پروانه مافی

عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران و نماینده مجلس شورای اسلامی

تعریف حقوق بشر عبارت است از مفهومی فراملی که نسبت‌به تمام ملت‌ها در سطح جهان حاکم بوده و صرف نظر از تابعیت افراد است. در این راستا حقوق شهروندی باید نسبت به همه افرادی که در یک کشور هستند به صورت برابر تقسیم شود. حق شهروندیت شهری در واقع به صورت متداول از حقوق شهروندی است.حق شهروندی متعلق به همه شهروندان است. در این راستا زنان با محدودیت فرهنگی و اجتماعی زیادی روبه‌رو هستند برای نمونه در بُعد حق مشارکت زنان در اداره امور شهر، میزان بسیار کمی از  منصب‌های دولتی به آن‌ها اختصاص یافته است.فضای شهری شرایط را برای پیشرفت مردان بیشتر از زنان فراهم کرده است. زمانی که فضای شهری برای زنان مناسب نباشد؛ درنتیجه روحیه کنشگری ضعیف شده و خلاقیت، ابداع و تولید در زنان از بین رفته یا رقیق می‌شود. همچنین متاسفانه در اسنادی که برای حمایت از حقوق شهروندی زنان فراهم شده است، نگاه به زنان بسیار ضعیف است.در جنگ‌های داعش و کشورهای دیگر، حدود هفت هزار زن به وسیله این گروه تکفیری ربوده شد که ۴۵۰۰ نفر از این زنان رسماً معرفی شده و دوهزارو500 نفر دیگر، هیچ اطلاعی از وجود آن‌ها نیست.بحث حقوق شهروندی از موضوعات اساسی منطبق‌بر کیفیت زندگی اجتماعی انسان‌ها در عصر حاضر است. حقوق شهروندی یکی از مبناهای فکری دموکراسی و زندگی دموکراتیک است.بر مبنای نظر روسو، شهروند ایده‌آل کسی است که بتواند مصلحت عموم را ارایه دهد. درنتیجه اگر در لایحه منع خشونت علیه زنان با این نگاه وارد شویم، تضادهایی که از نگاه منتقدان در این لایحه وجود دارد را می‌توان رفع کرد. در قرن ۱۹ حقوق شهروندی بیشتر به‌عنوان ابزاری برای تامین رفاه فردی بوده و در قرن ۲۰ مفهومی به نام حقوق اجتماعی ایجاد شد که عبارت بود از خدمات بهداشتی، آموزشی، تامین اجتماعی؛ در حالی که حقوق شهروندی قبلا تنها محدود به حقوق سیاسی و عمومی بود.مفهوم حقوق شهروندی را می‌توان با دو رویکرد کلان بررسی کرد» یک رویکرد بررسی مفهوم حقوق شهروندی است و رویکرد دوم، مفهوم مترقی حقوق شهروندی را دربردارد.نکته قابل توجه این است که در رویکرد اول، مفهوم حقوق شهروندی به شهروند اختصاص پیدا می‌کند و شهروند در این رویکرد، عبارت است از تبعه هر کشور و درنظرگرفتن حقوقی برای اتباع یک کشور در موسسات عمومی مانند حق انتخاب‌شدن، گواهی‌دادن در مراجع رسمی و..... رویکرد دوم به واژه شهروند توجه دارد و این مفهوم، چه در ایران و چه در خارج از کشور، مبتنی‌بر شهر است. همچنین چند بعد اساسی در رویکرد دوم مدنظر است: حق مشارکت، حق مرکزیت و حق شهروندیتِ شهروندی.حق مشارکت، اشاره به مرکزیت شهروندان در تصمیم‌گیری اموری که به‌طور مشخص در فضای شهری وجود دارد، مبتنی است. مورد دوم حق تخصص فضای شهری به شهروندان را مد نظر دارد. درواقع نیاز همه ساکنان فضای شهری در عرصه عمومی شهر باید فراهم شود که اگر این اتفاق فراهم نگردد، حق بر شهر فراهم نخواهد شد؛ درواقع باید فضای مناسب برای زنان در شهر وجود داشته باشد و منظور از حق مرکزیت به این معناست که همه شهروندان از مرکزیت شهری بهره‌مند شوند.

منبع: روزنامه شروع