سیدعطاء‌الله مهاجرانی
عضو هیئت موسس حزب کارگزاران سازندگی ایران
استراتژی امنیت ملی آمریکا، یک سال پس از ریاست جمهوری ترامپ، دوشنبه ۲۷ آذرماه ر ۱۸ دسامبر ۲۰۱۷ منتشر شد. متن در ۶۸ صفحه تنظیم شده است. ترامپ یادداشتی خطاب به دوستان یا بر و بچه‌های آمریکایی نوشته است! نخستین جمله‌اش این است:« شما مرا انتخاب کردید تا امریکا عظمت خود را به دست آورد.» در پایان یادداشت سه صفحه‌ای ترامپ امضای اوست. امضایی شبیه منحنی قلب بیماری که دچار اضطراب و یا ناآرامی است. می‌گویند امضاها شکل نمادین انسان‌هاست. آفرینش خویش یا ترسیم خویش با نشانه‌ها.
تاکید ترامپ و بیانیه به نحو مکرر بر قدرت آمریکاست. واژه قدرت در میان موضوعات و ایران در میان کشورها بیش از هر واژه دیگری تکرار شده‌اند.
از چند زاویه می‌توان استراتژی امنیت ملی آمریکا را نقد کرد.
یکم: چنان که انتظار می‌رود، معیاری دوگانه در این استراتژی حاکم است. قدرت پدیده‌ای مطلوب و محبوب است، اما تنها برای آمریکا و دولت و ملت آمریکا. از سوی دیگر بایست قدرت دیگران را محدود و دیگر کشورها را از دستیابی به ابزار قدرت منع کرد. به این گزاره‌ها دقت کنید: «ما صلح را با تکیه بر قدرت تحقق می‌بخشیم. ص ۲» همین موضوع در ص ۴ تکرار شده است. افزون بر آن رابطه قدرت و صلح خواهی در رکن سوم استراتژی آمده است. « بر اساس دیدگاه ما، صلح، امنیت، کامیابی و رفاه متکی بر قدرت به دست می‌آید.»
تاکید بر قدرت شامل نوسازی و توسعه و سرمایه گذاری بیشتر در بخش سلاح اتمی امریکا مطرح شده است. به صراحت در استراتژی امنیت ملی آمده است که در صورت ضرورت امریکا از همه امکانات خود برای دفاع از آمریکا و مردم آمریکا استفاده خواهد کرد. دوگانگی معیار در همین بخش روشن‌تر از دیگر بخش‌ها دیده می‌شود. کشوری مثل ایران که نظارت سازمان انرژی اتمی را پذیرفته است، نمی‌بایست توان علمی و فنی هسته‌ای داشته باشد. اما در استراتژی امنیت ملی آمریکا با صراحت از ضرورت سلاح اتمی و توسعه آن و تلویحا از استفاده از آن سخن گفته شده است.
دوم: یکی از پایه‌های استراتژی امنیت ملی آمریکا نفوذ آمریکاست؛ به شکلی که رهبری امریکا در جهان محقق شود. آمریکا قدرت اول جهان در فضا و دریا و زمین باقی بماند؛ اما نفوذ منطقه ای روسیه و چین و ایران اموری سلبی ست و آمریکا بایست با این نفوذ مقابله کند. در ص ۴۸ نگرانی امریکا از نفوذ منطقه ای ایران در خاورمیانه مطرح شده است.
سوم: نام ایران در این بیانیه ۱۲ بار ذکر شده است. بیشتر در کنار کره شمالی به عنوان کشورهای سرخ! و در مواردی هم به تنهایی، مثل همان اشاره به نفوذ منطقه‌ای ایران. در مورد ایران سه موضوع به تکرار مطرح شده است.
الف: تلاش ایران برای دست یابی به توان هسته‌ای و سلاح اتمی
ب: توان موشکی و دستیابی ایران به ساخت موشک‌های قاره پیما که امنیت امریکا را تهدید می‌کند.
ج: حمایت ایران از گروه‌های تروریستی. این تعبیر که ایران تامین کننده مالی تروریسم مالی جهانی است در ص ۴۹ آمده است.
وقتی از تروریسم در این بیانیه سخن گفته شده است. داعش و القاعده به عنوان مصادیق ذکرشده است. تنها یک بار وقتی به حمایت ایران از تروریسم اشاره شده، از حزب الله لبنان نام برده شده است.(ص ۱۱)
چنان که می‌دانیم حزب الله لبنان در سوریه و حتی در عراق در مواجهه و نابودی داعش نقش بسیار موثر و ممتازی داشته است. همینطور حزب‌الله جلو نفوذ داعش در لبنان را گرفت و مانع حضور داعش در لبنان شد. با کدام معیار می‌توان حزب الله را تروریست نامید؟
به اعتراف دولت عراق و کردستان عراق و دولت سوریه، ایران در مقابله و نابودی داعش نقش تعیین کننده داشته است. چگونه ایران تروریسم جهانی را رهبری و حمایت مالی می‌کند؟
اتفاقاً در یادداشت ترامپ به حمایت مالی کشورهای هم پیمان امریکا از تروریسم اشاره شده است!
مدرن سازی سلاح اتمی برای آمریکا و امنیت آمریکا پسندیده است. اما دیگر کشورها اگر فقط توان علمی هسته‌ای داشته باشند و تحت نظارت هم باشند، خطرناک است؟
نکته چهارم: در بیانیه به صراحت از دفاع آمریکا از اسرائیل سخن گفته شده است. اسرائیل را عامل بحران‌های منطقه‌ای در خاورمیانه نمی‌داند.
(ص ۴۹) درست در همان روز انتشار بیانیه، امریکا مصوبه شورای امنیت را که با ۱۴ رای تصویب، و اعلام بیت‌المقدس را از سوی آمریکا به عنوان پایتخت اسرائیل خلاف قطعنامه‌های سازمان ملل می‌دانست، وتو کرد. به تعبیر عمر ادیب نویسنده مصری نماینده امریکا، نیکی هیلی به گونه‌ای در باره اسرائیل احساسات نشان داد که برای مادرش هم این قدر احساساتی نمی‌شد.
نکته پنجم: این نکته هم قابل توجه است. ضمن این که آمریکا از عراق و افغانستان به عنوان همکاران منطقه‌ای خود نام برده است. برغم قمارسیاسی و اقتصادی و هویتی دولت عربستان در روابط عاشقانه با آمریکا و به ویژه ترامپ و خانواده‌اش، هیچ اشاره‌ای به موقعیت عربستان در بیانیه نشده است!
نکته ششم: به نظرم استراتژی امنیت ملی امریکا شتابزده تنظیم شده است. این شتابزدگی حتی در بی دقتی در تایپ و ویرایش هم دیده می‌شود. فاصله کلمات که در زبان انگلیسی بسیار آسان تنظیم می‌شود. (بر‌خلاف زبان پارسی که دشواری‌های خود را داراست.) در مواردی کلمات به هم چسبیده شده‌اند.
سبک زندگی و ارزش‌های زندگی امریکایی که بر آن تاکید شده است. در بیانیه رها شده و توضیحی در باره آن نیامده است. اما یک سخن و پیام استراتژی امنیت ملی آمریکا درست است؛ صلح و امنیت و موفقیت با قدرت به دست می‌آید!
در صفحه ۲۶ با صراحت اعلام شده است که: « توان نظامی آمریکا، پشتوانه سیاست خارجی آمریکاست. دیپلمات‌های امریکایی بااین پشتوانه نظامی می‌توانند در صحنه سیاست جهانی عمل کنند.»
در جهانی که ما زندگی می‌کنیم. این سخن بیان یک واقعیت برهنه است. وقتی که کشور و مردم ما در معرض موشک‌های اسکاد عراق بود و حدود ۶۰۰ موشک به تهران و اصفهان و کرمانشاه و دزفول و… اصابت کرد و هزاران نفر شهید شدند؛ هیچکس در دنیا نه اعتراضی کرد و نه همدردی. اکنون که توان موشکی ایران، یک قدرت بازدارنده درجه اول است، آمریکا نگران خطر موشکی ایران است. در یک کلام، بیانیه استراتژی امنیت ملی امریکا، به صراحت به ما می‌گوید. در جهانی زندگی می‌کنیم که جهان گرگ هاست. گرگی که گاه به ضرورت شمایل روباه به خود می‌گیرد، روباهی که نمی‌تواند تیزی برق چشمان گرک و بُرندگی دندان‌هایش را پنهان کند.
اگر می‌خواهیم در چنین جهانی از امنیت و استقلال و تمامیت سرزمینی خود دفاع کنیم؛ به تعبیر قرآن مجید در آیه ۶۰ سوره انفال، « و اعدوا لهم مااستطعتم من قوه»
قدرت ایمان، قدرت علمی و فنی و ساخت ابزار مناسب دفاع از کشور و ملت، مانند توان موشکی کارآمد، پاسخ روشن به استراتژی تهدیدآمیز امنیت ملی امریکا و ترامپ است! منبع: روزنامه اطلاعات