رضوانه رضایی‌پور
اصلاح‌طلبان اخیراً دیداری با رئیس جمهوری داشتند که در آن برخی نقطه نظرات درباره مسائل مختلف مطرح شد. با محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی، درباره اهمیت این دیدار گفت و گو کردیم که در ادامه می‌خوانید:
آقای روحانی اخیراً با تعدادی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب دیدار کردند. فارغ از بحث‌هایی که در این دیدار مطرح شده، نفس این قبیل اقدامات را چقدر مهم می‌دانید؟
رئیس‌جمهوری، علاوه بر تکالیفی که بر عهده داشته و آنها را از طریق کابینه دنبال میکند، مأموریت و مسئولیت مهمتری هم دارد. این مسئولیت نانوشته است. مسئولیت نانوشته رئیس‌جمهوری ارتباط با گروههای مرجع اجتماعی و سیاسی است. نهادهایی که نقش مؤثری در کشور دارند و اقشار و طبقاتی را تحت تأثیر گفتمانهای خود قرار میدهند. چنانچه با رئیس‌جمهوری مرتبط باشند و رئیس‌جمهوری هم چشمانداز و افق پیشروی خود را در کار و برنامههای مملکتداری با آنان در میان بگذارد، پیام مؤثری برای کشور و از جمله خود شخص رئیس‌جمهوری خواهد داشت. مفهوم دیگر این کلام این است که وقتی گروههای سیاسی و اجتماعی نسبت به رویکردها و برنامههای رئیس جمهوری به صورت مشخص و از نزدیک توجیه باشند و محدودیتها و گرفتاریهای رئیس‌جمهوری را از زبان خودشان مستقیماً بشنوند، طبیعی است که در مقام حمایت از دولت و توجیه رفتارها و برخی از سؤالات که در جامعه نسبت به رئیس‌جمهوری وجود دارد دست پری خواهند داشت و میتوانند روشنتر تبیین کرده، توضیح دهند و در برخی از مواضعی که خود میپسندند و تایید میکنند، مخاطبین خود را قانع سازند. لذا نفس این نشست‌ها ارزشمند است و بیشترین بهره را هم خود رئیس‌جمهوری خواهد برد، بخصوص اگر این نشست‌ها جنبه انتقادی هم داشته باشد و یکسویه برگزار نشود. به این معنا که فقط رئیس‌جمهوری سخن نگوید بلکه مدعوین هم بتوانند اظهارنظر کنند، دیدگاههای خود را مطرح کنند و گفتمانهای جاری را در کشور به ایشان منتقل کنند. به نوعی خواستههای جامعه از معبر گروهها و چهره‌های شاخص احزاب به ایشان منتقل میشود و میتواند در برنامههای دولت و مشخصاً رئیس‌جمهوری مؤثر واقع شود.
احزاب در کشور ما غیر از دوران منتهی به انتخابات، خیلی فعالیت ندارند. فکر نمیکنید همین امر باعث جدایی آنان از دولتی میشود که با حمایت آنان روی کار آمده است؟
احزاب در جمهوری اسلامی اگرچه به معنای واقعی کلمه شکل نگرفتهاند، ولی به هر حال چهره‌های شاخصی در بین آنها حضور دارند که نماد حزب و گروه سیاسی هستند و قطعاً در همه دورهها محافل و حوزههایی را در پوشش ارتباطی خود خواهند داشت. البته اگر احزاب را به صورت جدیتر و نیرومندتری در صحنه سیاسی کشور داشته باشیم، روابطشان با رئیس دولت باید خیلی دقیقتر، منطقیتر و تکرارپذیرتر از نشستهای فصلی و هر از چندی رئیس جمهوری با آنان میبود. اما حال که وضعیت احزاب این‌گونه منفعل است، طبیعی است که بگوییم رئیس جمهوری حتی اگر سالی یکبار این نشست‌ها را برگزار کند، باز هم مناسب است. در حالی که متأسفانه در طول 5 سال و اندی که رئیس‌جمهوری محترم، مسئولیت قوه مجریه را دارند این دومین نشستی است که با اصلاح‌طلبان داشتهاند. طبیعی است که اگر احزاب ما جدیتر بودند سالی دو بار و یا حداقل هر سال یک بار چنین نشستهایی برگزار میشد. البته من فکر میکنم دلیل شکل نگرفتن چنین جلساتی از ناحیه خود دولت بوده است. احزاب همیشه علاقه‌مند بودند تا ارتباطشان با دولت قویتر پیش میرفت. در دوره 92 تا 96 و بخصوص از 96 تا به امروز در دوره دوم دولت آقای روحانی، تمایل احزاب این بود که ارتباطشان با رئیس‌جمهوری تنگاتنگ شود. احزاب میخواستند که پیامهای مردم را از نزدیک به ایشان منتقل کنند و اگر برنامهای برای حل مشکلاتی که دولت با آن روبهرو است دارند، آن را بیان کنند. به هرحال فکر میکنم این قصور را بیشتر باید از ناحیه دولت بدانیم. امیدواریم که دولت بیشتر به این موضوع بها بدهد. اگر این جنبه بیشتر مورد احترام رئیس جمهوری باشد طبیعی است که این نشست‌ها هم موضوعیت جدیتری پیدا میکند. وزرای محترم معمولاً اسیر کارهای اجرایی میشوند و طبیعی است که از برگزاری چنین نشستهایی غافل میشوند. نشستهای این چنینی رفع آن غفلتهاست که معمولاً صورت میگیرد و بعد از گذشت زمان خیلیها بخصوص دولتمردان، اظهار پشیمانی میکنند که چرا این نشست‌ها زودتر صورت نگرفت، چرا نشست برگزار نکردند، چرا پیام مردم را دقیقتر دریافت نکردند و چرا از ظرفیتهای نهفته گروهها و نیروها و نهادهای مرجع سیاسی و اجتماعی بهتر بهره نگرفتند؟
آقای روحانی خواستار تشکیل کارگروهی برای شکل‌گیری رابطه اصلاح‌طلبان با دولت شدند. به نظر شما میتواند مؤثر واقع شود؟
بله میتواند و به نظرم این موضوع باید جدی گرفته شود. اگر برای این کار وقت گذاشته شود و دوستان کار را جدی بگیرند. اگر کسانی که مأموریت پیشبرد کار کارگروه را بر عهده دارند، این موضوع را جدی بگیرند و رئیس‌جمهوری محترم هم به این پیشنهادی که مطرح شده وفادار بمانند و وقع جدی داشته باشند حتماً اثربخش خواهد بود.
بحث سرمایه اجتماعی و به تبع آن انتخاباتی که در پیش است یکی از دغدغههای اصلاح‌طلبان است. وضعیت کشور به شکلی درآمده که از امروز نگران کاهش مشارکت عمومی مردم در انتخابات پیشرو هستند و کمااین‌که اگر این اتفاق هم رخ دهد، به ضرر اصلاح‌طلبان تمام خواهد شد. چقدر این موضوع مورد توجه احزاب اصلاح‌طلب قرار دارد؟
نه من خیلی نگران نیستم. البته ما نمیتوانیم اصلاح‌طلبان را در وضعیت فعلی کشور معاف بداریم. به قول آقای روحانی ما اصلاح‌طلبان نه تنها حامی دولت و شخص آقای روحانی بودهایم بلکه شریک ایشان هم بودهایم. اگرچه در مقام مشارکت سهم خوبی از همراهی از ناحیه دولت برای اصلاح‌طلبان حساب نشد اما اگر جامعه نسبت به دولت نقد داشته باشد، بخشی از این نقد را اصلاح‌طلبان عهده‌دار خواهند بود و پاسخگو هم هستند. اما این‌که در مقام نقد اصلاح‌طلبان و یا دولت، آثار شکننده‌ای در مورد اعتماد ملی و عمومی در حق اصلاحات لحاظ کنیم، نه این‌گونه نیست. اصلاحات زنده است و مردم به اصلاح‌طلبان هم وفادار هستند. حالا ممکن است که نسبت به برخی اصلاح‌طلبان هم نقد داشته باشند. این امر در دراز مدت اصلاح میشود و دیگران میتوانند راه اصلاحات را دنبال کنند.
منبع: روزنامه ایران