه در کشور باید انجام شود، همخوانی وجود ندارد. یعنی ما هنوز در سیستم قانونگذاری و حتی قضایی، همان روند سنتی و روزمرگی را تکرار می‌کنیم که مدیر یا نماینده مربوطه بدون اینکه هیچ هدف مشخصی در راستای پاسخگویی به مطالبات مردم داشته باشد، به راحتی امروز را به فردا و فردا را به روزهای آتی موکول می‌کند.

موضوعی که به‌خصوص این روزها درباره نمایندگان مجلس به‌وضوح دیده می‌شود، مصداق این سخن است. در هر دوره‌ای، کاندیداهایی می‌آیند و برای ورود به پارلمان، وعده‌ها و شعارهای زیبا و دهان‌پرکنی می‌دهند. گاه ممکن است این شعارها و وعده‌ها با خلوص‌نیت همراه باشد اما از آنجایی که تصور صحیحی از مجلس و امکانات کشور نزد کاندیداها وجود ندارد، آنها به‌محض ورود به قوه مقننه یا تعهدشان را فراموش می‌کنند یا از آنها گذر می‌کنند. چنین رفتارهایی از سوی نمایندگان و حتی مدیران اجرایی دولت، در جامعه مدنی و بین مردمی که با هزار امید به آنها رای دادند تا مطالباتشان را برآورده کنند، باعث ناامیدی می‌شود. آرام‌آرام ناامیدی و بی‌اعتمادی به آنها ریشه می‌کند و این ریشه با رفتار چنین نمایندگانی، روز به روز قوام بیشتری می‌گیرد و گسترده‌تر می‌شود. لذا مردم کم‌کم به اصحاب قدرت پشت می‌کنند. زیرا حرکت نمایندگان و دولتمردان بسیار کندتر از مردم است و آنها مرتبا از مردم عقب می‌افتند. در عین حال پشت کردن به مطالبات مردم نیز منجر به اتفاقاتی می‌شود که گهگاه از آنها می‌بینیم. مثلا اخیرا به ماجرای نماینده سراوان و حاشیه‌هایی که درباره‌ی ایشان به وجود آمده است، دقت کرده‌اید؟ نماینده‌ای به یک دستگاه دولتی می‌رود. گمان می‌کند آنجا قلمرویش است. با هرلحنی که می‌خواهد با کارمند دولت که در وهله نخست یک انسان است سخن می‌گوید. اما ماجرای تاسف‌برانگیزتر استفاده این نماینده از احساسات قومی و مذهبی مردم محروم حوزه انتخابیه‌اش است که می‌گوید کارمند گمرک که به او توهین کرده بلوچ بوده است!

حال به جای اینکه چنین نماینده‌ای عذرخواهی کند، عده‌ای از نمایندگان مجلس‌ مطالبه توبیخ مامور یا رئیس سازمان مربوطه و حتی استیضاح وزیر اقتصاد را دارند. این رفتارها سناریوهای دردناکی است که مردم ما با گوشت و خون لمس می‌کنند و به هیچ عنوان از چنین سیستمی رضایتمندی‌  ندارند.

نکته جالب اینجاست که دقیقا در روزهایی که برخورد این نماینده را دیدیم، شاهد سوختن دانش‌آموزان همان خطه محروم از کشور هستیم که با بی‌مسئولیتی مدیران مربوطه به وجود آمد. وزیر آموزش و پرورش هم با خیالی آسوده اعلام می‌کند حادثه در مدرسه‌ای غیرانتفاعی اتفاق افتاده و بنابراین دولت خبر نداشته است. هرچند که درگذشته در سیستم دولتی بارها شاهد چنین حوادثی نیز بوده‌ایم. اما مگر مدارس غیرانتفاعی زیر نظر آموزش و پرورش نیستند و این وزارتخانه متعهد به نظارت سیستم‌های ایمنی و نظارت بر این مدارس نیست.

مجلس بودجه‌ای را برای نوسازی مدارس تصویب می‌کند. فارغ از اینکه بودجه کافی است یا خیر، وزیر باید پاسخگوی این باشد که بودجه در نظر گرفته شده چقدر و کجاها مصرف شده است. اینها مسائلی است که نمایندگانی مانند نماینده سراوان باید مطالبه کنند، نه اینکه با یک وارد‌کننده ماشین وارد سیستم اداری گمرک شود و طلبکار باشد که همه افراد آن اداره جلوی او خم و راست شوند.

دومینویی که ریزش می‌کند و اعتماد مردم را نسبت به سیستم قانونگذاری، اجرایی و غیره از بین می‌برد، آخر و عاقبت خوبی را برای کشور رقم نمی‌زند. جایی باید جلوی این دومینوی ریزش گرفته شود و اراده‌ای قوی برای رسیدگی به مطالبات مردم وجود داشته باشد.

این سناریوهایی که دائما تکرار می‌شود، مانند به‌کارگیری افراد منتسب به سران ارشد دولت، خوشایند نیست، به‌خصوص برای خانواده‌هایی که جوان‌های تحصیلکرده و بیکار دارند و شاهد زدوبندهای فامیلی هستند. بنابراین باید در قالب آیین‌‌نامه به مرحله اجرا دربیاید و اصل بر شایسته‌سالاری باشد. باید فکری اساسی کرد زیرا مجموعه این عوامل، مانند عدم انجام وظیفه عده‌ای از نمایندگان مجلس و مجریان قانون، مسئولان و مدیران، به ناامیدی جامعه دامن می‌زند و باید برای جلوگیری از افول انگیزه، عملگرایی را پیشه کنیم و بدانیم که همه مدیران برابر خواسته‌های مردمی که آنها را به قدرت رسانده‌اند، مسئولند. درغیراین صورت مطمئن باشیم که با شعار دادن و تحریک احساسات مردم، جامعه دیگر مانند دوره‌های قبل پای صندوق‌های رأی نخواهد رفت.

منبع: روزنامه سازندگی