پروانه مافی

عضو شورای مرکزی حزب کارگزاران سازندگی ایران

یکی از چالش‌های فراگیر شهرنشینی، تامین هزینه‌های مدیریت آن است. هم در جوامع توسعه‌یافته و هم در حال توسعه، بخش عمده‌ای از هزینه‌های تامین زیرساخت شهری و متعاقبا برنامه‌ریزی، مدیریت و نگهداری آن، مستقیم یا غیرمستقیم ازسوی بدنه‌های دولتی تامین می‌شود. واقعیت این است که دیگر تهران را نمی‌توان با روش‌های گذشته (درآمد ناپایدار) راهبری کرد. گستره شهر، جمعیت روزافزون و موضوعاتی نظیرناهنجاری‌های بصری و زیست محیطی، ترافیك، آلودگی هوا، ناپایداری و ناایمنی بنا و نارسایی درعرضه خدمات شهری، مدیریت شهری را دراین مسیر قرار می‌دهد كه راهكارها كارآمدی نظیرتوسعه پایدار را اتخاذ كند. از این رو برای دست یافتن به توسعه پایدار، مهمترین عامل، منابع پایدار شهری هستند. البته موفقیت شهری درتبیین حس مسئولیت شهروندی وانگیزش شهروندان برای مشارکت در امور منوط به تحقق مواردی ازجمله اعتماد سازی وتحلیل هزینه و مشارکت است. گرچه راه‌های زیادی برای نیل به اعتماد پایدار شهروندان به مدیران شهری و افزایش مشارکت شهروندان وجود دارد، امّا قطعا مهم‌ترین آنها رعایت بایسته‌ها و ایفای نقش خلاقیت از سوی شهرداری برای تامین هزینه های شهر است.شرایط حاکم بر کلانشهر تهران که قریب به 9 میلیون نفر شهروند ساکن دارد و علاوه بر آن در حدود یک میلیون و دویست و پنجاه هزار نفر را به صورت روزانه میزبانی می‌کند با بسیاری از شهرهای دیگر متفاوت است. در بسیاری از مواقع انتقاد از شیوه تامین مالی شهرداری‌ها و تاکید بر اهمیت تعریف منابع قابل اتکا و دوستدار محیط زیست نوعی سیاه‌نمایی و سوء مدیریت در مسیر اخذ درآمدها تلقی می‌شد. درآمدهایی که بخش عمده آن از محل عوارض فروش تراکم مازاد، تغییر کاربری و عوارض صدور پروانه ساختمانی تامین می‌شد. در بحبوحه غلبه چنین طرز تفکری، آنچه کمتر مورد توجه قرار می‌گرفت، دغدغه دلسوزان و خبرگان واقعی مبتلا به شهر بود. فارغ از اشتباهات جبران‌ناپذیر گذشته در عرصه مدیریت شهرها، هم اکنون و با جدیت مجلس شورای اسلامی در بررسی و پیگیری طرح و در عین حال تغییر رویکرد مثبت پدید آمده در مدیریت کلان‌شهرهای کشور به شمار می‌آید. بنابراین وجود درآمدی پایدار برای شهرداری، شهر را هم از ناپایداری نجات خواهد داد و این موضوع می‌تواند شهر را در مسیر توسعه حرکت دهد. بدین ترتیب علاوه بر افزایش امکان شهرداری‌ها برای خدمت به مردم، شرایط زندگی شهروندان را بهتر خواهد ساخت. دستیابی به درآمدهای پایدار، توسعه شهری پایدار را نیز به دنبال خواهد داشت. لذا در راستای تحقق توسعه شهری پایدار می‌بایست شرایطی فراهم شود تا امکان بستر سازی توسعه پایدار انسانی و بهبود رفاه اجتماعی شهروندی، فراهم گردد که در این راستا می‌توان به برقراری عدالت اجتماعی، طراحی اقلیمی هماهنگ با محیط زیست انسانی، تقویت ساختارهای همبستگی اجتماعی همچون تعهد و مسئولیت‌پذیری، تقویت بنیان‌های اجتماعی و خانوادگی و ایجاد انتظام ساختاری در فضای شهری و بهبود بهره‌گیری از فضاهای شهری و افزایش رضایت شهروندی اشاره کرد.

منبع: روزنامه شروع