سیدحسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی ایران

هفته‌ای که گذشت نمایندگان مجلس در جریان بررسی طرح اصلاح موادی از قانون انتخابات مجلس شورای اسلامی با کسب کرسی استانی و تناسبی توسط نامزدهای انتخاباتی در پی اخذ حداقل 18 درصد آرای صحیح ماخوذه آن حوزه موافقت کردند. آنچه اکنون مجلس با آن موافقت کرده است و باید برای مغایرت یا عدم مغایرت با قانون اساسی به شورای نگهبان برود،انتخابات و حوزه انتخابیه‌اش نه شهرستانی است و نه استانی، بلکه مخلوطی از تجربه این دو انتخابات است که نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورها نیز وجود ندارد. بالاخره در انتخابات مجلس ایران تا امروز حوزه انتخابیه، شهرستان بوده که بعضا یک یا چند شهرستان باهم بودند. در انتخابات خبرگان نیز حوزه انتخابیه استانی است.

در مجلس اعلام کرده‌اند که هر کاندیدایی باید برای یک حوزه انتخابیه ثبت نام کند اما رای گیری در سطح استان انجام می‌شود و باید حداقل 15 درصد آرا را در هرحوزه انتخابیه داشته باشد. حال اگر کسی در حوزه انتخابیه 85 درصد آرا را کسب کرد و رقیب او 15 درصد آرا را در حوزه انتخابیه به دست آورد هر دو به مجلس می‌روند. لذا 85درصد مردمی که به آن کاندیدای 15 درصدی رای نداده‌اند چطور می‌توانند کاندیدای مورد نظر را به عنوان نماینده خودشان بپذیرند. این مسئله به طور حتم باعث تضعیف جایگاه مجلس میان عامه مردم می‌شود و به هیچ عنوان نیز افزایش کیفیت قوه مقننه را به دنبال نخواهد داشت.

این درحالی است که افزایش کیفیت مجلس راه‌هایی دارد که مهمترین آن این است که باید دایره صلاحیت‌ها را به لحاظ قانونی و تصمیم سیاسی از ناحیه مرکزیت حکومت بازتر کرد. در دایره محدودی که به قانون سختگیرانه، هرساله شرایط بسیاری برای بررسی صلاحیت‌ها اضافه می‌شود و بعضا با نگاه‌های سیاسی که اعمال می‌شود افراد را تقسیم بندی می‌کنند و نفرات را با عناوین مختلف از صحنه رقابت‌های انتخاباتی حذف می‌کنند، در چنین شرایطی استانی کردن انتخابات که البته معلوم هم نیست استانی است یا شهرستانی، منجر به افزایش کیفیت مجلس نمی‌شود بلکه کاملا برعکس، کیفیت مجلس را به شدت تنزل خواهد بخشید.  برای ارتقای سطح کیفیت قوه مقننه کشور باید سه نکته را مدنظر قرار داد.1- ضرورت نگاه بازتر قانونگذار و نهادهای نظارتی 2- جلوگیری از اعمال سلیقه‌های شخصی 3- تقویت احزاب. نباید فراموش کنیم احزاب و جریان‌های سیاسی باید پاسخگو باشند. آنها باید مسئولیت افراد را پذیرفته و در طولانی مدت به مطالبات و درخواست‌های عموم جامعه پاسخ بدهند.بنابراین اینکه هر کاندیدایی باید برای یک حوزه انتخابیه ثبت نام کند اما رای گیری در سطح استان انجام شود و حداقل 15 درصد آرا را در هرحوزه انتخابیه کسب کند، این فکر را به ذهن می‌رساند که نمایندگان مجلس شورای اسلامی قصد دارند تا از نوع مراجعاتی که در حوزه‌های انتخابیه به آنها می‌شود و مردمی که با نمایندگانشان زندگی می‌کنند و مطالباتی دارند، روی برگردانند. نمایندگان ظاهرا از مراجعات مردم خسته شده‌اند و می‌خواهند درپناه انتخابات استانی خودشان را پنهان کنند و چهره نمایندگان سیاستمدار را به خود بگیرند. درحالیکه کسی که آمادگی این را ندارد که به خواسته‌های ریز و درشت مردم پاسخ دهد و از مراجعه مردمش خسته می‌شود چه ضرورتی به نماینده مجلس شدنش است. می‌تواند کارهای دیگری را برعهده بگیرد. چه دلیلی دارد که لباس نمایندگی ملت را بر تن کنند اما حوصله پاسخگویی به مطالبان مردم را نداشته باشند. لذا تصمیم قوه مقننه مناسب نبود و منجر به افزایش کیفیت مجلس نیز نخواهد شد. مردم به نمایندگانشان اعتماد می‌کنند و می‌توانند اگر خدمت نکند آن فرد را از کرسی نمایندگی پایین بکشند. نباید این خصلت مردمی بودن را از نمایندگان بگیریم. درنتیجه، اگر بحث تناسبی در انتخابات مجلس تصویب شود بیش از نصف کاندیداها حذف می‌شوند و در این صورت شهرستان‌های کوچک بدون نماینده می‌مانند. اینگونه برگزاری انتخابات که از هر شهرستان تعدادی به استان راه پیدا کرده و در نهایت برخی از آنها حذف شوند، باعث می‌شود برخی شهرستان‌ها بدون نماینده بمانند. همچنین استانی شدن انتخابات باعث حذف تصمیم و اراده مردم شهر‌های کوچک و مناطق حاشیه‌ای کشور از اثرگذاری در سیاست‌های کشوری و ناامیدی مردم از جمهوریت نظام می‌شود. با اجرای این شیوه انتخابات، این خطر وجود دارد که ارتباط نمایندگان مجلس با بدنه اجتماعی و جامعه ضعیف شود.

منبع: روزنامه سازندگی