شهربانو امانی، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

کمیسیون تلفیق بودجه 1400 مصوبه‌ای درباره اختصاص وام مسکن با سود پایین به خانواده‌هایی که سومین فرزند خود را در سال 99 یا 1400 به دنیا بیاورند داشته است. بازهم یکی از رفتارهای عجیب از نمایندگان مجلس یازدهم که ممکن است نیت صحیح و سالم باشد اما شیوه پرداختن به آن و نشانه‌گذاری به اندازه‌ای غیرکارشناسی است که جای حرف و بحث جدی دارد. فرزندآوری بحثی دارای چند بعد مهم است. یکی از این ابعاد مسائل جمعیتی است که بدون شک برای حاکمیت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است اما آیا با اختصاص وام مسکن با رقم حدود 70 میلیون تومان – در این وانفسای قیمت مسکن- می‌توان خانواده‌هایی که دو فرزند دارند را تشویق به فرزندآوری کرد و یا از اساس حتی اگر بتوان چنین کاری انجام داد، این شیوه قانون‌گذاری و قانون‌نویسی کارشناسی با توجه به مباحث روانشناسی و سلامت جامعه است؟

فرزند سوم را طی یک سال به دنیا بیاورید تا قیمت مسکن گران‌تر نشده است به شما وام مسکن تعلق بگیرد. جای تاسف است که مجلس نمایندگان ملت ایران چنین شیوه‌ای را برای قانون‌گذاری در نظر گرفته است و مردم ایران نیز باید روزگار را زیر سایه این قوانین بگذارنند. اما چند نکته درباره بحث فرزندآوری قابل توجه است:

در اصل مسئله رشد منفی جمعیت و لزوم افزایش جمعیت کشور جای بحثی نیست. هرم جمعیتی در کشور رو به پیر شدن است و این مسئله را باید جدی گرفت اما در این میان باید نگاهی به ریشه‌های وضعیت فعلی این هرم نیز داشت. چرا جامعه ایرانی در چنین وضعی است؟ چرا فرهنگ ایرانی که خانواده را تقدیس می‌کند این گونه به انزوا رفته است. جوانان یا مایل به ازدواج و تشکیل خانواده نیستند یا اگر مایل باشند توان اقتصادی آن را ندارند. حتی زوج‌های جوان جرات و اشتیاقی برای فرزندآوری ندارند و روزگار را بدون طعم شیرین فرزند سپری می‌کنند. مسئله و حلقه مفقوده در این بین امید است. جامعه امید خود را از دست داده است. بسیاری از جوامع غربی که مشکلات اقتصادی نیز ندارند درگیر همین بحران هستند و در کشور ما علاوه بر این که مشکلات اقتصادی راه را بر فرزندآوری و تشکیل خانواده بسته، مسئله امید به آینده سد راه شده است. این موضوع در چند سال اخیر در پی وقوع چند حادثه در کشور ما بیش از پیش پررنگ شد. حال با این وضعیت اقتصادی و مشکلات معیشتی مردم، با این فضای مبهم آینده برای جوانان آیا مجلس محترم تصور می‌کند با وام مسکن می‌تواند مشکل رشد جمعیت را بهبود ببخشد؟

راهکار اصلی توجه به ریشه مشکل است. مسائل اقتصادی در شرایط فعلی باید اولویت رسیدگی در هر نهاد و دستگاه باشد. جای تعجب که مجلس یازدهم از ابتدای امر مدعی بود که برای بهبود معیشت مردم آمده است اما از زمان ورود یا قانون انتخابات را اصلاح می‌کند تا رئیس مجلس را آماده رئیس‌جمهور شدن می‌کند. روشن است که در این شرایط باید شاهد مصوباتی این چنینی باشیم. برای فرزندآوری جامعه باید احساس حداقلی امنیت را داشته باشد. باید امید به آینده را در کمترین حد و اندازه ببیند و بخواهد همراه سیاست‌های کلان حرکت کند. این مصوبه ممکن است برخی اقشار را به سمت فرزندآوری سوق دهد اما آیا این قشر توان تامین هزینه‌های اولیه آن فرزند را دارد. هشدار درباره جمعیت بسیار به جا و جدی است اما راهکار آن این شیوه قانون‌گذاری نیست. با این مصوبات تنها بودجه‌هایی را هدر می‌دهیم بدون این که متوجه باشیم باید ریشه برخی مسائل را بهبود بخشید. برای بهبود این وضعیت اشتغال را سامان ببخشید و ارزش پول ملی را تقویت کنید. برای این مسائل باید در سیاست‌های کلان کشور بازنگری شود. رویکردهای روابط با دنیا را بازنگری کرد تا شاید بتوان تحریم‌ها را تا اندازه‌ای کنترل کرد. به سمت شایسته‌سالاری رفت تا دستگاه‌ها کارآمد شود در غیراین صورت ممکن است به صورت مقطعی به طمع وام 70 میلیونی تعدادی کودک نیز متولد شود اما این میزان هم محدود خواهد بود و دوای درد جمعیت پیر در آینده نمی‌شود و هم تنها شأن خانه ملت را زیر سوال می‌برد.

منبع: روزنامه سازندگی