احمد نقیب زاده،عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
اخیرا ایران در نامه‌ای به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی از «توقف اجرای اقدامات داوطلبانه» در چارچوب توافق هسته‌ای داده است. موضوعی که از مصوبه مجلس در ارتباط با قانون لغو تحریم‌ها نشات گرفته است. بر اساس این نامه، ایران «اجرای پروتکل الحاقی» را از تاریخ ۲۳ فوریه - ۵ اسفند- متوقف می‌کند. نماینده ایران از آژانس خواسته است تا «اقدامات لازم را برای اجرای درخواست‌های ایران جهت توقف اقدامات مختلف داوطلبانه، شامل اجرای پروتکل الحاقی» را به اجرا بگذارد. فارغ از این که از اساس این اقدام در اثر تصمیم، سیاسی و غیرکارشناسی مجلس یازدهم است تبعات این تصمیم در برهه زمانی فعلی می‌تواند برای ایران هزینه‌های زیادی داشته باشد.
از زمان خروج آمریکا از برجام و رفتارهای بعدی آمریکا، ایران یک استراتژی صحیح مبنی بر اقدامات گام به گام سطح تعهدات خود را کاهش داده است. این استراتژی گام به گام بود. این خصلت مبنی بر گام به گام بودن کنترل بسیاری از امور را از دست ایران خارج نکرد علاوه بر این بازه زمانی نیز برای تغییر رفتار غرب در نظر گرفت و مهم‌تر از همه این که تنش جدیدی برای ایران به همراه نداشت چراکه بدون شک تصمیماتی از قبیل خروج از برجام به ضرر ایران خواهد بود و دوباره یک اجماع جهانی را علیه ایران فعال می‌کند.ایران در طی سال‌های اخیر فشارهای زیادی را متحمل شده است و حالا با دولت جدید بایدن باید منطقی‌تر در این زمینه تصمیم‌گیری شود چراکه به هر صورت بایدن پالس‌هایی را برای تغییر رفتار و رویه نسبت به آنچه در دولت ترامپ علیه ایران اعمال شد، داده است و این که مشخصا در این بازه زمانی که فرجه‌ای هر چند دور و کوچک برای کم کردن تنش‌های بین دو کشور ایجاد شده است به سمت توقف اجرای پروتکل الحاقی حرکت کنیم اقدامی ضد منافع ملی است چرا که هر یک از اقدامات ایران در این زمینه واکنش‌های شدید بین‌المللی را به همراه خواهد داشت و طبیعی است که با وضعیت اقتصادی فعلی در کشور باید به شدت از رفتارهایی که تشدید سخت‌گیری‌های تحریمی را به دنبال دارد، پرهیز کرد.
بدون شک رفتارهای ایران در مسیرهایی از قبیل خروج میانجی‌های فعلی را به منتقدان جدی علیه NPT از ایران تبدیل می‌کند چراکه توقف اجرای پروتکل الحاقی می‌تواند حتی چین و روسیه را در تقابل با ما قرار دهد و ممکن است در مواقع لازم از حق وتوی خود به نفع ایران استفاده نکنند. با این تصمیم حتی چین و روسیه که در برهه‌هایی و البته منطبق بر میزان سود و منافع خود، نقش متحدان ما را در شورای امنیت و بسیاری از معادلات اقتصادی و سیاسی دیگر بازی کردند در مقابل ایرانی که به سمت اجرای توقف برجام- با تصمیماتی از قبیل توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی- حرکت می‌کند، سیاستی دیگر در پیش می‌گیرند. تهدیدهای ما باید منطبق بر استراتژی و برنامه‌ریزی باشد علاوه بر این که در زمان اتخاذ یک تصمیم باید سود و زیان آن را بر حسب اعمال تحریم‌های احتمالی بسنجیم و توان خود را نیز در مقابله با تحریم جدید یا مقابله با قطعنامه‌های جدید در شورای امنیت ارزیابی کنیم. چه مجلس با قانون‌گذاری و چه دولت نباید منجر به حرکت کشور به سمت و سویی شوند که ما را درموقعیتی تنش‌زا علیه منافع خودمان قرار دهد.
در کنار این مسئله پالس‌های روشن و خاموش بایدن به ایران است. رفع محدودیت تردد دیپلمات‌ها در کنار پاسخ کوتاه بایدن به مسئله شرایط بازگشت به برجام همه و همه نشان می‌دهد که افق روابط ایران و آمریکا در زمینه تنش‌زایی یا تنش‌زدایی هنوز روشن نیست و در فضای کدر نباید تصمیماتی گرفت که به ضرر ما باشد.
در شرایطی که ایران دست از اجرای پروتکل الحاقی بردارد بعید است که بایدن حاضر باشد بدون کاهش سطح غنی‌سازی – که در گام‌های ایران در جهت رفع محدودیت‌های هسته‌ای به سطح بالاتری از میزان مورد توافق در برجام رسیده- به توافق هسته‌ای برگردد. از این نظر ایران نباید هیچ راه احتمالی که بازگشت بایدن به برجام را در شرایط دست برتر ایران محقق می‌سازد با رفتاری از قبیل توقف اجرای پروتکل الحاقی مسدود کند.
منبع: روزنامه سازندگی