محمد عطریانفر، عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
شورای عالی سیاست‌گذاری انتخاباتی اصلاح‌طلبان دور جدید فعالیت خود را با تحول و تغییر هم در اعضا و هم در حوزه مسئولیت سیاسی آغاز کرده است. این شورا در گذشته تاریخی خود عمدتا کار کرد انتخاباتی داشت و بنا بر ضرورت مشارکت‌های سیاسی در انتخابات،حول محور عمده‌ترین شخصیت‌های حوزه اصلاح‌طلبی مانند مرحوم آیت‌الله هاشمی رفسنجانی و سید محمد خاتمی فعالیت‌های خود را سامان می‌داد. احزاب اصلاح‌طلب سالیانی است در حوزه مشترکات سیاسی و فعالیت اجتماعی خود با مرجعیت و محوریت حضرات مورد اعتبار و احترام، دور هم جمع شده‌اند و در بزنگاه‌های رقابتی لیست‌های انتخاباتی همگرایی را تدارک دیده‌اند. آنها بنا به سنت تاریخی در انتخابات مجلس، شوراهای شهر و ریاست‌جمهوری مشارکت فعالی را در بازه زمانی کوتاه به کارمی‌بستند. این روند و رفتار نوعا موجب کسب تجارب در جهت تقویت و همگرایی دیدگاه‌های آنها می‌شده است. تجربه پیشین نشان داده است اگر در فعالیت‌های انتخاباتی،گروه‌های همفکر اختلافات خود را به حداقل رسانند و روی مشترکات خود تاکید کنند، حتما در رقابت با جبهه یا احزاب رقیب توفیقاتی به دست می‌آورند. با این وجود به نظر می‌رسد این روند و نحوه مشارکت که صرفا در مقاطع انتخاباتی بروز داده می‌شود اگر چه مفید و لازم است اما کافی نیست.
برخی برای ایجاد کارآمدی بیشتر به فعالیت احزاب در قالب یک حزب فراگیر اشاره می‌کنند تا فعالیت‌های قبل و بعد از انتخابات به صورت منسجم ادامه یابد، اما فعالان سیاسی حوزه اصلاحات به این جمع‌بندی رسیده‌اند که درحال‌حاضر امکان تشکیل یک حزب فراگیر وجود ندارد وبه‌طور منطقی در شرایط انقباضی موجود نمی‌توان همه احزاب را در درون یک حزب گسترده گرد آورد و احزاب متکثر را در قامت بلندتر یک نهاد توانمند و مسلط حزب واحد از نو تعریف کرد. اکنون صاحب‌نظران جبهه اصلاحات به این نتیجه رسیده‌اند که برای هماهنگی و انسجام بیشتر احزاب اصلاح‌طلب، می‌توان ماموریت شورای عالی سیاست‌گذاری اصلاح‌طلبان را از حد فعالیت‌های انتخاباتی در مقاطع خاص، گسترده‌تر کرد و به آن جنبه دائمی و جدی‌تری داد.
دراین صورت شورای عالی می‌تواند نقش راهبردی خود را در طول فعالیت‌های سیاسی احزاب که در مقاطعی به انتخابات و رقابت‌های انتخاباتی هم ختم می‌شود از ابتدا سامان داد. اگر بتوان چنین روندی را به نتیجه قطعی رساند، بسیاری از ناکارآمدی‌ها که حتی بعد از پیروزی در انتخابات گریبان اصلاح‌طلبان رامی‌گیرد، رفع خواهد شد.
هر نهاد حقوقی سیاسی جدیدی که شکل گیرد چه بسا از سوی برخی منتقدین اشکالاتی بر آن وارد شود، اکنون انتقاداتی به نحوه ترکیب شورای عالی سیاست‌گذاری وجود داشته و دارد که با توجه به نقش این شورا لازم است از سوی شخصیت‌های محوری شورا مورد توجه قرا گیرد. بدیهی است اکثریت قابل توجهی از نیروها که در فرآیند عمومی اصلاحات فعالیت سیاسی دارند، باید بر شکل‌دهی آن نهاد به توافق برسند و طبیعی است که شورای عالی سیاست‌گذاری هم از این قاعده مستثنی نیست. پیشنهادهایی که اکنون درباره چگونگی ترکیب شورای عالی سیاست‌گذاری تعقیب و مطرح می‌شود هنوز به یک توافق جمعی و قطعی نرسیده است. طبعا اگر بتوانیم نقش احزاب موثر را که از تاثیرگذاری در جامعه برخوردار و به طور شاخص مطرح‌اند و جمعیت بیشتری را تحث پوشش قرار می‌دهند و البته بخش‌های فراخی از جامعه اصلاح‌طلبی را همراه خود دارند آنها را در شکل‌دهی شورای عالی تقویت کنیم این شورا می‌تواند جنبه پایدارتر و مقاوم‌تر و موثرتری پیدا کند و قهرا ضمن مقبولیت نخبگانی، دارای پایگاه اجتماعی قوی‌تری هم خواهد بود.
اکنون دو نقد عمده نسبت به شورای عالی مطرح است: نقد اول به حضور افراد حقیقی منتخب یا انتصابی از سوی جناب آقای خاتمی است. منتقدان بر این باورند به جای اینکه چهره‌های حقیقی و برجسته اصلاحات به واسطه و با نظر آقای خاتمی در شورای عالی اصلاح‌طلبان منصوب شوند، شخصیت‌ها عمدتا و حتی‌المقدور تماما باهویت حزبی و تشکیلاتی در آن مجموعه ظاهر شوند تا نقش موثرتری را ایفا کنند. در وضعیت موجود احزاب اصلاح‌طلب یک نوع نقش ایفا می‌کنند و افراد حقیقی که وابستگی حزبی و تشکیلاتی ندارند هم تنها نقش فردی خود را ایفا خواهند کرد. اگرچه حضور افراد حقیقی ارزشمند است اما اگر حضور آنها در چارچوب تشکیلاتی باشد حتما جامع‌تر و موفق‌تر خواهد بود.
این ایرادی است که بخشی از نیروهای اصلاح‌طلب به‌رغم حرمت و اختیار ویژه‌ای که برای رهبر اصلاحات قائل‌اند نسبت به ایشان مطرح می‌کنند. محور دوم انتقادات به شورای عالی سیاست‌گذاری، بحث پوست‌اندازی شورا به نفع نیروهای جوان است. از این منظر که نیروهای جوان‌تری هم بتوانند دوش به دوش پیشکسوتان اصلاح‌طلب حضور تعیین کننده در شورا داشته باشند. این انتقاد خوشبختانه مورد توجه و اهتمام جناب آقای خاتمی هم قرار گرفته است و طبیعی است با وضعیتی که پیش رو داریم اکنون گفت‌وگو و هم‌فکری و مشورت‌هایی برای این پوست‌اندازی در جریان است، امیدواریم برون‌رفت مشورت‌ها چه در هویت پارلمان اصلاحات و چه در ساختار شورای عالی اصلاحات به نقطه موثری ختم شود. اکنون برای پیشنها دهایی که در جهت بازنگری در تکالیف، ماموریت‌ها و ترکیب شورای عالی مطرح می‌شود، تیم‌هایی ماموریت یافته‌اند که پیشنهادها را سامان دهند و با جمع‌بندی و بررسی، نظر احزاب صیقل داده شود و به نقطه تعیین کننده‌ای برای انتخابات پیش روی خود برسد.
منبع: روزنامه سازندگی