سیدحسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی ایران

با رسیدن کشتی‌های ایرانی حامل بنزین به ونزوئلا، بر همگان روشن شد که سیاست‌های دولت ترامپ هم نسبت به ایران و هم نسبت به ونزوئلا شکست خوردند.

آقای ترامپ در مورد ایران وقتی از برجام خارج می‌شد اعام کرده بود و به طور جدی به رهبران اروپا گفته بود ایران بیشتر از دو ماه نمی‌تواند زیر فشار تحریم‌ها دوام بیاورد. این تحلیل قاطع آقای ترامپ بود. اما الان بیش از دو سال است که ایران همچنان پابرجاست و در منطقه همچنان جایگاه خودش را حفظ کرده است. در مورد ونزوئلا هم ترامپ با به رسمیت شناختن رئیس مجلسی که خودش را رئیس‌جمهور نامید و عبور از آقای مادورو رئیس‌جمهور قانونی ونزوئلا اشتباه بزرگی مرتکب شد.

او اروپا را هم به در پیش گرفتن همین رویه قانع کرد و اروپایی‌ها هم اشتباه دیگر را مرتکب شدند و در این زمینه به آقای ترامپ اعتماد کردند و دولت غیرقانونی در ونزوئلا را به رسمیت شناختند. در حالی که در عرصه سیاسی ونزوئلا هیچ پیشرفتی حاصل نشد. مادورو با وجود تورم سه هزار درصدی و آن همه کسری و کمبود کالا و مشکلاتی که مردم ونزوئلا در اثر تحریم‌های آمریکا با آن مواجه شدند توانست دوام بیاورد. یکی از شدیدترین تحریم‌هایی که دولت ترامپ هم بر ایران و هم بر ونزوئلا وارد کرده بود تحریم‌های نفتی بود. به همین دلیل وجود پنج کشتی که عازم ونزوئلا شده (و اولین کشتی هم به آب‌های این کشور رسیده است) بیشتر از آنکه بازتاب اقتصادی داشته باشد پیام سیاسی دارد. به لحاظ سیاسی این اتفاق نماد شکست تحریم‌های ترامپ است چرا که ایران با وجود تحریم نفتی آمریکا توانسته با پنج کشتی بنزین خود را صادر کند و ونزوئلایی که در تحریم شدید نفتی آمریکاست توانسته پنج کشتی بنزین وارد کند. جالب اینجا بود که خود ترامپ دست به رجزخوانی زد که این کشتی‌ها را روی دریا متوقف خواهد کرد اما صلابت و قاطعیتی که ایران در مواجهه با این تهدید از خود نشان داد باعث شد که به طور مطلق نتواند این تهدید خود را عملیاتی کند. در واقع برای ترامپ مسجل شد که اگر بخواهد وارد فاز عملیاتی شود حتما ایران پاسخ می‌دهد و آمریکایی‌ها این شرایط را ندارند که بتوانند وارد یک درگیری جدید شوند.

این نکته را هم باید اضافه کنم که برخلاف برخی نگاه‌های اغراق‌آمیز به این اتفاق، من معتقدم اتفاق تازه‌ای در زمینه دور زدن تحریم‌ها برای ایران رخ نداده است. به هرحال ما که مشکلی برای مبادلات مالی با دنیا نداشتیم؛ بلکه کشورهای دیگر از جمله هند، کره، چین و حتی روسیه هستند که با وجود تحریم‌های شدید آمریکا در معامله با ایران احتیاط می‌کنند. ما مدت زیادی است که علاقه‌مند بودیم با روس‌ها در مسئله تحریم کار کنیم اما روس‌ها این میل را نداشتند. به هرحال آنها با آمریکا کار می‌کنند و تبادلاتی دارند که به این سادگی حاضر نیستند به خاطر همکاری با ایران عواید چنین مبادلاتی را از دست بدهند. اما شرایط ونزوئلا متفاوت است. چرا که این کشور جز با ایران با کشور دیگری نمی‌تواند مبادلات مالی داشته باشد. بنابراین آنچه در رسیدن کشتی‌های ایرانی حامل بنزین به ونزوئلا اتفاق افتاد در واقع اتفاق نمادینی بود که نشانه شکست تحریم‌های ترامپ در مورد ایران و ونزوئلا بود. البته ممکن است پیامی به کشورهایی بدهد که دچار احتیاط بیش از اندازه در معامله با ایران شده‌اند و آنها را متاثر کند اما هنوز نمی‌توان این را به معنای شکست حلقه تحریم‌ها تلقی کرد. این اتفاق رویداد نمادینی بود که پیام روشن سیاسی در سطح بین‌المللی داشت.

منبع: روزنامه سازندگی