حسین مرعشی، سخنگوی حزب کارگزاران سازندگی ایران

لوایح بودجه در کشور ما چندان جای مانور ندارد و دست دولت و مجلس برای ایجاد تحول در لایحه بودجه چندان باز نیست. بودجه فعلی کشور، بودجه‌ای است که بر اساس سنتی که حاکم بر کشور بوده و دولتی حجیم و منابع محدود در شرایطی که اقتصاد ایران دارای محدودیت‌های فراوانی است، تنظیم می‌شده و می‌شود و چندان نمی‌توان این لایحه را دستکاری کرد. از سمت درآمدها درآمد نفت را داریم که در عمل در شرایط فعلی یا وجود ندارد یا بسیار محدود است.پیش‌بینی دولت در لایحه بودجه این بود که 2 میلیون و 300 هزار بشکه محقق می‌شود. آقایان در مجلس می‌گویند این محقق نمی‌شود. اگر محقق نشود با کسری سنگین بودجه مواجه می‌شویم. علاوه بر این مسئله درآمد ارزی است که اگر مجلس بخواهد ارز 4 هزار و 200 تومانی را قبول کند بخشی از منابع با این نرخ و بخشی با نرخ فعلی حدود 20 تومان تامین می‌شود که نرخ متوسط همان حدود 11 تومان بود که دولت در بودجهآاورده بود و اگر مجلس این نرخ را قبول نداشته باشد و عدد خود را بگذارد یعنی ناگذیر با افزایش قیمت دارو و برخی موارد دیگر روبه‌رو می‌شویم. بنابراین یا باید صادرات نفت را روی 2 میلیون و 300 بشکه ببریم که به نظر خوش‌بینانه می‌رسد یا باید قیمت ارز را تغییر دهیم که تورم‌زا است. بخش دیگر درآمدهای کشور مالیات‌ها است.

در شرایطی که اقتصاد ایران درگیر رکود تورمی است، جای مانور برای درآمدهای مالیاتی ندارید و بخش مهمی از مالیات‌ها حقوق گمرکی است که اگر حقوق گمرگی را بالا ببریم منجر به گرانی می‌شود و اگر بالا نبریم با کسری بودجه رو‌به‌رو می‌شویم. مطلب بعدی درمورد تامین کسری بودجه از طریق اوراق است که در شرایط فعلی دولت اوراق به قدر کافی فروخته و کار جدیدی در این زمینه نمی‌تواند بکند. بنابراین می‌بینیم که در سمت درآمدها کار خاصی نمی‌توان کرد. در سمت هزینه‌ها نیز نمی‌توان کار خاصی انجام داد چراکه بخش زیادی منابع مربوط به آموزش و پرورش و نیروهای مسلح، بهداشت و درمان و بازنشستگان است که این موارد نیز قابل تغییر چندانی نیست. به همین دلایل از اساس من نمی‌دانم مجلس به دنبال چه تغییری در لایحه بودجه بود و این که رقم صادرات نفت را تغییر می‌داد و نرخ ارز را عوض کرد، مشخصا به دنبال چه مساله‌ای بود.علاوه بر این رد کلیات لایحه بودجه نیز برای من قابل فهم نیست. آقایان تصور می‌کنند حالا با رد کلیات لایحه بودجه چه اتفاقی رخ می‌دهد. علاوه بر این که از اساس مجلس گزارش کمیسیون تلفیق بودجه خود را رد کرده است یعنی هم می‌گوید با لایحه دولت مخالف است و هم می‌گوید با تغییرات در لایحه بودجه توسط کمیسیون تلفیق مخالف است! با هر نگاه سیاسی درباره هزینه‌هایی که نمی‌توان کاهش داد سه منبع درباره بودجه قابل بررسی است؛ درآمد نفت- که توضیح داده شد به دلیل تحریم‌ها محدود و غیرقابل دسترسی است-، نرخ ارز- که بیان کردیم یا باید افزایش قیمت‌ها را بپذیریم یا میانگینی مبتنی بر قیمت واقعی ارز در بازار که دولت در لایحه درج کرده بود- و مالیات – که توضیح داده شده زیر فشار رکود تورمی امکان دستکاری زیادی ندارد- و سومی نیز اوراق- که به قدر کافی در این زمینه دولت اوراق فروخته و نمی‌توان برای بودجه 1400 کار خاص و تازه‌ای کرد- است که درباره محدودیت‌های هر سه صحبت کردیم. برای من روشن نیست که دوستان در مجلس چه راهکار مهمی داشتند که دو ماه بودجه در کمیسیون تلفیق بوده و حالا می‌گویند این کلیات نیز قابل قبول نیست. به نظر می‌آید آنچه در جریان است ناشی از جو احساسی است و مجلس به دنبال کار تبلیغی علیه دولت است. رد کلیات بودجه بر اساس آنچه توضیح دادیم بی‌معنا است. کلیات لایحه بودجه خود را بر کشور تحمیل کرده و می‌کند و هیچ راهی برای تغییر اساسی در بودجه وجود ندارد همه مانور ممکن برای مجلس در زمینه تغییر بودجه 2 تا 3 درصد است و نه بیشتر.

منبع: روزنامه سازندگی