سیدافضل موسوی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
بودجه 1400 به درستی با چشم‌انداز رفع تحریم‌ها تنظیم شده است. به‌هرحال تحریم‌ها همیشگی نیستند و مقاومت ایران نشان داد تهدید یک کشور با تحریم به جایی نمی‌رسد و حتی اگر ترامپ هم باقی مانده بود تحریم‌ها ماندگار نبودند.
لذا دولت تصمیم گرفته نفت را به هر شکل ممکن بفروشد و برای عمران و آبادانی کشور هزینه کند. از سوی دیگر بودجه جاری کشور به دلیل تورم دو سال گذشته به شدت افزایش یافته و هزینه‌ها حداقل دو برابر شده است بنابراین بودجه هم باید متناسب با این موضوع تغییر کند. در غیراین صورت کشور به جای پیشرفت عقبگرد خواهد کرد.
نکته دیگر اینکه کشور باید رشد اقتصادی داشته باشد و با اقتصاد منفی چرخ امور نخواهد چرخید. اما لازمه رشد اقتصادی مثبت این است که خود دولت همت کند و پروژه‌های عمرانی خود را راه بیندازد. اگر این پروژه‌ها راه نیفتند مردم به مشکل برمی‌خورند چرا که خیلی‌ها ازجمله کارگران در ایران شغل‌شان وابسته به بودجه عمرانی و سرمایه‌ای کشور است. لذا اگر بودجه سرمایه‌ای پیش‌بینی نشود خیلی‌ها بیکار می‌شوند و مشکلات عدیده‌ای ایجاد خواهد شد. بنابراین دولت باید به این فکر کند که بودجه عمرانی مناسبی داشته باشد. البته در این شرایط تورمی بودجه عمرانی هم نسبت به دو سال قبل باید حداقل دو برابر شود تا بلکه دولت بتواند به همان اندازه دو سال قبل کارهای عمرانی پیش ببرد؛ در حالی که هر سال باید این سهم افزایش یابد.
بنابراین درست است که بودجه 1400 انبساطی است اما این اتفاقا در شرایط فعلی نقطه قوت بودجه محسوب می‌شود. چراکه بودجه انقباضی تورم همراه با رکود ایجاد می‌کند و اقتصاد را فلج می‌کند. بدترین حالت ممکن برای یک اقتصاد تورم و رکود همزمان است. اگر دولت بودجه خودش را انقباضی در نظر بگیرد رکود اتفاق خواهد افتاد.
لذا دولت بودجه را انبساطی دیده که دست کم اقتصاد کشور دچار رکود نشود و این نگاه واقع‌بینانه‌ای است. دولت فروش نفت را هم با توجه به چشم‌اندازی که وجود دارد در نظر گرفته است. به‌هرحال اگر دیگران ما را تحریم می‌کنند حداقل خود ما نباید خودمان را تحریم کنیم. فروش دو میلیون و 300 هزار بشکه در روز غیرواقعی نیست. دولت درنظر دارد یا این میزان نفت را به خارج صادر و یا در داخل پیش‌فروش کند. با وجود برخی انتقادات به پیش‌فروش نفت در داخل، اما وقتی کشوری تورم 50 درصدی دارد بهترین روش این است که نفت خود را پیش‌فروش کند و برای پیشبرد طرح‌ها و برنامه‌ها هزینه کند. این به نفع کشور خواهد بود.
این را هم فراموش نکنیم که مصوبه مجلس چندان برای احیای برجام و رفع تحریم‌ها مشکل‌ساز نخواهد شد. در این مصوبه ضرب‌الاجل به گونه‌ای تعیین شده که بایدن بعد از روی کار آمدن خود فرصتی یک‌ماهه خواهد داشت تا بتواند تحریم‌ها را لغو کند. دوم اینکه مجلس معتقد است این مصوبه را بر اساس مواد 36 و 37 برجام تدوین کرده است. در حالی که دولت اتفاقا بر اساس همین مواد تعهدات خود را در دو سال گذشته مرحله به مرحله کاهش داده است. یعنی با این مصوبه هیچ اتفاق جدیدی در صنعت هسته‌ای نخواهد افتاد و اصلا نیازی به وضع قانون جدید نبود. اما مجلس برای اینکه خودی نشان دهد و ابراز وجودی کرده باشد این قانون را به تصویب رسانده است. البته این مصوبه ضررهایی هم داشت. چرا که روند نزولی سکه و ارز متوقف شد و نرخ‌ها روند صعودی به خود گرفت. سود این اتفاق فقط به جیب دلالان ارز و سکه رفت. متاسفانه این موضوع ثبات کشور را به خطر می‌اندازد. تصمیمات باید از موضع عاقلانه و مدبرانه اخذ شوند. به خصوص در مسائل خارجی نمی‌توانیم تصمیم بگیریم و بگوییم تبعات آن به ما ارتباطی ندارد. از این منظر این مصوبه برای کشور چندان خیری نداشت و شاید تنها خیر آن همان عبارتی بود که آقای ظریف با اشاره به تصویب این قانون در سخنانش خطاب به طرف‌های غربی استفاده کرد. اما ضرر این مصوبه به خاطر چندروزی که کشور را ملتهب و قیمت‌ها را صعودی کرد از خیر آن بیشتر بود. با این وجود این مصوبه نمی‌تواند تهدیدی برای برجام باشد. چراکه تصمیم‌گیری نهایی دراین‌باره با رهبری است.
سخن پایانی اینکه بودجه 1400 واقع‌بینانه تنظیم شده است و حذف ارز 4هزار و 200 تومانی در آن اتفاق خوبی است. دولت قیمت ارز را در بودجه سال آینده 11 هزار تومان دیده و بنابراین با تک‌نرخی کردن آن قیمت‌ها آنچنان افزایش نخواهند یافت اما سوءاستفاده‌هایی که از چند نرخی بودن ارز می‌شود این تصمیم متوقف خواهد شد.
منبع: روزنامه سازندگی