محسن هاشمی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
رئیس‌جمهور درحالی برای سالگرد ۱۶ آذر به دانشگاه رفت که آموزش در شهر تهران و حومه به خاطر آلودگی هوا تعطیل یا به اصطلاح مجازی شده بود اما متاسفانه در مراسم کلامی در این مورد گفته نشد، هرچند تکراری به اشتباه به جای قطار پیشرفت ازجمله ریل پیشرفت استفاده شد. ولی یکی از شاخص‌های پیشرفت که بسیار مهم هم است و با جان مردم در ارتباط مستقیم است، حل معضل آلودگی هواست که به‌‌رغم تکرار اوج آن در هر پاییز و حضور جدی‌تر خود را نشان می‌دهد، راه‌حل‌هایی که همگی تکراری و امکان‌پذیر است، مجدداً مطرح می‌شود ولی کو گوش شنوا.
می‌دانیم که تعداد زیادی در اثر آلودگی هوا فوت می‌کنند یا دچار عارضه جبران‌ناپذیر می‌شوند. رئیس ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان محیط زیست می‌گوید: سالانه ۲۶هزار نفر به دلیل آلودگی هوا، جان خود را از دست می‌دهند که خسارت آن ۳ میلیارد دلار است در صورتی که با ۲ میلیارد دلار امکان رفع کامل آلودگی هوای تهران وجود دارد.
از دهه ۱۳۷۰ جمله مبارزه با آلودگی هوا در نخستین برنامه ۵ ساله توسعه کشور آمد. عدم اجرای قوانین و مصوبه‌ها باعث این مشکل شده البته لفاظی‌ها پشت سر هم هر سال ادامه دارد ولی دریغ از یک حرکت مثبت، در صورتی که ادعاها سال‌به‌سال اضافه می‌شود، هم‌اکنون مهم‌ترین معضل تصمیم‌گیری، پاسکاری مشکل بین ۱۸ نهاد و سازمان درگیر است.
مواردی که باید انجام شود و نشد و بلکه بدتر هم شد به تعداد انگشتان دست است. ازجمله: ۱- کاهش تعداد سفرها که با اینترنت امکان‌پذیر شده است ۲- اقدام دولت برای گسترش حمل‌ونقل عمومی پاک و ایمن و ارزان که در تمام قوانین آمده و بودجه‌های آن هم مشخص شده است اما در حد ۳۰۰ درصد تخصیص داده شده است (تکمیل خطوط ۱۲ گانه مترو با ۲۵۰ ایستگاه، ۵۰۰۰ واگن و ۹۰۰۰ اتوبوس و تاکسی‌های برقی) ۳- تولید خودروهای کم‌مصرف یا آسان‌سازی واردات ۴-استفاده از موتورسیکلت‌های پاک یا برقی، ۵- اجرای قوانین ملی ساختمان به خصوص عایق‌بندی‌ها.
همانطور که کارشناسان نیز مطرح کرده‌اند؛ متاسفانه اکنون مازوت در سبد سوخت کشور برای تولید سیمان، فولاد و بسیاری از صنایع انرژی‌بری که اکنون بهره‌وری پایینی دارند و به دلیل عدم دسترسی به فناوری‌های نوین، مصرف انرژی بالایی دارند، استفاده می‌شود!
نیروگاه‌های ما حدود ۳۵ تا ۴۰ درصد راندمان دارند و بیش از ۶۰ درصد از سوخت هدر می‌رود. بنابراین در صنعت نفت به‌ویژه در صف مدیران کلان، افرادی را داریم که به طور جدی نیاز دارند، دست‌کم دو کتاب مرتبط با صنعت انرژی در ایران و جهان را بخوانند! آن هم در شرایطی که به دلیل نبود تکنولوژی ۳۰۰ چاه نفت را از دست دادیم و مافیاهای مسلط بر اقتصاد مانع پیشرفت صنعت انرژی می‌شوند.
همگی این موارد احتیاج به حمایت و پیگیری و هماهنگی شخص رئیس‌جمهور دارد. امیدواریم که رئیس‌جمهور به مطالبات مردم برای حداقل تشکیل جلسات هماهنگی برای تصمیم‌گیری درخصوص رفع آلودگی هوا پاسخ مثبت بدهد و خود پیگیر اقدامات نهادهای ۱۸ گانه درگیر در امر محیط زیست و آلودگی هوا باشد.
برای مثال بیش از ۷ سال از مصوبات تامین قطارها مترو و تامین اتوبوس گازسوز و برقی در شورای اقتصاد می‌گذرد. متاسفانه دو رئیس‌جمهور پیش‌پرداخت آن را نداده و اجرائی نکرده‌اند. ۱۰ سال است که به اتوبوسرانی تهران، اتوبوس پاک تزریق نشده است، آنچه حداقلی تحویل شده، گازوئیل‌سوز بوده است. سهم حمل‌ونقل عمومی از هدف‌مندی یارانه‌ها داده نشده و هزینه‌های جاری حمل‌ونقل عمومی پاک پرداخت نشده است و همچنان به خودرو ارز نقد داده شد و به مترو فانیانس.
خودروسازها همچنان خودروی پرمصرف تولید می‌کنند. مصرف سوخت فسیلی سال‌به‌سال رو به فزونی است و از روزانه ۲۵ میلیون لیتر در تهران عبور کرده است. هیچ تصمیم عاقلانه‌ای، جز تصمیم غلط واردات بنزین گرفته نمی‌شود. با کمبود گاز خصوصاً زمستان‌ها و وارونگی، مازوت‌سوزی در اکثر نیروگاه‌ها و مخصوصاً در اطراف کلانشهرها اوج می‌گیرد، همگی خلاف قوانین و مصوبات است، دادستانی ادعای برخورد با عدم فعل دارد، ولی برخوردی در سطح مقامات ارشد، علل‌الخصوص سران سه قوه نمی‌شود.
به خاطر داریم که رئیس‌جمهور در کسوت رئیس قوه قضائیه به علت مشاهده ترک فعل مسئولان دولت وقت، دستورالعملی برای مقابله با آن ابلاغ کرد، هرچند که با اقداماتی از جنس قوه قضائیه بعید است مشکل آلودگی هوا حل شود، ولی با حضور رئیس سابق قوه قضائیه در سمت رئیس قوه مجریه و نگاهی به همان دستورالعمل باید شاهد حرکات جدی‌تر در امر هماهنگی‌ها بود.
قوانین و علل‌الخصوص قانون توسعه حمل‌ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت در سال ۹۶ ابلاغ شد، باید اجرایی شود. حال که خوشبختانه وزیر صمت، علی‌آبادی و شهردار تهران زاکانی، از برقی‌سازی حمل‌ونقل می‌گویند لازم است رئیس‌جمهور کمک کنند. سیاست برقی‌سازی حمل‌ونقل حداقل در تهران را اجرایی شود و از ظرفیت‌های حمل‌ونقل عمومی پاک برای حداقل ۱۵ میلیون سفر در تهران و حومه استفاده شود. البته این سیاست باید در تمام کلانشهرهای هفت‌گانه، چون تهران، شیراز، مشهد، تبریز، اصفهان، قم، کرمانشاه و البته شهرهای آلوده، چون اراک اجرایی شود، اگرنه همانطور که قبلاً نوشتم با شنبه‌های افتخار شهرداری تهران مشکل آلودگی هوا و ترافیک حل نمی‌شود و کمک تمام نهادهای ۱۸ گانه، علل‌الخصوص شخص رئیس‌جمهور نیاز است.
متاسفانه هوا که خوب شد مشکل آلودگی هوا به فراموشی سپرده می‌شود. از زمانی که خود را شناختم در ۵۰ سال اخیر چنین بوده است. با نوک زدن به مشکلات، فعال‌نمایی، یا پیشرفت‌نمایی مشکل مردم حل نمی‌شود. خوب است به گلستان سعدی سری زده شود و حکایت احوال بی‌عرضگی حکمرانان مورد توجه قرار گیرد.
منبع: روزنامه سازندگی