محسن هاشمی، رئیس شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران
يك دهه پيش شعار سال ۹۲، حماسه سياسي و اقتصادي بود، البته حماسه اقتصادي به دليل آخرين سال دولت و تحريمها و افزايش نرخ ارز و تورم بالاي ۴۰% سال ۹۱، محقق نشد، ولي حماسه سياسي با «از خودگذشتگي و ايثار آيتالله هاشمي رفسنجاني» براي نجات كشور از نااميدي، بلاتكليفي، فشار جدي روي معيشت مردم و مشكلات سياست خارجي، محقق شد. لذا رهبر انقلاب در سخنان تير ماه ۱۳۹۲ با تجليل از حماسه شدن انتخابات رياست جمهوري گفتند در اين حماسه مخالفان نظام هم شركت داشتند و آن را نشانه اعتماد آنها به نظام تفسير نمودند.
در آن سال، براساس خاطرات آيتالله هاشمي رفسنجاني هر كه چند ماه قبل از انتخابات به ملاقات ميآمد خواستار اقدامي از طرف ايشان براي نجات كشور و انقلاب و آبروي روحانيت بود و بعد از رد صلاحيت ناجوانمردانه و البته عدم قهر ايشان و ادامه رقابت، با انتخاب آقاي روحاني، هر كه ميآمد ميگفت در آخرين لحظه، نامزدي، رد صلاحيت و مواضع شما جامعه را به كلي متحول كرد، و عليرغم تشديد مشكلات، مردم شاداب و اميدوار شدند و از هدايت مقتدرانه و شجاعانه انتخابات تجليل و ورود و خروج اعتدال محور ايشان در انتخابات را تحسين مينمودند، حضور و توفيق مردم را در انتخابات اعجاب انگيز ميخواندند. خواستار تجربه موفق دوران سازندگي بودند.
مشاركت مردم در انتخابات تا سال ۹۶ همچنان تحت تأثير اين حماسه سياسي، روز افزون بود، لذا در انتخابات بعدي، مجلس، خبرگان، شوراي شهر و رياست جمهوري نيز شاهد حماسه سياسي پي در پي بوديم. بعد از پيروزي بخشي از حماسه اقتصادي مورد نظر نيز با توجه به سياست خارجي معتدل و بالاخره برجام و سياستهاي اعتدالي، رشد اقتصادي، سرمايهگذاري و كنترل تورم محقق شد.
حتي به دليل محدوديتهاي تحميلي خاص كه امكان عمل به بعضي از شعارهاي مورد انتظار مردم نيز فراهم نميگرديد، ولي مردم مأيوس نميشدند و حمايت خود را دريغ نميورزيدند. بايد قبول كرد كه رقابت واقعي انتخاباتي بر سر ايدههاي مختلف حكمراني در كشور باعث مشاركت بالا شد و ادامه يافت.
متأسفانه با برگزاري انتخابات كم رونق سال ۱۳۹۸ مجلس و ۱۴۰۰ رياست جمهوري كه به قول بعضي از اصولگرايان معتدل از يكدست سازي نيز عبور كرده و به خالص سازي رسيد، شاهد يأس مردم در اعمال نظرات و تغييرات از طريق انتخابات بوديم و همچنان همان سردي ادامه دارد. بدين معني است كه حماسه سياسي و بعد اقتصادي مورد انتظار حاكميت كه توسط آيتالله هاشمي رفسنجاني به منصه ظهور رسيد و براي چند انتخابات نيز ادامه داشت، تبديل به مشكل خود ساخته شد كه مجدداً از لزوم رقابت و مشاركت حداكثري گفته ميشود.
ولي شوراي نگهبان، دولت، مجلس تا به حال سياست خود را نسبت به راهبرد چهارگانه نظام براي مشاركت، امنيت، سلامت و رقابت مشخص نكردهاند، معلوم نيست دغدغه آنها چيست؟! و چگونه عمل خواهند كرد؟!
به همين دليل اولين حركت غبار زدائي كه بايد توسط مجري و ناظر انتخابات به سرعت، نه به صورت شعاري، بلكه به صورت ملموس براي مردم و گروههاي مرجع سياسي و اجتماعي مشخص و شكل ميگرفت، محقق شد لذا طبيعي است كه نميتوان شاهد انتخاباتي با شكوه و رضايتبخش بود. لذا به همين ميزان مشروعيت نظام سياسي هم آسيب ميبيند.
سرعت عمل در امر تصويب و اجراي قانون جديد انتخابات به صورتي كه اكثر گروههاي سياسي، احزاب براي حضور حداكثري در انتخابات براي پيش ثبت نام دچار مشكل شدند، اولين امتياز منفي را به دو قوه و شوراي نگهبان براي رشد مشاركت و رقابت داده است. لذا ميبينيم فضاي كشور كه هنوز انتخاباتي نشده، سياسي و اختلافي شده است و در نبود جدي رقيب اصلاحطلب و معتدل و مستقل مردم نسبت به مشاركت و رقابت حداكثري عكسالعمل مثبت نشان ندادهاند.
در نتيجه حضور اصولگرايان همراه با جدال رسانهاي و درز اختلاف پشت پرده و غير شفاف همراه شده است. هنوز به قاطعيت معلوم نيست، اصولگرايان با چند ليست و چه سرليستهايي در انتخابات مجلس حاضر ميشوند. تا به حال حداقل از ۳ ليست انتخاباتي جريان راست براي انتخابات مجلس صحبت ميشود. طبيعي است كه عامه حامي اصولگرايان كه آگاهي دقيقي از كم و كيف انشقاق موجود ندارند و نميدانند كه واقعاً پوستاندازي جبهه اصولگرايي چه زماني تكميل ميشود در غبار مشاركت بسر خواهند برند.
اين تشتت با نشست مبنا (مجمع بيداري نيروهاي انقلاب) سرباز كرد، هنوز معلوم نيست آيا واقعاً مبنا همان شوراي وحدت اصولگرايان است يا همان شانا (شوراي ائتلاف نيروهاي انقلاب اسلامي) يا طيف مجلس يا آقاي قاليباف؟! آقاي متكي سخنگوي شوراي وحدت در لفافه صحبت نموده و بدنه شوراي وحدت اصولگريان كه جامعه روحانيت و جامعه مدرسين معروف به جامعييتين است نمودي ندارد و گويا آقاي پورمحمدي دبير جامعه روحانيت نيز در جلسه مبنا به بازي گرفته نشده است.
این طیف با آقایان لاريجاني، باهنر (انجمن اسلامي مهندسين) و اعتدال و توسعه، ليست معتدلين اصولگرايي را ارائه خواهند داد يا خير. از نحوه مشاركت و ائتلاف آنها نيز خبري درز نكرده است.
حضور پايداريها به عنوان طرفداران تفكر حاكميت و مشروعيت از جانب خدا كه براي اجرا مردم بايد آن را بپذيرند، حال با اجبار و شايد تبيين، به عنوان ضلع چهارم اصولگرايي دچار تشتت جديد شدهاند، چرا كه در كنار آنها جريان شريان (شبكه راهبردي ياران انقلاب اسلامي) نيز فعال شده و باز معلوم نيست پايداري و شريان دوقلو هستند يا در رقابت جدي.
هر چند كه دولتيها ظاهراً به ادعا، از حضور در رقابت انتخاباتي پرهيز ميكنند، ولي سعي دارند نزديكان فكري خود را در ليستهاي چندگانه به صورت غير مستقيم جا دهند كه خود ضلع پنجم را ايجاد خواهد كرد. به نظر در نبود رقيب اين چند دستگي در جبهه اصولگرائي ميتواند در ماههاي آينده رشد حداكثري پيدا كند و طرفداران را براي حمايت دچار ترديد نمايد. حتي باعث دلسردي و عدم حضور جدي آنها در صحنه مشاركت و رقابت انتخاباتي گردد.
در نهايت جريان اصلاحطلب، كه در اكثر رقابتهاي انتخاباتي در بزنگاه، باعث حماسه سياسي و اميد مردم بودهاند. بر اين اتفاقند كه با اين نوع نگاه به انتخابات و چيدمان هيأت اجرائي، نظارت استصوابي و ضربه، اعتماد عمومي و جمعيت خاكستري نسبت به ساختار حكمراني خوب، نميتوانند پيروز اين انتخابات باشند.
ولي عليرغم نداشتن تعداد چهره نامي و كافي در انتخابات، منتظر نتيجه نهايي تصميم هيأتهاي اجرايي و نظارت شوراي نگهبان خواهند ماند تا نسبت به مشاركت مشروط يا حضور سمبليك يا سكوت و عدم توصيه يا عدم حضور غير تحريمي و شايد حضور يواشكي تصميمگيري بنمايند. در هر صورت اختلافات و رقابت داخلي جبههها چه اصولگرا و چه اصلاحطلب باعث مشاركت بالا نشده بلكه برعكس عمل خواهد كرد.
با توجه به اينكه در كشور به معناي واقعي حزب فعال و قوي وجود ندارد و معمولاً ائتلاف گروههاي سياسي نزديك انتخابات به ميدان ميآيند، و متأسفانه نتوانستيم از حماسه سياسي موجود حراست كنيم، بعيد است حماسه جديد سياسي مورد انتظار حاكميت مانند سال ۹۲ با وضعيت موجود تحقق شود.
بايد به فكر طرحي نو و قابل قبول مردم بود تا كشور و انقلاب را بيمه نمايد. از خود گذشتگي جديدي لازم است تا مجدداً شاهد تحول بي سابقه با هزينه كم باشيم. در هر صورت تا رقابت واقعي نباشد، مشاركت عمومي هم نيست!!!
و در نتيجه ناخواسته به اهداف براندازان كمك ميكنيم. بايد در انتخابات امكان رقابت واقعي بر سر روشهاي حكمراني در كشور فراهم گردد كه البته به نظر حاكميت نميپسندد.