غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران سازندگی ایران
یکسال قبل از فاجعه عاشورا و در آخرین سفری که امام در مکه اعمال حج را به جا آورد (آخرین سال حکومت معاویه) در میان عده زیادي از اصحاب و بزرگان جامعه اسلامی خطبه‌ای معروف در محل منا خوانده که بسیار بسیار مهم است و متأسفانه خیلی کم به آن پرداخته می‌شود. شاید از بین این‌همه عزادار و علاقه‌مند به آن حضرت انگشت‌شمار باشند کسانی که حتی یکبار این خطبه را خوانده باشند یا درباره آن شنیده باشند. خطبه بسیار تکان‌دهنده و پرشوری که حتی براي امروز ماهم توجه به تک‌تک جملات آن سرنوشت ساز است. از امام حسین(ع) متون و کلمات زیادی در دست نیست، ولی از همین متن روشن است که سیاق سایر بیانات آن حضرت چگونه بوده است. نامه‌ها و پیام‌هایی با برخی بزرگان جامعه هم به‌صورت خصوصی هست و نیز پیام‌هایی به معاویه، ولی اهمیت این بیان که با مقدمات ویژه و با دعوت از همه بزرگان، آن هم در محل منا که در ایام حج اجتماع بزرگ مسلمان‌هاست خوانده می‌شود، در این است که مخاطب اصلی آن علما و دانشمندان دینی و راویان احادیث و مدعیان اصلی پاسداری از حریم دیانت اند. اگر در برخی پیام‌ها و بیانات دیگر امام حکومت را خطاب قرار داده و امر به‌معروف کرده در این خطبه علمای دین را مورد عتاب و سرزنش قرار می‌دهد و با بیانی فريادگونه وهیجانی به آنها وظایفشان را در قبال دین خدا و حمایت از حقوق مردم و جلوگیری از ستم حاکمان یادآوری می‌کند.وازآنان اقرارميخواهدكه آنچه ميگويد راست ميگويد يانه وبازازآنهاميخواهدكه اين پيام رابعدازحجّ ورفتن درسرزمين هاوقبائل خودوبراي همه مسلمانان بازگوكنند. این بیان چنان متین و پرمعناست که برای همیشه و حتی امروز ما پيامهاي بس مهمی دارد. این‌که حضرت به علما می‌گوید سکوت شما در برابر تجاوز به حقوق مردم یا به خاطر ترس از حکومت یا طمع در منافعی است که از ناحیه حاکمان به شما اعطاء می‌شود یا این‌که حضرت اشاره می‌کند که همه احترام مردم به شما به خاطر نامی است که از اسلام و دیانت و کتاب خدا روی شما گذاشته شده این‌که حضرت می‌گوید در برابر تضییع حقوق مستمندان و عامه مردم ساکتید ولی در برابر آنچه به انگیزه‌های خاص و حیثیت‌های ویژه شما مربوط است برخورد می‌کنید و می‌ایستد و... همه نکات جاودانه‌ای است که فقط در آن روز در جامعه اسلامی نبود. شروع امربه‌معروف امام از حکومت و بعد از علما و اندیشمندان دینی نشان‌دهنده پایبندی به همان گفته‌ای است که از حضرت رسول نقل شده که: «صلاح الامة بصلاح العلما و الامراء» ـ اصلاحات هر جامعه‌ای از اندیشمندان و حاکمان آغاز می‌شود.
و امام در قامت اصلاح‌گری که با این برنامه می‌خواهد در مناسبات ناسالم آن روز جامعه اسلامی اثرگذار باشد، وقتی همراهی تمام و کمال را از آنها که توقع دارد، نمی‌بیند به اندیشه ناب عرفانی و توکل و توحید خود در دعای عرفه روی می‌آورد.
ای‌کاش در کنار این همه احساس و شوری که در این ایام برای نسل جوان می‌افزاییم یکبار هم برای آنها درهمين حال وهواي عاطفي وإحساسي دعای ناب عرفه آن حضرت را و به خصوص فرازهای پایانی آن که گفت‌وگوی عارفانه مجاهدی است که گویی مسیح‌وار صلیب شهادت را بر دوش خود حمل می‌کند و توحید ناب را برای نسل‌های بشر ارائه می‌کند می‌خواندیم، و کاش این خطبه منا را که پيامي براي همه جوامع به‌خصوص از نوع دینی آن است می‌خواندیم... حتما مناسك عاشوراوسنّت اقامه سوگواري براي اباعبدالله ع كه جزئي ازفرهنگ شيعه شده است درپايداري يادوخاطره حسين وكربلا وعاشورا بسيارمؤثراست ولي مهمترازاين سنّت معرفت وشناخت راه وروشي است كه زندگي أمام ويارانش فداي احياي آنهاشد. درپايان همين سخنان است كه بارديگراين فرازتكرارميشودكه:
اللهم انک تعلم انه لم یکن ما کان منا تنافسا فی سلطان و لا التماسا من فضول الحطام و لکن لنری المعالم من دینک و نظهر الاصلاح فی بلادک ویامن المظلومون من عبادک و یعمل بفرائضک و سننک و احکامک
بارخداياتوخودميداني كه حركت وتلاش ماجنگ قدرت ونزاع برسرثروت نيست. فقط براي اينكه نشانه هاي راه تورا بنمايانيم وإصلاح اموردرسرزمينهاي توكنيم تابندگان ستم كشيده توازشرّحاكمان ظالم درامان باشند وبرسنّت وحكم وفرائض توعمل كنند ...
اگرآنروزحسين برعالمان دين وحاكمان جامعه اين فريادهارا برميآورد،براي سرزميني كه امروز حكومت بدست عالمان دينست چه پيامي دارد؟
منبع: روزنامه سازندگی